EMDR یک روش درمانی نسبتاً جدید است که برای درمان اختلالات استرس پس از آسیب (PTSD) و سایر اختلالات روانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش شامل مراحلی است که شامل تمرکز بر تجربه دردناک، حرکات چشمی و شبیه سازی حرکتهای چشمی می‌شود. این تکنیک به طور گسترده ای توسط متخصصان روانشناسی و روانپزشکی به عنوان یک روش موثر برای کمک به افرادی که با آسیب‌های روانی روبرو هستند، تحسین شده است.
فرانسین شاپیرو، بنیان‌گذار درمان EMDR (حرکات چشم و پردازش مجدد)، معتقد است که تجربیات آسیب‌زا و استرس‌زا به صورت خاطرات مختل شده در ذهن ذخیره می‌شوند. این خاطرات مختل می‌توانند بر عملکرد روزانه فرد تاثیر منفی بگذارند. شاپیرو بر این باور بود که تحریک دوطرفه (عمدتاً با حرکات چشم) می‌تواند به پردازش و تلفیق این خاطرات کمک کند، و به فرد اجازه دهد تا از تاثیرات منفی آنها رهایی یابد.
مراحل درمان EMDR شامل هشت فاز اصلی است:
1. **تاریخچه و برنامه‌ریزی درمان:** ارزیابی وضعیت فرد و برنامه‌ریزی برای درمان.
2. **آمادگی:** توضیح فرآیند درمان به فرد و ایجاد اعتماد.
3. **ارزیابی:** شناسایی خاطره آسیب‌زا و ارزیابی جنبه‌های مختلف آن.
4. **پردازش خاطره با تحریک دوطرفه:** انجام حرکات چشم یا سایر تحریکات حسی.
5. **ادغام:** پردازش خاطره تا زمانی که هیچ حس منفی باقی نماند.
6. **ارزیابی مجدد:** ارزیابی تغییرات در حس و فکر فرد پس از هر جلسه.
7. **بدست آوردن بینش:** توسعه دیدگاه جدید و مثبت نسبت به خاطره.
8. **بستن جلسات:** پایان جلسه و اطمینان از آرامش فرد.
EMDR به ویژه در درمان اختلالات زیر موثر است:
- **اختلال استرس پس از آسیب (PTSD):** شواهد قابل توجهی از تاثیر مثبت EMDR در کاهش علائم PTSD وجود دارد.
- **اختلالات اضطرابی:** از جمله اختلالات پانیک، اضطراب اجتماعی و فوبیا.
- **اختلالات خلقی:** مانند افسردگی.
- **اختلالات مربوط به سو مصرف مواد:** کمک به افراد برای پردازش و مدیریت خاطرات و تجربیات مرتبط با اعتیاد.
- **اختلالات شخصیتی:** به ویژه در مواردی که تراوما در شکل‌گیری آنها نقش دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد که EMDR می‌تواند به طور موثری در کاهش علائم این اختلالات و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند .
