مقدمه
کاربردپذیری برای سالمندان یکی از موضوعات حیاتی در طراحی اپلیکیشن‌های کاربردی است. در این مقاله به بررسی چالش‌هایی که سالمندان در استفاده از اپلیکیشن اسنپ به منظور گرفتن تاکسی مواجه هستند و همچنین پیشنهاداتی در حوزه‌ی طراحی محصول، برای بهبود آن می‌پردازیم.
روش تحقیق
برای رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب، لازم بود ابتدا تحقیقی با هدف شناخت سالمندان انجام شود تا به درک بهتری از دغدغه ها، نیازها، شرایط و حساسیت‌های روحی و جسمی این قشر دست یابیم و در نهایت بر مبنای این شناخت، شیوه‌نامه‌ی انجام مصاحبه و آزمون تهیه شد. در همین راستا، برای ترغیب آنها به مشارکت در این تحقیق، لازم بود ابتدا به آنها حس امنیت بالا داده شود و تلاش شود گفتگو با مهربانی و همدلیِ عمیق پیش برود تا اطمینان یابیم پاسخ‌هایی موثر و قابل اعتنا، به سوالات مصاحبه دریافت خواهیم کرد. در این تحقیق از مصاحبه‌ها و آزمون‌های کاربردپذیری با 8 سالمند در رده‌ی سنی 58 تا 75 سال استفاده شد. این سالمندان ساکن در شهر اصفهان بودند و همگی گوشی هوشمند داشتند. همچنین دارای توانایی اولیه برای استفاده از اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی مانند واتساپ و اینستاگرام بودند.
در ابتدا، سناریوی گرفتن اسنپ از پارک به خانه، برای شرکت‌کنندگان شرح داده شد. سپس از آنها خواسته شد از تجربه خود بگویند و سوالات مصاحبه شامل سوالات باز و بسته از آنان پرسیده شد. در طی مصاحبه و آزمون، علاوه بر توجه به جزییاتی مانند زبان بدن یا علایم زبانی، نحوه عملکرد آنها در فرآیند گرفتن اسنپ مانند هر نوع تردید یا چالش، تحت نظر قرار گرفت.
در طی آزمون کاربردپذیری، متوجه مشکلات و چالش‌هایی برای سالمندان شدیم که در ادامه با شرح تصویری یک نمونه آزمون کاربردپذیری، به صورت دقیق‌تر به این موارد می‌پردازیم. از نام فرضی هما برای نمایش تجربه‌ی یکی از سالمندان استفاده شده است.
تحلیل و تفسیر نتایج
پس از بررسی دقیق مصاحبه‌های ضبط شده و تحلیل نتایج آزمون‌های کاربردپذیری، مجموعه‌ای از مشکلات که سالمندان با آنها مواجه هستند، شناسایی شد. این مشکلات به 6 دسته کلی تقسیم‌بندی شده‌اند که در ادامه به تفصیل و با ذکر جزئیات به آنها خواهیم پرداخت.
1.مشکلات کار با تکنولوژی
یکی از اصلی‌ترین چالش‌های سالمندان در استفاده از اپلیکیشن اسنپ، مشکلات کار با ابزارهای تکنولوژی است. این افراد به دلیل عدم آشنایی با مفاهیم اولیه تکنولوژی، از جمله پرداخت آنلاین، تعاریف دکمه‌ها و... دچار سردرگمی می‌شوند.
2. مشکلات ارتباطی
3. محدودیت‌های فیزیکی
4. مشکلات مربوط به دیدگاه و طرز فکر
5. عدم اعتماد به برند
یکی از دغدغه‌های مهم سالمندان، عدم اعتماد به برند و نگرانی‌های مالی است.
6. مشکلات امنیتی
حس ناامنی در سوار شدن به خودروهای ناشناس، یکی از مسائل حیاتی است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود.
مخصوصاً بانوان سالمند از سوار شدن به خودرو فرد ناشناس، به شدت ناامن می شوند و نگرانند مبادا از نظر جسمی و جنسی و مالی به آنها آسیبی برسد.
نکته جالب توجه:
در این تحقیق، در طی مصاحبه‌ها و آزمون‌های کاربردپذیری، نکته‌ای جالب توجه نمایان شد که تفاوت رفتار سالمندان زن و مرد را نشان می‌داد: سالمندان زن به شدت دچار عدم اعتماد به نفس بودند و حتی پیش از شروع آزمون، ابراز ناتوانی می‌کردند. این مسئله باعث می‌شد که زودتر آشفته شوند و نتوانند حتی عملکرد بخش‌های مختلف را حدس بزنند. در مقابل، سالمندان مرد با اعتماد به نفس بیشتری شروع می‌کردند و با وجود نقاط ضعفشان، ابراز توانایی می‌کردند. آنها برای قسمت‌هایی که نمی‌دانستند، تلاش می‌کردند تا آن را بفهمند و سعی می‌کردند راهی برای استفاده صحیح از آن بخش پیدا کنند.
تفاوت‌های رفتاری و رویکردهای سالمندان زن و مرد در آزمون‌های کاربردپذیری اپلیکیشن اسنپ می‌تواند ناشی از ترکیبی از عوامل روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی و تجربیات گذشته باشد. درک این تفاوت‌ها می‌تواند به طراحان کمک کند تا راهکارهای مناسب‌تری برای افزایش کاربردپذیری و دسترسی‌پذیری اپلیکیشن‌ها برای همه کاربران ارائه دهند.
نمونه هایی از گفته های سالمندان زن :
“”ما با نقشه بزرگ نشدیم. ما با آدرس بزرگ شدیم!”
“”انگار هر ننه قمری میتونه راننده تاکسی بشه!”
“من دیگه پیر شدم چشمام درست نمیبینه!”
“من از کجا بدونم شرکت تاکسی حسابمو خالی نمیکنه؟!”
نمونه هایی از گفته های سالمندان مرد:
“”من نیازی به استفاده از تکنولوژی ندارم! ”
“”من اگه بخوام بلدم با هر اپلیکیشنی کار کنم!”
“من راحت یاد میگیرم!”
“هیچی برای من سخت نیست!”
با توجه به نتایج این تحقیق، اهمیت طراحی کاربردپذیر و توجه به نیازهای خاص سالمندان بیش از پیش مشخص میشود. با اعمال تغییرات پیشنهادی، می‌توان تجربه کاربری بهتری را برای سالمندان فراهم کرد و استفاده از اپلیکیشن اسنپ را برای آنها راحت‌تر و مطمئن‌تر کرد.
ایده پردازی
برای شروع ایده پردازی سعی شد ابتدا به سوالات زیر پاسخ داده شود:
راهکارهای پیشنهادی
نتیجه گیری
بهبود کاربردپذیری اپلیکیشن اسنپ نه تنها به افزایش رضایت سالمندان کمک می‌کند بلکه باعث جذب کاربران جدید نیز میشود. حتی در این مسیر با جوانانی برخورد داشتیم که به دلیل نداشتن تحصیلات بالا و راحت نبودن در استفاده از تکنولوژی، اسنپ گرفتن برایشان دشوار بوده است. با حل شدن این مشکل، سالمندان بدون دغدغه میتوانند فعالیت های اجتماعی خود را داشته باشند. امیدواریم شرکت اسنپ به این پیشنهادات توجه کند و تغییرات لازم را اعمال نماید.
خوانندگان عزیز، نظرات و تجربیات خود را درباره استفاده سالمندان از اپلیکیشن اسنپ با ما به اشتراک بگذارید. برای ارتباط با من می‌توانید از طریق کامنت‌ها یا ایمیل اقدام کنید.
