سازه‌های اسکلت فلزی به دلیل استحکام بالای آنها در کشش و فشار اعمال‌شده، استفاده بسیاری دارند. آهن یکی از فلز های پرمصرف می باشد که بیشتر محصولات ساختمانی از آن تولید شده اند. تیرآهن و میلگرد نیز از پرکاربردترین انواع آهن آلات هستند. در این مقاله قصد داریم به بررسی کاربرد انواع مقاطع فولادی نظیر تیرآهن و میلگرد در ساخت و ساز بپردازیم و عوامل موثر بر قیمت این محصولات را نیز بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
میلگرد در دو نوع میلگرد ساده و آجدار تولید می شود که هر کدام از این محصولات در دو حالت شاخه و کلاف به بازار عرضه می شوند. برخی از کارخانه ها هر دو میلگرد را تولید می کنند اما برخی دیگر فقط میلگرد ساده یا میلگرد آجدار را تولید و عرضه می کنند؛ در نتیجه قیمت میلگرد هر کارخانه ای متفاوت خواهد بود. میلگرد آجدار همانطور که از اسمش مشخص است، میلگردی است که آج هایی بر روی آن داشته باشد.
علت وجود آج بر روی این میلگرد، درگیری هرچه بیشتر با بتن است که در نهایت میتواند به راحتی فشارهای بالا را تحمل کند. کارخانه ذوب‌آهن اصفهان، برترین تولیدکننده‌ی میلگرد در ایران است. بعد از آن کارخانه‌های کویر کاشان، ظفر بناب، صبا فولاد زاگرس، فولاد راد همدان، فولاد نیشابور، فولاد خلیج‌فارس، فولاد سرمد ابرکوه و غیره ازجمله کارخانه‌هایی هستند که موفق به تولید میلگرد در ایران شده‌اند. در میان تعداد بالای تولیدکنندگان میلگرد در ایران، میلگرد‌های آجدار ذوب‌آهن اصفهان، فولاد نیشابور و کویر کاشان وزنشان بیشتر به وزن جدول اشتال نزدیک بوده و قیمتشان به نسبت، مناسب است.
از کاربردهای میلگرد آجدار، می توان به :
تیرآهن نیز همانند میلگرد، یکی از پروفیل های مهم و پرکاربرد فولادی مورد استفاده در سازه‌های اسکلت فلزی بخصوص در صنعت ساختمان ها می باشد. تیرآهن به صورت ستون، خرپا، نعل درگاه، تیر در پوشش سقف ها و پل های لانه زنبوری استفاده می شود. به دلیل استفاده زیاد از این محصول، تغییر کوچکی در قیمت تیرآهن، هزینه اجرا را نیز متقابلا تغییر خواهد داد. تیرآهن از طریق فرآیند نورد گرم حاصل می‌شود که مقطع عرضی مشخصی دارد. قسمت میانی تیرآهن را جان و دو لبه موازی را بال می‌نامند.
تیرآهن ها براساس عملکرد، به سه دسته ی: تیر اصلی، تیر فرعی و تیر کلاف تقسیم می شود که در ادامه هریک را توضیح می دهیم:
تیر اصلی: این نوع تیرها به ستون‌ها وصل می‌شوند. عملکرد سازه‌ای این نوع از تیرها به گونه‌ای است که بار را از تیر فرعی (در صورت وجود) به ستون‌ها منتقل می‌کند.
تیر فرعی: تیر افقی که به تیرهای اصلی وصل شده است. این تیرها بار را به تیر اصلی انتقال می‌دهد و به صورت مستقیم به ستون‌ها متصل نمی‌باشد.
تیر کلاف: این نوع تیر به دو تیر عرضی که در سقف و خرپای ستون‌ها قرار گرفته‌اند متصل است. تیر کلاف موظف به انتقال بار تیر عرضی به ستون‌ها است. البته این نوع تیر در خرپای سقف به طور عمومی به کار برده نمی‌شود.
تیر آهن ها نیز مانند سایر مواد و مصالح، انواع مختلفی دارند و در ساخت و طراحی آن ها استانداردهای مختلفی رعایت می گردد. پرکاربردترین و معروف ترین آنها نیز، تیر آهن بال پهن و لانه زنبوری می باشد.
قیمت آهن و قطعات آهنی مانند میلگرد و تیرآهن که کاربرد فراوانی در ساختمان سازی، از مرحله پی سازی تا آخرین مرحله ساخت و ساز دارد، بسیار مهم است. یکی از عوامل کلیدی در قیمت تیرآهن و میلگرد، نرخ ارز، به خصوص دلار است. با افزایش نرخ دلار در این سال‌ها در ایران، قیمت تیرآهن نیز افزایش پیدا کرده است. عوامل دیگری مانند: برند، میزان عرضه و تقاضا و قیمت مواد اولیه، نیز در تعیین قیمت، موثر است.
البته ورود ویروس کرونا در ایران و روند افزایش آن باعث بسته شدن راه های هوایی و زمینی کشورهای همسایه از قبیل عراق و ترکیه که از کشور های هدف اصلی صادرات آهن ایران هستند، شد. این کار باعث لطمه خوردن به بازار آهن آلات ایران به خصوص قیمت میلگرد شده است. لذا با توجه به شرایط نابسامان سیاسی جهانی، نمی توان برنامه ای قطعی برای پیش بینی قیمت آهن داشت. از طرف دیگر، عوامل محیطی مانند تنش های سیاسی، بحران نفتی اخیر و جنگ های اقتصادی که هر کدام می توانند تاثیر به سزایی در نوسانات قیمت آهن و قطعات آهنی داشته باشند نیز وجود دارد .
امیدواریم با بهبود عواملی که در این مقاله به آن اشاره کردیم به زودی شاهد ثبات قیمت آهن در بازار آهن و فولاد باشیم تا دوباره چرخ های صنعت ساخت و ساز ما بچرخد و شاهد رشد روز افزون این صنعت باشیم.
