حتما بسیار برایتان اتفاق افتاده است که به هنگام گذر از یک خیابان، ظاهر یک ساختمان به خصوص توجه شما را به خود جلب نماید. امروزه طراحی نمای خارجی ساختمان مسئله‌ای بسیار حائز اهمیت در حوزه طراحی معماری است چراکه اولین ویژگی جالب توجه درمورد یک بنا از نظر مخاطب بخش خارجی آن است. از این رو مهندسان معمار همواره می‌کوشند تا اوج هنر خود را در طراحی این قسمت از ساختمان به کار گیرند. طراحی نما سبک‌های مختلفی را شامل می‌گردد که هرکدام از آنها ویژگی‌ها و کاربرد مخصوص به خود را دارند. در این ادامه این مطلب از استودیو معماری فرحو می‌خواهیم در مورد انواع سبک‌های طراحی نما با شما سخن بگوییم و تعدادی از متداول‌ترین آنها را به شما معرفی نماییم. با ما همراه باشید.
همانطور که در ابتدای مقاله نیز ذکر نمودیم اولین برخورد مخاطب با یک بنا، نمای خارجی آن است. بنابراین چگونگی طراحی نمای خارجی ساختمان پیش از هر قسمت دیگری نشان دهنده ذوق، سلیقه و هنر یک مهندس معمار است. ساختمان‌ها همواره نقش بسیار مهمی را در زیباسازی فضاهای شهری ایفا کرده‌اند. امروزه با پیشرفت علم معماری و استفاده از مصالح جدیدتر، طراحی نمای خارجی وارد دنیای جدیدی شده به طوریکه امروزه شاهد طراحی نماهای متفاوت‌تری نسبت به گذشته هستیم.
در ایران سبک طراحی نمای رومی، کلاسیک، مدرن و مینیمال بیش از سایر سبک‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند. در ادامه مطلب سبک‌های طراحی نما می‌خواهیم این 4 سبک را به شما معرفی نماییم و با ویژگی‌ها و کاربری هریک آشنا شویم.
یکی از سبک‌های طراحی نما که طرفداران بسیار زیادی در ایران دارد، طراحی نمای رومی است چراکه نسبت به دیگر سبک‌ها دارای جلوه بسیار بیشتری است. از ویژگی‌ها مورد توجه در این سبک می‌توان به استفاده از انواع مجسمه‌های رومی و ایرانی، انواع تزئینات اغراق شده، ستون‌های قطور و سنگ‌های تراشیده و ... اشاره نمود. استفاده از سنگ‌های مرمر، گرانیت، تراورتن و در برخی موارد سیمان سفید از دیگر عناصر رایج در ساخت این سبک از نماها هستند.
این نوع از طراحی نما منتقدان بسیاری هم دارد چرا که به اعتقاد این عده، باید به جای استفاده از انواع عناصر معماری روم باستان به نمادها و سبک معماری ایران کهن توجه نمود؛ اما در حقیقت آنچه که امروزه به عنوان طراحی نمای رومی در ایران رایج شده است به کار بردن المان‌های تداعی کننده معماری باستان است که عناصر معماری ایرانی را هم شامل می‌شود. به کار بردن انواع مجسمه‌ها و ستون‌هایی که مشابه آنها را در تخت جمشید و دیگر آثار باستانی ایرانی مشاهده می‌کنیم گواهی بر این ادعا است.
از دیگر ایرادهایی که به این سبک وارد می‌گردد استفاده از این گونه طراحی در نمای خارجی آپارتمان‌های مسکونی است. بسیاری از متخصصین این حوزه بر این باورند که این سبک تنها باید در طراحی نمای خارجی بناهایی چون کلیسا یا کاخ‌ها استفاده گردد اما امروزه به دلیل افزایش جمعیت و رواج آپارتمان نشینی شاهد استفاده از طراحی نمای رومی در آپارتمان‌ها نیز هستیم چراکه این سبک از طراحی نما ظاهری بسیار خیره کننده و لوکس دارد و بسیار مورد توجه کارفرمایان علاقه‌مند به طراحی‌های مجلل است.
طراحی نمای کلاسیک تداعی کننده معماری‌های شکوهمند عصر باستان است. استفاده از این سبک از طراحی نما در عصر مدرن در جهت پاسخگویی به تمایل مردم به کاخ نشین بودن است.
در طراحی این سبک از نما از اصول معماری باستان استفاده می‌گردد. از عناصر رایج در طراحی نمای کلاسیک می‌توان به انواع ستون‌های تزئینی قطور، سر ستون‌ها و کله گاوی‌ها، قوس‌های بلند با ریزه کاری‌ها و تزئینات متعدد و به کار بردن کتیبه‌ها اشاره نمود. استفاده از این عناصر باید به صورت اصولی باشد چراکه اضافه نمودن هریک از آنها به ساختمان موجب سنگین نمودن بنا می‌گردد بنابراین توصیه می‌شود که این سبک در مناطق زلزله خیز مورد استفاده قرار نگیرد.
نکته دیگری که باید در استفاده از این عناصر مورد توجه قرار داد کیفیت ساخت این المان‌ها است. این حجم‌ها که از قبل ساخته می‌شوند و بعد به صورت آماده به ساختمان‌ها وصل می‌گردند وزن زیادی دارند که توجه به کیفیت ساخت آنها از وقوع تلفات احتمالی همچون سقوط این عناصر، جلوگیری به عمل خواهد آورد.
امروزه استفاده از طراحی مدرن در نمای خارجی ساختمان‌ها امری بسیار متداول شده است. این گونه از طراحی از اصول معماری مدرن پیروی می‌کند و فاقد تزئینات و ریزه‌کاری‌هایی است که در طراحی نمای کلاسیک و رومی به کار گرفته می‌شوند. معماری مدرن بیشتر به سادگی در عین کاربردی بودن طراحی تاکید دارد اما با این وجود همواره شاهد اضافه نمودن تزئیناتی به ساختمان‌هایی با این سبک هستیم که ظاهری نامطلوب را در سطح شهر ایجاد می‌نمایند. هدف از اضافه نمودن این تزئینات تنها جلب نظر مخاطب است اما این کار خارج از اصول طراحی نمای مدرن قرار دارد. خودداری از به کار گرفتن مصالح متعدد نیز در ساخت این بناها مورد پسند نیست.
به دلیل ساخته شدن بیش از حد ساختمان‌های غیر اصولی که به این سبک اطلاق داده می‌شوند، شهرداری ظوابطی را تصویب کرده تا از این ساخت و سازهای غیر اصولی و نازیبا جلوگیری به عمل آورد.
در طراحی نمای خارجی مدرن کاربری ساختمان بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. ساختمان‌های اداری که در گذرگاه خیابان واقع شده‌اند را معمولا به سبک مدرن می‌سازند. استفاده از نمای کامپوزیت در ساخت ساختمان‌های اداری، امری بسیار رایج است. طراحی با کامپوزیت امکان ایجاد نمودن برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌های منحصر به فردی را می‌دهد که می‌تواند به زیبایی بنا کمک نماید.
کاربری ساختمان را نیز باید در چگونگی طراحی نمای خارجی مورد توجه قرار داد. به طور مثال مسئله نصب تابلو در ساختمان‌های تجاری و اداری بسیار حائز اهمیت که باید در طراحی نما به آن توجه گردد. محل ساخت بنا نیز در شکل طراحی خارجی اثر گذار است.
مینیمالیسم سبکی است که بر ساده‌گرایی استوار بوده و با استفاده از هر تزئین اضافی در تضاد است. استفاده از این سبک در معماری طرفداران بسیار زیادی در سرتاسر جهان دارد و با وجود اینکه ساخت بناهایی به این سبک به سرعت در حال افزایش است اما هنوز شاهد تعداد محدودی از این گونه از ساختمان‌ها در ایران هستیم.
مهم‌ترین اصلی که در طراحی نمای مینیمال به آن توجه می‌شود استفاده از تعداد مصالح محدود است. بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد که در این سبک از طراحی از بیش از دو مصالح استفاده گردد.
هریک از این سبک‌های طراحی نما کاربری و زیبایی خاص خود را دارند. دقت در طراحی و ساخت نمای خارجی بر ارزش ساختمان می‌افزاید از این رو یکی از از مسائلی است بسیار که مورد توجه ساختمان سازان قرار می‌گیرد. امیدواریم خواندن این مطلب از استودیو معماری فرحو با مدیریت مهندس فرشید حسینی برای شما مفید بوده باشد. در ادامه با دیگر مطالب ما همراه باشید.
