شاید رایج ترین معیاری که در مورد فرش ماشینی شنیده باشید چند شانه بودن فرش باشد و مطمئنا اولین وجه تمایز انواع فرش ماشینی از نظر کیفیت و قیمت در بازار این محصول بین مصرف کنندگان و خریداران «شانه» آن است. در ادامه در این مقاله توضیح می دهیم که شانه به طور کلی چیست و شانه فرش چقدر باید باشد.
در ابتدا باید بگوییم که شانه و مقدار آن نشان دهنده کیفیت فرش نیست و صرف در نظر گرفتن این مقدار برای انتخاب فرش کافی نیست و نیاز است سایر مشخصات را بررسی کنید.
در ساختار ماشین های بافندگی فرش قطعه ای به نام شانه وجود دارد که نخ فرش از آن عبور می کند. به این ترتیب مانند یک شانه معمولی که با آن موهای خود را شانه می کنید، این قطعه نیز دارای چندین دندانه است که با توجه به هر دندانه این قطعه، در هر فرش یک ریشه بافته می شود، بنابراین تعداد دندانه های قطعه شانه را تعیین می کند . ارتباط مستقیمی بین تعداد ریشه های فرش با عرض آن وجود دارد. با توجه به ثابت بودن تعداد دندانه ها در هر دستگاه بافندگی، تعداد ریشه ها در واحد اندازه گیری عرض فرش ماشینی ثابت بوده و تراکم عرضی ریشه ها را در یک متر عرض فرش مشخص می کند. پس منظور از شانه فرش، تراکم عرضی فرش است که به تعداد ریشه یا گره رنگ در یک متر عرض فرش ماشینی گفته می شود که به شانه فرش یا نی نیز معروف است. در واقع تراکم عرضی در گره هایی که بافته می شود شانه فرش نامیده می شود و واحد آن متر است و به راحتی محاسبه می شود. مثلاً اگر بگوییم فرش 1000 شانه است یعنی تعداد گره های هر متر عرض آن 1000 می باشد.
معیار بعدی که در انتخاب فرش ماشینی باید در نظر بگیرید تراکم آن است. اما تراکم فرش چگونه تعیین می شود؟
تراکم فرش مانند شانه فرش تعداد گره ها را در واحد اندازه گیری تعیین می کند اما این بار در امتداد فرش! به این معنی که تراکم فرش نشان دهنده تعداد ریشه در واحد اندازه گیری است که اغلب یک متر است و این بار قطعه ای مانند شانه ماشین بافندگی نشان دهنده نامگذاری آن نیست. این بار دستگاه بافندگی با نیرویی که بر هر نخ بافنده وارد می کند، عامل مستقیمی در پایداری این ارزش است. بنابراین هر چه نیروی بیشتری به لبه باف دستگاه بافنده وارد شود (مقدار در حد مناسب تنظیم شده باشد)، فرش فشردگی بیشتری دارد و در نتیجه دوام و سفتی و سختی آن بیشتر می شود.
تا اینجا به این نتیجه رسیدیم که هرچه شانه فرش بیشتر باشد بافت فرش ریزتر است که شباهت بیشتری به فرش دستباف خواهد داشت و معمولاً به این نوع فرش ها فرش ماشینی دستباف می گویند.
هر چه تراکم و شانه بیشتر باشد تعداد گره های خواب یا پرز فرش در هر متر مربع بیشتر می شود و لازم است از نخ های ریزتر و نازک تری در بافت فرش استفاده شود و به طور طبیعی ارتفاع نخ خواب در فرش نیز کاهش می یابد. به عنوان مثال در فرش های 500 شانه ارتفاع خواب تا 11 میلی متر است که در فرش های بسیار متراکم به 4 میلی متر نیز کاهش می یابد. فرش هر چه شانه های بیشتری داشته باشد، لطیف تر و زیباتر است و هر چه متراکم تر باشد، محکم تر و جذاب تر است. پس بهترین تراکم فرش ماشینی می تواند بالاترین تراکم باشد اما این دلیل نمی شود که ارزش و ویژگی های فرش های ماشینی دیگر با شانه و تراکم کمتر را نادیده بگیریم.
فرش های ماشینی با تراکم بالا منجر به فرش های نرم، ریز بافت و ظریف می شوند. البته ضخامت این گونه فرش ها از فرش هایی با شانه های کمتر ، کمتر است، زیرا هر چه فرش کوتاه تر باشد،ضخیم تر می شود. یعنی فرش 700 شانه با تراکم 2550 ضخیم تر از فرش 1200 شانه با تراکم 3600 است. اگر می خواهید فرشی نازک داشته باشید باید به سراغ فرش هایی با شانه های بیشتر بروید که ضخامت کمتری دارند. اگر دوام و ضخامت بالای فرش برایتان مهم است، فرشی با شانه و تراکم کم انتخاب کنید. در نتیجه می توان گفت فرش های 700 شانه دوام بیشتری نسبت به فرش های 1200 شانه دارند.
پارچه نخی است که در عرض فرش یا سایر بافت ها بافته می شود و نخ ها در طول آن به هم بافته می شوند که در کل باعث بافت زمینه و استحکام نهایی فرش یا محصول مورد نظر ما می شود. نخ تار ضخیم تر یا باریک تر از نخ های ما است و بسیار دراز است. نخ تار می تواند از جنس پنبه، پلی استر یا جوت (کنف) باشد.
فرش 500 شانه ارزان است و کیفیت نسبتا خوبی دارد . دلیل قیمت پایین آن تراکم آن است. عده ای دلیل قیمت پایین این فرش ها را بی کیفیت بودن متریال به کار رفته در آن ها می دانند ، در صورتی که اشتباه فکر می کنند. دلایل متعدد دیگری وجود دارد که از سهولت نسبی در مراحل مختلف تولید این محصول و به عنوان مبنایی در دستگاه بافندگی تلقی می شود.
فرش 500 شانه نوعی از فرش ماشینی است که ظاهر و امکانات رفاهی اضافی ندارد و به اصطلاح کم آپشن است اما بی کیفیت نیست!
همانطور که گفته شد شانه به تعداد گره ها و خانه هایی اطلاق می شود که در عرض یک متر فرش بافته شده اند. این اصطلاحات در فرش دستباف به رج معروف است. بنابراین محصول مورد نظر ما دارای 500 گره در هر متر عرض فرش است که به 500 شانه معروف است.
تراکم طولی اصطلاحی است مشابه تعداد شانه ها اما با این تفاوت که در محاسبه آن یک متر طول در نظر گرفته می شود. به بیان واضح تر، به تعداد گره های یک متری از طول فرش ماشینی، تراکم می گویند. تراکم فرش 500 شانه اصلی 1000 است یعنی در یک متر طول آن 1000 گره زده می شود. چگالی طولی و عرضی باید دقیقاً متناسب با کیفیت نهایی محصول باشد.
?
یکی از پرفروش ترین محصولات فرش دسته 700 شانه است. به طور کلی فرش های 700 شانه با 2 کیفیت در بازار فرش عرضه می شود.
فرش 700 شانه های اصلی دارای تراکم عرضی (شانه فرش) 700 گره و تراکم طولی (تراکم فرش) 2100 تا 3000 گره است که معروف ترین آنها تراکم 2550 است. معمولاً 700 شانه اصل درجه یک در بازار موجود است.
فرش تبدیلی 700 شانه فرشی است که توسط دستگاه های 500 شانه بافته می شود و با تغییرات داده شده در دستگاه با تراکم عرضی (شانه فرش) 700 گره عرضه می شود و معمولاً دارای تراکم طولی (تراکم فرش) حدود 1500 گره است. این شاخه از فرش ماشینی یعنی 700 شانه تبدیل شده از 700 شانه واقعی قیمت پایین تری دارد که گاهی وقت ها در بسیاری از فروشگاه های غیر معتبر دیده می شود که به بهانه های بی اساس به عنوان فرش 700 شانه واقعی به فروش می رسند.
فرش ماشینی 700 شانه بر خلاف نامش فرش 700 شانه نیست و دلیل نامگذاری آن بافت طرح های جدید و پیدایش فرش 700 شانه در این دسته از فرش های ماشینی است. این فرش با 500 گره و تراکم طولی (تراکم فرش) واقعی در حدود 1000 گره بافته می شود. همچنین فرش های طرح 700 شانه در 7 یا 8 رنگ عرضه می شود. ماشین های بافنده این نوع فرش ماشینی ماشین های کامپیوتری و به روزتر از ماشین های 500 شانه هستند و در رده بالاتری قرار می گیرند. فرش های 700 شانه به دلیل قیمت پایین و طرح های زیبایشان محبوبیت بالایی دارند اما کیفیت خوبی هم دارند.
خرید فرش قطعا انتخاب مهمی است. زیرا قرار است هزینه نسبتا بالایی برای آن بپردازید و بر ظاهر خانه شما نیز تاثیر بگذارد. بنابراین انتخاب فرش از بین 500 یا 700 فرش نیز بسیار مهم و حیاتی است. تراکم فرش 700 شانه 2550 است که تقریباً 1500 واحد بیشتر از 500 شانه است. همین ظرافت کافی است تا طرح های زیبا و دست ساز را به شما ارائه دهد. ضخامت نخ خواب در فرش های ماشینی 700 شانه به دلیل افزایش تراکم حدود 2 میلی متر کاهش یافته است اما همچنان نرمی و لطافت لازم را دارد. با توجه به اینکه شانه و تراکم در فرش 700 شانه افزایش یافته است، لازم است از نخ های ریزتر و در عین حال بادوام بسیار بیشتر استفاده شود که در این صورت استحکام و دوام محصول نهایی افزایش می یابد.
نتیجه گیری نهایی در مقایسه این دو محصول نشان می دهد که خرید فرش 700 شانه قطعا انتخاب به صرفه تری برای شما خواهد بود و می توانید از کیفیت، زیبایی و ماندگاری بیشتری برخوردار شوید.
?
فرش 1000 شانه نوعی فرش ماشینی با عرض 1000 گره در هر متر است یا به عبارتی 1000 نخ در هر متر عرض با استفاده از گره به نخ تار و پود متصل می شود. به طور کلی تراکم 100 شانه 3000 است و بین 700 شانه تا 1200 شانه قرار می گیرند. فرش های 1000 شانه در این سال ها به خوبی وارد بازار شده است. همچنین به دلیل قیمت مناسبی که نسبت به کیفیت و زیبایی دارند، بسیار محبوب شده اند.
این فرش ها به دلیل تعداد شانه های بیشتر قیمت بالاتری نسبت به فرش های 500 و 700 شانه دارند که باعث زیبایی و شکیل شدن آن ها می شود. این فرش ها با توجه به تعداد زیاد گره ها اغلب عمری 20 ساله دارند و به دلیل بافتی که از نخ اکریلیک مرغوب ساخته شده در برابر حرارت نیز مقاوم هستند.
فرش 1200 شانه یکی از مرغوب ترین و محبوب ترین فرش های ماشینی موجود در بازار است، به قدری ظریف و لطیف است که به طور عمده نقش اصلی تزیین منازل را در دکوراسیون ایفا می کند. نکته مهم این است که با افزایش تعداد شانه و تراکم، ضخامت فرش کاهش می یابد زیرا الیاف استفاده شده نازک و نازک تر می شود. نقش های بسیار کوچک و شلوغ به صورت 1200 شانه بافته می شود. فشردگی بین ریشه های این فرش بسیار زیاد بوده و استحکام و دوام فرش 1200 شانه در برابر انواع آسیب ها بسیار بالاست.
فرش ماشینی 1500 شانه دارای تراکم 4500 می باشد که زیبایی و انسجام فوق العاده ای به فرش می دهد. تعداد بسیار بالای گره در هر متر مربع این فرش باعث می شود تا طرح های بسیار ظریفی توسط شرکت های فرش بافی مورد استفاده قرار گیرد و این تفاوت بزرگی در فرش ماشینی 1500 شانه است که آن را زیبا می کند. برای درک بهتر این موضوع، می توانید تفاوت بین عکس گرفته شده با دوربین 8 مگاپیکسلی و عکسی که مثلا با دوربین 48 مگاپیکسلی گرفته شده است را متوجه شوید. در عکس های با وضوح بالاتر، تعداد سلول های رنگی در هر سانتی متر مربع بسیار بیشتر است که باعث وضوح بیشتر عکس می شود. در فرش 1500 شانه، نقوش واضح تر و با جزئیات بسیار بیشتر بافته می شود.
برای بافت فرش 1500 شانه باید از مرغوب ترین نخ استفاده شود زیرا تراکم بسیار زیاد باعث می شود گل ها و طرح های فرش به هم گره بخورند و نقش آن به راحتی قابل مشاهده نباشد بنابراین باید از نخ هایی استفاده کنند که سایز کوچکی دارند. همچنین ارتفاع خواب در سایدینگ و تکمیل فرش با دستگاه قیچی کوتاه می شود تا طرح فرش را به زیبایی هر چه بیشتر نشان دهد.
اگر می خواهید فرشی نازک داشته باشید باید به سراغ فرش هایی با شانه های بلند بروید که ضخامت کمتری دارند. اگر دوام و ضخامت بالای فرش برایتان مهم است، فرشی با شانه و تراکم کم انتخاب کنید. در نتیجه می توان گفت فرش های 700 شانه دوام بیشتری نسبت به فرش های 1200 شانه دارند.
قبل از خرید فرش، کاربرد آن را خودتان مشخص کنید. فرش در کدام قسمت خانه پهن شود، پرتردد یا کم تردد؟ آیا قرار است در خانه شما جنبه تزئینی داشته باشد؟ ظرافت آن چقدر برای شما مهم است یا ترجیح می دهید دوام بیشتری داشته باشد؟ پاسخ به تمام این سوالات به شما کمک می کند تا در مورد بهترین تراکم شانه و فرش مناسب ترین تصمیم را بگیرید.
