ابتدا در خصوص قهرمان کمی صحبت کنیم که اساسا به چه کسی قهرمان اطلاق میگردد. قهرمان ها نمادی از افراد خیالی یا واقعی هستند که بر مبنای فانتزی های بشری(فانتزی به معنی آمال و آرزوی دست نیافته بشر) ساخته و پرداخته شدند. قهرمان های واقعی از دل وقایع تاریخی بروز پیدا می کنند و زمانی قهرمان به آنها اطلاق میشود که بتوانند همان فانتزی های بشری را مانند مبارزه با ظلم، تلاش برای صلح و...جامعه عمل بپوشانند و قهرمان های خیالی نیز بر اساس همین مسائل ساخته میشوند. قهرمان ها چون با آرزوهای انسانی همخوانی دارد به صورت ناخوداگاه در ذهن پذیرفته میشوند و سبب ایجاد الگو در ذهن میشوند و خواه ناخواه انسان را به سمت خود رهنمون می سازند. در خیل عظیم قهرمان هایی که وجود دارند هر یک وجوهی از این آرزومندی را به عرصه عمل می آورند شاید قهرمان ذهنی شما یک فوتبالیست باشد شاید یک انسان سیاسی و شاید هم یک موجود خیالی مانند بتمن و...اما سوال مهم این است که هر قهرمانی آیا واقعا قهرمان است یا توهمی از آن را برای ما نمایش میدهد؟ و یا حتی ضدقهرمانی در لباس قهرمان است؟
بگذارید به ادبیات و قهرمان های موجود در آن نگاهی بیاندازیم. قهرمان ها در قرن نوزدهم کسانی مانند ژآن وارژان در بینوایان هستند(در ایام انقلاب فرانسه). در انتهای قرن نوزدهم و تا نیمه قرن بیستم این قهرمان ها بیشتر کسانی هستند که تن به مبارزه علیه ساختار سیاسی و ظلم میزدند. آدم های ساده،بدون هیچ ویژگی عجیب خاصی ولی با یک آرمان خواهی بزرگ.اما از اواخر قرن بیست و مخصوصا قرن حاضر شکل و شمایل قهرمان ها عوض میشود دیگر خبری از آن ادمهای ساده نیست بلکه کسانی قهرمان میشوند که صاحب قدرت یا ثروت باشند یا کسانی که ویژگی ماورایی خاصی از خود بروز میدهند.
بتمن حاصل خروجی دنیایی است که همه چیز را در سیطره قدرت و ثروت میبیند و آدم های عادی یا توده های مردم فقط در نقش تشویق کننده و حامی ظاهر میشوند برعکس دنیای قهرمان گرایی گذشته که شما هم میتوانستی به سمت قهرمان خود حرکت کنی و شبیه او شوی یا حتی از او گذر کنی، اینجا بدون داشتن ثروت یا قدرت سیاسی هیچ استفاده ای نداری و فقط شاید در تخیل توانایی نزدیک شدن به قهرمان را داشته باشی.
بتمن شخصی است ثروتمند که از نظر مادی همه چیز در زندگی دارد و بالاترین تکنولوژی دنیا در اختیار دارد و به علت داشتن شرکتی بزرگ و مهم در ساختار قدرت هم صاحب نفوذ و نظر هست. این مرد خود را ناجی شهر معرفی میکند و با استفاده از همان ثروت و امکانات به یاری مردم میشتابد.
پس اساسا قهرمان دنیای مدرن در قدم اول باید ثروتمند باشد و گرنه دم زدن از کمک به مردم و ناجی واقع شدن حرف و سختی بیش نیست پس برای قهرمان شدن قدم اول رسیدن و حرکت به سمت پول و ثروت است.
از طرف دیگر با جوکر به عنوان ضد قهرمان طرفیم که برای خیلی ها در مقام قهرمان حاضر میشود. جوکر بر خلاف بتمن آدمی است از جنس مردم عام. نه قدرت ویژه ای دارد و نه ثروتی و نه امکانات خاصی. یک فرد آسیب دیده و طرد شده از جامعه که در نهایت تبدیل به یک شخصیت ضد اجتماعی شده.
جوکر در واقع نشان دهنده قشر آسیب دیده جامعه است که میخواهد این عقده ی فروخورده شده ای را که جامعه به او داده بالا بیاورد و در نتیجه تبدیل به یک شورش گر و عصیان گر اجتماعی می شود. جوکر همزادپنداری بیشتری با قشر طبقه پایین یا آسیب دیده جامعه دارد.
بتمن خود در بازی سرمایه داری ضد مردم است. در واقع از پول مردم میخواهد به نفع خود آنها استفاده کند. خودش قسمتی از ساختار ایجادکننده شخصیت های ضد اجتماعی و آسیب دیده ای مانند جوکر هست و خودش علیه آن قیام میکند. به راستی اگر جریان سرمایه داری نبود آیا شخصیت های عصیان زده ای مانند جوکر به وجود می آمد؟ آیا این شکاف های اجتماعی طبقاتی، حسرت ها قشر ضعیف جامعه و حق خوری های آنها نبود قشر بزهکار جامعه چقدر کم میشد؟
در واقع بتمن تطهیر سرمایه داری است. کسی که با فریب سرمایه داری مردم را چپاول میکند و بعد با قهرمان بازی و پول همان مردم خودش را تطهیر میکند و جوکر که همان قشر آسیب دیده است که امثال بتمن ها ایجاد کرده اند. همان هایی که برای یک قران مزد کارگر، روحش را میلعند و از او یک کالبد خالی بی روح میسازند. جوکر را بتمن ها میسازند و بعد همان بتمن ها برای نابودی ساخته خودشان تلاش میکنند. ما با قهرمان همراه میشویم و دست و هورا میکشیم و در مقابل از جوکر ها متنفر میشویم.
حال برگردیم به بحث اول. قهرمان ها ما را ناخودآگاه همراه خود میکنند. در ذهن ما الگو میسازند و ما را ترغیب میکنند که به سمت آنها حرکت کنیم و حال اگر قهرمان در ناخوداگاه ذهنی ما امثال بتمن یا جوکر باشند چه بر سر ما خواهد آمد؟...
