انتخاب من برای ماه اردیبهشت چالش کتابخوانی طاقچه، کتاب «اضطراب موقعیت» بود. این کتاب در لیست کتابهایی که میتوانند به قلبمان آرامش تزریق کنند بود. آلن دو باتن، در این کتاب ابتدا به معرفی مفاهیمی چون موقعیت و اضطراب موقعیت پرداخته است. اضطراب موقعیت ترس و نگرانی است که انسان دربارهی از دست دادن مقام و منزلت اجتماعی خود و شکست خوردن در آرمانهای جامعه دارد. پس از معرفی مفاهیم اولیه، دو باتن به بررسی دلایل این اضطراب موقعیت در زندگی مدرن امروز میپردازد و پس از آن راه حل مواجه شدن با این اضطراب و کنترل و مدیریت آن را بیان کرده است. به عقیدهی آلن دو باتن ظهور اضطراب موقعیت در پی اتفاقات متعدد تاریخی رخ داده است و «خدمتگذار جاهطلبی امروزه است» و از آن دست نگرانیهایی است که هر انسان مدرنی آن را به نحوی تجربه میکند.
در تمامی بخشهای کتاب دو باتن با بهرهگیری از داستانهای مختلف و بیان نظرات افراد مهم حوزههای مختلف به بررسی اضطراب موقعیت پرداخته است. چنین بیانی در نظر من در کنار موضوع جذاب کتاب، یکی از نقاط قوت آن به حساب میآید. در بررسی علل اضطراب موقعیت به فقدان عشق، انتظارات، شایستهسالاری، اشرافیگری و وابستگی اشاره دارد. در این بخشها دو باتن به دقت دربارهی تاریخچهی موقعیتهای مختلف در جوامع بشری میپردازد و به خوبی این نکته را بیان میکند که نگرانی دربارهی موقعیت اجتماعی در گرو میزان اهمیت نظرات دیگران برای ماست. دو باتن معتقد است که «توجه دیگران برای ما اهمیت دارد چون ما به شکی ذاتی به ارزش خود مبتلا هستیم که در نتیجهی آن تمایل داریم تا به ارزیابی دیگران اجازه دهیم نقشی تعیینکننده در چگونگی نگاه ما به خودمان بازی کنند». پس از بررسی علل اضطراب موقعیت، در بخش مربوط به راه حل، دو باتن با دستهبندی راه حلهای مختلف در حوزهی فلسفه، هنر، دین و سیاست راهکارهای متعددی برای مقابله با نگرانی در بارهی جایگاه اجتماعی ارائه میدهد. آشنایی با علل بروز اضطراب موقعیت و مشاهدهی راهکارهای مختلف مدیریت آن میتواند به ایجاد نگرشی نو در مخاطب منجر شود که یکی از مهمترین موانع دستیابی به موفقیت، که همان اهمیت دادن به ارزیابی و قضاوت دیگران است، را از میان بر دارد.
هرچند که کتاب کتاب نسبتا کوتاهی است ولی مطالعهی دقیق کتاب مدت طولانی زمان نیاز داشت و برخلاف اغلب کتابهای آلن دو باتن با کتاب سادهای روبرو نیستیم. مخصوصا اگر از جمله افرادی باشیم که میزان اهمیت ارزیابی دیگران برایمان بسیار زیاد باشد، برای تطبیق نکات کتاب با چیزی که در زندگی روزمره با آن سروکار داریم نیاز به مدت زمان بیشتری خواهیم داشت. هرچند که دستهبندی کلی مطالب کتاب در نظر من جالب و قابل قبول بود ولی در هر بخش، با تعدادی زیربخش روبرو بودیم که بعضا دنبال کردن موضوع آن فصل را برای لحظاتی مشکل میکرد و باعث پرش فکرم بود. کتاب با ترجمههای مختلف و نامهای مختلف مثل «اضطراب منزلت»، «اضطراب موقعیت اجتماعی» و «اضطراب موقعیت» منتشر شده است که من «اضطراب موقعیت» به ترجمهی سید حسن رضوی را مطالعه کردم. ترجمهی آقای رضوی نسبتا روان و مناسب بود و نمرهی کتاب به نظر من ۴ از ۵ است. به نظر من فایدهی مطالعهی آن بیشتر از نخواندنش است و اگر مایل به خواندن این کتاب هستید میتوانید آن را از لینک زیر از طاقچه دریافت کنید: