با گسترش روزافزون فناوری و نفوذ آن در زندگی روزمره مردم، می‌توان مشاهده کرد که صنعت نشر هم از آن مستثنی نبوده است و استفاده از کتابهای الکترونیکی روز به روز علاقه‌مندان بیشتری را به خود جلب می‌کند. ظهور نشر الکترونیک علاوه بر صرفه‌جویی در وقت و هزینه ناشران و کاربران فرصت‌ها و روش‌های بیشتری را برای اعتلای این صنعت و بهبود روابط علمی و دانشگاهی پیش رو می‌گذارد، اگرچه هنوز جایگاه شایستة خود را به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه نیافته است.
با آنکه هر روز علاقه‌مندان آثار الکترونیکی بیشتر و بیشتر می‌شوند، همچنان هستند ناشرانی که هنوز تمایل چندانی به انتشار آثار خود در قالب‌های جدید را ندارند و با اشاره به رسمی نبودن قانون کپی‌رایت در کشور نگران سوءاستفاده برخی سودجویان از انتشار غیرقانونی آثارشان در فضای مجازی هستند. با این حال، در چند سال اخیر با توجه به هزینه‌های سنگین نشر کاغذی و کمتر شدن توان خرید مردم برای تهیه کتابهای چاپی، شاهد روی آوردن ناشران یکی پس از دیگری در راه‌اندازی بخش الکترونیکی تولید و توزیع آثارشان هستیم. حال آنچه که اهمیت می‌یابد روش‌های قیمت‌گذاری این نوع آثار الکترونیکی است که از سویی علاوه بر سودآوری برای ناشر، به گونه‌ای متعادل و مناسب باشد که مخاطبان توان خرید آنها را داشته باشند.
قیمت همواره مؤثرترین و مهم‌ترین عامل در انتخاب خریدار، تعیین سهم بازار و میزان سودآوری بوده است. به منظور حفظ سهم بازار و ابقا در بازار پر رقابت نشر، داشتن آگاهی و استراتژی مناسب برای قیمت‌گذاری برای هر دو گونه چاپی و الکترونیکی بسیار ضروری و حیاتی است و در غیر اینصورت با کاهش فروش، از دست دادن مشتری، کم شدن سهم بازار و کاهش سودآوری را در پی خواهد داشت.
اما این سؤال مطرح است که چه عواملی در تعیین قیمت آثار الکترونیکی مؤثر هستند و چگونه می‌توان برای این آثار قیمتی را مشخص کرد که بیشترین سود و کمترین ضرر را برای تمامی عاملین به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، فقدان سازمان‌ها و ارگان‌های ناظر در قیمت‌گذاری در این حوزه، روشن نبودن قوانین کسب و کار آنلاین، چاپ‌های مختلف از یک کتاب فرایند قیمت‌گذاری کتابهای الکترونیکی را پیچیده‌تر کرده است.
برخی تصور می‌کنند کتابهای الکترونیک، از آنجایی که بسیاری از هزینه‌های کتابهای چاپی (مواد اولیه، جوهر و کاغذ، صحافی، چاپ، توزیع، حمل و نقل، انبارداری) را ندارند، باید قیمت بسیار پایین‌تری داشته باشند، حال آنکه نشر الکترونیکی نیز هزینه‌هایی را برای هر ناشر با توجه به نوع و حوزة فعالیت در پی دارد. در پژوهش‌های صورت‌گرفته در دو دهة اخیر مشخص شد مهم‌ترین عوامل هزینه‌زا در نشر آثار الکترونیکی عبارتند از:
o هزینه‌های تولید محتوای متنی و غیرمتنی (نیروی انسانی متخصص)
o نرم‌افزاری و سخت‌افزاری (قفل‌گذاری، تعیین فرمت و کیفیت متون، پشتیبانی فنی، طراحی سایت)
o تعیین قیمت
o تبلیغات و بازاریابی (کانال‌های توزیع)
o فروش و خدمات پس از فروش
علاوه بر این، طبق پژوهش‌ها عوامل متعددی را در رابطه با قیمت‌گذاری کتا ب‌های الکترونیکی دخیل هستند که بر اساس بررسی های انجام‌شده به چند گروه تقسیم می‌شوند:
o عوامل مربوط به «مشتری یا کاربر»: پرداخت مشتری، حق انتخاب، اعتماد مشتری، بازخورد کالا توسط آراء خریداران
o عوامل مربوط به معیار «ناشر»: شرایط و ضوابط استفاده از سوی ناشران، مدل‌های کسب و کار ناشران، نوع ناشر، هدف از انتشار کتاب
o مؤلفه‌های مربوط به معیار «همتای چاپی»: وجود همتایان چاپی، انتشار نسخة الکترونیکی همزمان با نسخة چاپی، انتشار نسخة چاپی قبل از نسخة الکترونیکی، انتشار نسخة چاپی بر اساس تقاضای مشتری، فروش نسخه‌های چاپی قدیمی، تعیین قیمت نسخة الکترونیکی با توجه به قیمت نسخة چاپی، تأثیر خرید نسخة چاپی در قیمت فروش کتاب الکترونیکی برای یک کاربر
o عوامل مربوط به «حوزة موضوعی»: علوم پایه، فنی و مهندسی، هنر و معماری
o عوامل مربوط به «حقوق دیجیتال»: قوانین و ملاحظات قانونی، حق مؤلف یا مترجم، حقوق مالکیت فکری،
o عوامل مربوط به معیار «مدل‌ها و رویکردهای قیمت‌گذاری»: رویکردهای قیمت‌گذاری
o عوامل مربوط به «خرده‌فروشان»: تأثیر خرده‌فروشان بر قیمت کتاب الکترونیکی
o عوامل «محیطی یا بیرونی»: عوامل بازار، رقبا، عوامل اقتصادی و فرهنگی، تجارت خارجی
o عوامل مربوط به «کمیت کتاب الکترونیکی»: حجم کتاب، اندازه مجموعه کتابهای الکترونیکی ناشر، کمیت کالا
o عوامل مربوط به «کیفیت کتاب الکترونیکی»: حمایت از مشتری، رضایت مشتری، ویژگی‌های محصول
o عوامل مربوط به «شهرت کتاب الکترونیکی»: شهرت نویسنده، شهرت ناشر، شهرت کتاب.
ناشران در قیمت‌گذاری باید بدانند به چه عواملی توجه کنند تا علاوه بر جبران هزینه‌ها سودآوری نیز داشته باشند و با راضی نگه داشتن مخاطبان خود به فعالیت و رشد در این عرصه ادامه دهند. یافته‌ها حاکی از آن است که فروش کتابهای چاپی و الکترونیکی بر هم اثر می‌گذارند، شاید بهتر است که ناشران ما هم در کنار انتشار کتابهای الکترونیکی نسخة چاپی آن را هم منتشر کنند و یا برعکس؛ تا از این طریق مخاطبان کتابهای الکترونیکی افزایش پیدا کنند، مدل فروش مناسبی برای کتابهای خود انتخاب کنند تا مشتری به راحتی کتاب خود را بخرد یا برای فروش آثار خود به کتابخانه یا مؤسسه از مدل اشتراکی استفاده کند زیرا هم افراد بیشتری می‌توانند از آن استفاده کنند و هم ناشر سود بیشتری به دست می‌آورد؛ همچنین می‌تواند با کمک گرفتن از دولت از طریق کاهش نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای کتابهای الکترونیکی، جوایز یا کمک‌های مالی برای نویسندگان و نیز درنظرگرفتن یارانه برای الکترونیکی کردن کتاب‌ها به ثابت ماندن قیمت خرده‌فروشی کمک کند. نکته مهم دیگر توجه کیفیت بالا در انتشار کتابهای الکترونیکی است تا بتواند رضایت کامل مخاطبان را فراهم آورد که حتی حاضر به پرداخت مبلغ بیشتر برای تهیه کتاب‌ها باشند، برای مثال استفاده از فرمت‌های خاص این نوع کتاب‌ها مانند ای‌پاب[1] به جای پی‌دی‌اف، امکانات بیشتری به خواننده می‌دهند مانند قابلیت زوم کردن یا هایلایت کردن متن، ایجاد پیوند، تغییر رنگ زمینه و متن، اشتراک‌گذاری متن انتخاب‌شده و ...
قیمت‌گذاری کتابهای الکترونیکی بر اساس ویژگی‌های منحصر به فرد بازار آن نقشی مؤثری در موفقیت ناشران و عرضه‌کنندگان این صنعت رو به رشد خواهد داشت. هم‌اکنون در بازار نشر ایران، متداول‌ترین روش قیمت‌گذاری کتابهای الکترونیکی درصدی (30 تا 40 درصد) از قیمت پشت جلد است یا بر اساس تعداد صفحات کتاب که با توجه به قطع کتاب نمی‌تواند معیار مناسبی برای تعیین قیمت نسخة الکترونیکی آن باشد. قیمت‌گذاری موردی بر اساس اینکه کتاب چاپ تمام باشد و ناشر فقط بخواهد نسخة الکترونیکی آن را ارائه کند انجام می‌شود. در هر حال، ناشران همواره در تلاش‌اند بین قیمت نسخه‌های چاپی و الکترونیکی تعادل برقرار باشد که بر اساس قراردادهای جاری سهم تولیدکننده 70درصد و سهم توزیع‌کننده 30درصد است. نشر الکترونیکی در ایران اگرچه صنعتی نوپا به شمار می‌رود اما در مقایسه با استانداردهای جهانی از لحاظ به کارگیری نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای تخصصی در حد قابل قبولی است، مشکلاتی که در اینجا وجود دارند یکی اصرار بر باقی ماندن در فضای نشر سنتی است که با آگاهی دادن بیشتر به ناشران برای ورود به نشر الکترونیک و سودآوری بیشتر می‌توان از این مقاومت و اصرار کاست و دیگری پایین بودن سرانة مطالعه در کشور است که با برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و زیرساختی در شیوه‌های آموزشی دانش‌آموزی و دانشجویی می‌توان آن را تا حد قابل قبولی بالا برد.
یافته‌ها درمورد دو مدل قیمت‌گذاری آژانس و عمده برای کتابهای الکترونیکی نشان داد که بیشتر ناشران قیمت‌گذاری آژانس را نسبت به مدل عمده ترجیح می‌دهند با اشاره به این نکته که با توجه به مزایای کلی‌ای که دارد می‌تواند خوانندگان بیشتری را جلب کند.
از دو روش قیمت‌گذاری هماهنگ (پیروی از قیمت‌گذاری کتابهای چاپی) و قیمت‌گذاری ناهماهنگ (قیمت‌گذاری بدون توجه به قیمت کتابهای چاپی و مطابق با قوانین جدید) روش دوم طرفداران بیشتری پیدا کرده است با اشاره به اینکه برخی عوامل مانند تعداد صفحات و نوع کتاب بر میزان تفاوت بین قیمت چاپی و الکترونیکی یک عنوان اثر می‌گذارد.
[1] ePub یک استاندارد باز برای کتاب های الکترونیکی است که توسط انجمن بین‌المللی انتشارات الکترونیکی به وجود آمده است. این فرمت برای ساخت کتابهای الکترونیکی ، مجلات و روزنامه‌ها به کار می‌رود. تفاوت اصلی بین فرمتePub و یک فایل معمولی با فرمت Doc در این است که کتابهای الکترونیکی با فرمت ای‌پاب قابلیت بهینه‌سازی بیشتری با گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و کتاب‌خوان‌های الکترونیکی نظیر Kindle وNook دارند.
