روغنهای صنعتی ، نقش مهمی در تمام بخشهای عملیات دارند، از فلزکاری و فراوری گرفته تا تولید. روغن های صنعتی برای افزایش عملکرد تجهیزات و ماشینآلات صنعتی و درعینحال محافظت از آنها در برابر آسیب استفاده میشوند. انواع مختلفی از روغن های صنعتی وجود دارد که بر اساس ترکیبات و فرمول طبیعی آنها طبقهبندی میشوند. اغلب آنها را با مواد افزودنی ترکیب میکنند تا خواص آنها را بهبود بخشند.
برای کاربردهای صنعتی، طیف گستردهای از روان کننده های مایع استفاده میشوند. درحالیکه روغنهای تخصصی برای کاربردهای خاص مانند چرخدندهها، توربینها، راههای کشویی و کمپرسورها، به شکل دیگری، ساخته شدهاند، انواع اصلی روغن صنعتی به سه دسته متمایز تقسیم میشوند. در این مقاله، نگاهی دقیق به این روغنهای صنعتی، همراه با برخی از افزودنیهای مورداستفاده برای تقویت آنها خواهیم داشت.
روغن های طبیعی
این روغن های صنعتی از منابع طبیعی تولید میشوند و زیاد فراوری نمیشوند. روغن های طبیعی معمولی ممکن است منابعی از چربیهای گیاهی و حیوانی باشند - بهعنوانمثال، روغن کلزا یا روغنکرچک.
روغنهای طبیعی با ویژگی ناپایداری این محصولات در مواجهه با محیطهای حرارتی یا اکسیداتیو شناخته میشوند. این روغنها در صورت قرارگرفتن در دمای بالا بهراحتی اکسید میشوند که باعث تخریب میشود و خواص آنها دیگر مؤثر نیست. در نتیجه، درحالیکه روغن های طبیعی جایگاه خود را در روانکاری صنعتی دارند، هرگز برای تأمین روغن ماشینآلات استفاده نمیشوند.
روغن معدنی
برخلاف روغنهای طبیعی، این روانکنندهها از فرآوردههای نفتی که از چاههای نفت به دست میآیند، تولید میشوند که گاهی اوقات به آنها "روغن" میگویند. روغن های معدنی از نظر ترکیب شیمیایی، ترکیبات آلی هستند که هم هیدروژن و هم کربن (هیدروکربن) را شامل میشوند.
پس از استخراج نفت از روغنگیر، تحت طیف وسیعی از فرایندهای شکنش قرار میگیرد. در این فرایندها، سوخت به همراه روغنهایی با خواص مختلف مانند ویسکوزیته به دست میآید. محصولات بهدستآمده با سطوح ویسکوزیته و خواص روانکنندگی بالاتر، بهعنوان روغن روان کننده استفاده میشوند.
شایانذکر است که روغنهای معدنی به نوسانات دما حساس هستند و معمولاً دارای شاخص ویسکوزیته تا 120 هستند. نقطه ریزش روغنهای معدنی میتواند بین 6- تا 60- درجه سانتیگراد باشد، اما بیشتر روغنهای معدنی تولید شده در نقطه -20 درجه سانتیگراد دارای ریزش هستند. علاوه بر این، روغن های معدنی نقطه اشتعال پایینی دارند و بهراحتی میسوزند.
روغنهای معدنی از منابع طبیعی به دست میآیند و به همین دلیل حاوی چندین عنصر دیگر مانند نیتروژن، فسفر و گوگرد هستند. این عناصر شیمیایی معمولاً ناخالصیهایی هستند که میتوانند محیط ما را آلوده کنند، بر روانکاری نیز تأثیر میگذارند. آنها میتوانند منجر به رسوب و تشکیل لجن شوند که به دلیل اکسیداسیون و سایر واکنشهای شیمیایی که در طول فرایند روانکاری رخ میدهد اتفاق میافتد. در نتیجه، روغن های معدنی قبل از اینکه بخواهند استفاده شوند، باید تحت یک فرایند تصفیه کامل قرار بگیرند. این روغنها پس از خالصسازی، با افزودنیهایی تزریق میشوند تا کاستیها را جبران کنند. بهعنوان یک قاعده، روغنهای معدنی بهعنوان روان کننده بیشترین استفاده را در صنعت دارند.
روغن های مصنوعی
این نوع روغن برای برطرفکردن معایب روغن معدنی ساخته شد. همانطور که گفته شد، به دلیل اینکه روغنها فرآوردههای نفتی هستند، ناخالصیهایی دارند که میتواند بر عملکرد آنها تأثیر بگذارد و کارایی آنها را محدود کند. برای پاسخ به این موضوع، روغنهای مصنوعی با استفاده از فرایندهای شیمیایی بهعنوان جایگزینی برای روغنهای طبیعی و معدنی تولید شدند.
روغن های مصنوعی بهعنوان روان کننده های نفتی مصنوعی، برخی از خواص مثبت نفت را حفظ میکنند. بااینحال، برخلاف روغن معدنی، روغن مصنوعی هیچ ناخالصی ندارد. این میتواند هر گونه تشکیل رسوب را کاهش داده یا به طور کامل منتفی کند درنتیجه باعث پایداری محصولات آنها شود. علاوه بر این، آنها دارای VI بسیار بالاتری هستند که باعث میشود در محدوده وسیعتری از دماهای عملیاتی مختلف پایدار بمانند. بهاینترتیب، نقطه ریزش آنها میتواند از -18 درجه سانتیگراد تا -74 درجه سانتیگراد باشد و محدوده دمای آنها بهطورکلی بین -30 درجه سانتیگراد و -50 درجه سانتیگراد قرار میگیرد، سطح جریان آنها نیز در دماهای پایین تا حد زیادی بهبودیافته است.
روغن های مصنوعی همچنین یک راهحل روانکاری مفید برای کاربردها و صنایعی هستند که در آنها احتمال آتشسوزی بسیار زیاد است. این به این دلیل است که آنها نقطه اشتعال فوقالعاده بالاتری دارند که به سطح غیر قابلاشتعال میرسد.
درحالیکه به نظر میرسد روغن های مصنوعی روان کننده کاملی هستند، آنها در مقایسه با روغن های معدنی دارای معایب کلیدی هستند. اولاً، بر خلاف روغن های معدنی مبتنی بر نفت، روغن های مصنوعی بهعنوان روان کننده های مرزی مناسب نیستند. ثانیاً، قیمت آنها بسیار گرانتر است و برای برخی عملیات اقتصادی نیست.
افزودنیهای روغن صنعتی
همانطور که گفته شد، روغن های صنعتی نیز معمولاً حاوی مواد افزودنی هستند. این اجزاء برای تأثیرگذاری بر خواص طبیعی روغنپایه مورداستفاده برای بهبود عملکرد آن یا دادن ویژگیهای مفید برای یک کاربرد خاص طراحی شدهاند. افزودنیها این خواص طبیعی را برای دستیابی به نتایج متفاوت تقویت یا سرکوب میکنند.
مواد افزودنی معمولاً بر اساس ویژگیهایی که عرضه میکنند طبقهبندی میشوند. ضدسایش، فشار شدید(EP)، آنتیاکسیدان و بازدارندههای زنگزدگی و خورنده برای خواص محافظتی آنها اضافه میشوند. بااینحال، کاهشدهندههای نقطه ریزش، اصلاحکنندههای شاخص ویسکوزیته، اصلاحکنندههای اصطکاک، عوامل ضد کف، پخشکنندهها و مواد شوینده نیز میتوانند برای کمک به عملکرد استفاده شوند.
برای خرید انواع روغن های صنعتی و روان کننده ها به بازرگانی روان صنعت کبیر مراجعه کنید.