یکی از روزهای سرد پاییز بود که هیئتی متشکل از مشاور برند، کارشناس بازاریابی و گرافیست ارشد به اصرار کارفرما تشریف بردند به دفتر طراحی سایت واقع در نزدیکی محل شرکت.
پس از ساعاتی بازگشتند و بنده شاهد تعدادی صورت برافروخته، پریشان، خسته و خندان بودم. خندان از این بابت که کلی سوژه برای مزاح شکار کرده بودند و پریشان بابت اینکه، ای بابا این اهالی دفتر روبرو عجب انسان‌های ناآگاهی هستند.
وقایع پیش آمده را جویا شدم و کارشناس بازاریابی با غیظ و غضب گفت این فلان فلان شده فکر می‌کند گوش‌های ما دراز است؟! می‌گوید برای طراحی سایت برند، باید بیزینس پلن کسب‌وکار را نشانمان دهید تا بتوانیم متناسب با قیف فروش، رابط کاربری طراحی کنیم!
طراحی سایت چه کار به بیزینس پلن دارد؟! بنشین تا بیزینس پلن برایت بیاوریم.
راستش از همین یک جمله، شستم خبردار شد که چه سوتفاهمی پیش آمده است. اما از آن‌جایی که تازه کار بودم، زیاد روی حرفم پافشاری نکردم. مختصر و مفید گفتم شاید آن‌ها می‌خواستند بگویند بیزینس مدل، زبانشان نچرخیده گفتند بیزینس پلن.
آقا و خانمی که شما باشید، اصل داستان همین بود. بنده به عنوان یک مهندس کامپیوتر لِژیونر، می‌دانستم هم رشته‌ای‌هایم اطلاعات کافی در مورد تمام اصطلاحات علوم کسب‌وکار ندارند و فقط تعدادی از آن‌ها را جسته و گریخته شنیده‌اند و می‌شناسند. این اتفاق کاملا طبیعی است، همان طور که فعالان علوم کسب‌وکار هم اطلاعات دقیق در مورد اصطلاحات تخصصی دیگر رشته‌ها ندارند.
خلاصه سرتان را درد نیاورم، بیزینس مدل و بیزینس پلن دو مفهوم مجزا هستند. اگر تا به امروز آن‌ها را به جای هم به کار می‌بردید یا تفاوتشان را نمی‌دانید جسارتا بهتر است به مطالعه این مطلب ادامه دهید.
نام فارسی‌اش مدل کسب‌وکار است. البته نمی‌دانم چرا فقط "بیزینس" را ترجمه کرده‌اند و برای ترجمه کلمه نامانوس و بیگانه "مدل" پیشنهادی ارائه نکرده‌اند. بگذریم زیاد هم مهم نیست. هر کجا شنیدید مدل کسب‌وکار یا بوم مدل کسب‌وکار یا BMC، بدانید و آگاه باشید دارند در مورد یک جدول 9 خانه‌ای صحبت می‌کنند. اطلاعات موجود در بیزینس مدل به چند سوال کلیدی در مورد کسب‌وکار پاسخ می‌دهد.
1 ) مشتریان و مخاطبان این کسب‌وکار دقیقا چه کسانی هستند و نیاز و خواسته‌شان چیست؟
2 ) این کسب‌وکار چه ارزشی ایجاد می‌کند؟ و چگونه آن‌را ایجاد می‌کند؟
3 ) چگونه آن را تبدیل به پول می‌کند؟
4 ) چه کار می‌کند که بتواند پایدار بماند؟
منظور آن فلان فلان شده‌ی محترم، همین بیزینس مدل خودمان بوده است. بیزینس مدل را به هرکس نشان دهید، به طورکامل شیرفهم می‌شود که کسب‌وکار شما چیست و چگونه فعالیت می‌کند. طراحان سایت هم زمانی که در مورد فعالیت بیزینس کاملا توجیه شوند، می‌توانند پیشنهادات ویژه‌ای برای امکانات و بخش‌های مختلف وب‌سایت ارئه کنند.
حالا بد نیست چند تکنیک کاربردی برای کلاس گذاشتن با BMC را مرور کنیم:
1 ) هرکجا در جلسات مذاکره کم آوردید بگویید بیزینس مدل ما این گونه است. این یک استناد قوی است که هیچ‌کس هم نمی‌داند از کجایتان درآوردید و اعتراضی نخواهد کرد.
2 ) هرکجا نیاز به افاضه فضل داشتید کافیست چند مثال از بیزینس مدل اسنپ و دیجی‌کالا بیاورید. مهم نیست چه می‌گویید فقط حتما از عبارت بیزینس مدل اسنپ یا دیجی‌کالا استفاده کنید.
3 ) یک عدد بوم مدل کسب و کار تهیه و در دفتر کارتان نصب کنید و در طول روز چند باری صندلی چرخدارتان را به سمتش بچرخانید و متفکرانه به آن نگاه کنید.
به نام طرح تجاری، طرح کسب‌وکار یا بیزینس پلن شناخته می‌شود. بر خلاف بیزینس مدل که تک صفحه‌ای بود، بیزینس پلن، سندی چند صفحه‌ای و طولانی است. سر و کله‌اش وقتی پیدا شد که پای سرمایه‌گذاری و حساب و کتاب به میان آمد.
راستش درخواست بی‌جا، برای دیدن بیزینس پلن یک کسب‌وکار یک جور فحش است؛ چرا که طرح تجاری، جزو اسناد محرمانه‌ی یک کسب و کار به شمار می‌آید. ولی بیزینس مدل یک کسب‌وکار را می‌توان با درصد خطای خیلی کم، از دور هم تشخیص داد و خیلی موضوع محرمانه‌ای نیست.
بیزینس پلن، در واقع یک برنامه ریزی دقیق برای رسیدن کسب‌وکار به اهداف تعیین شده است. می‌توان آن را نقشه‌ی راهی تصور کرد که شامل استراتژی‌ها، ساختار سازمانی،پیش بینی مالی، برنامه عملیاتی، برنامه ریزی منابع و پیشبینیها در مورد پلن B است.
از آن‌جایی که افرادی بلانسبت شما، تصور می‌کنند این کلمه‌های قلمبه سلنبه، برای سرکار گذاشتن و سرکیسه کردن کارآفرینان طراحی شده است، چند راهکار خانگی برای خنثی کردن توطئه‌هایشان ارائه کردند که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
1 ) نوشتن طرح تجاری که کاری ندارد آن ماشین حساب را بیاور و بنشین ور دل خودم، چند ساعتی همفکری کنیم کار تمام است.
2 ) نوه خاله‌ی مادرم دانشجوی حسابداری است، یک روز دعوتش می‌کنم طرح تجاری را دورهم بنویسیم.
3 ) این کارها مال بچه قرتی ها است. ما کسب‌وکار را از بازار آموخته‌ایم. اگر هم می‌خواهی دست پر برای ارائه بروی، گوگل کن دانلود بیزینس پلن رایگان و همه جایش را تغییر بده.
بسیار منت سر بنده نهادید و تا پایان این مطلب همراهی‌مان کردید.
به عنوان نتیجه گیری می‌گویم که بیایید برای ورود به دنیای کسب‌وکار علاوه بر تخصص خودمان، کمی هم زبان تجارت را یاد بگیریم، امید است که کائنات روز به روز بر تعداد کسب‌وکارهای موفق بیافزاید.
