درختان میوه‌های خشکباری از اهمیت و همه‌پسندی بالایی نسبت به سایر درختان میوه‌ده به‌ویژه در بین ما ایرانیان برخوردار هستند. یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت این میوه‌ها خاصیت انبارداری بالای آنها است. درخت گردو یکی از انواع درختان خشکباری است که به‌صورت بومی کشت می‌شود. محبوبیت درخت گردو به قدری است که حتی باغداران در باغ‌های غیرمرتبط نیز اقدام به کشت و پرورش آن می‌نمایند.
درختان گردو دارای شاخ و برگ‌های زیادی بوده و بسیار بزرگ هستند و گلدهی و میوه‌دهی بسیار خوبی دارند. این درختان علاوه بر اینکه دارای مغز خوراکی هستند و از آنها به‌عنوان خشکبار استفاده می‌شود، اندام‌های دیگری نیز دارند که قابل‌استفاده در صنعت داروسازی و رنگرزی می‌باشند. همانطور که گفته شد این میوه جایگاه بسیار مخصوصی در باغ‌های کشورمان ایران دارد و به همین دلیل است که ایران به‌عنوان سومین کشور تولیدکننده بزرگ گردو در جهان شناخته می‌شود.
درخت گردو نیز مانند سایر درختان میوه مورد تهدید و حمله آفات مختلفی قرار می‌گیرد. در این مقاله شما را با چند مورد از مهم‌ترین آفات این درخت آشنا کرده و راه‌های مبارزه با این آفات را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
نام دیگر این آفت کرم خراط می‌باشد. این کرم شب‌پره‌ای کوچک است که تعدادی بال سفید با نقاط ریز و سیاه‌رنگ دارد. خسارت این آفت توسط لاروهای آن ایجاد می‌شود. این آفت ابتدا در زخم‌های تنه درخت شروع به تخم‌گذاری می‌کند و سپس لاروهای آن از راه همین شکاف‌ها و سایر قسمت‌های سالم تنه به اندام چوبی نفوذ کرده و از بافت خشبی درخت و آوندها به طور مستقیم تغذیه می‌کنند. این کار در نهایت منجر به قطع شدن انسجام آوندها می‌شود.
با قطع شدن انسجام آوندی تبادل مواد مغذی بین ریشه‌ها و برگ‌ها نیز قطع شده و درخت دچار نوعی ضعف و نابودی می‌شود. همین ضعف باعث می‌شود درختان گردو بیشتر از سایر درختان در معرض بیماری‌های باکتریایی و قارچی قرار گیرند. خشکیدگی یک‌طرفه برخی شاخه‌ها نیز نشانه دیگر وجود این آفت می‌باشد. وقتی لاروهای این آفت از آوندها و سایر قسمت‌های درخت تغذیه می‌کنند سوراخ‌هایی در درخت به وجود می‌آید که فضولات لاروها همراه با صمغ از این سوراخ‌ها بیرون آمده و تنه درخت را خیس و چسبناک می‌کند.
همانطور که گفته شد این آفت مراحل زندگی خود را در قسمت چوبی درخت سپری می‌کند. بنابراین برای مبارزه با آن باید روش‌های مکانیکی را به کار گرفت. به‌عنوان مثال برای مبارزه با پروانه فری می‌توان از روش مفتول‌زنی سوراخ‌ها استفاده کرد. راه دیگر استفاده از خمیرهای سمی پوشش‌دهنده سوراخ‌ها می‌باشد. برای کاهش جمعیت نسل‌های آینده این آفت می‌توان از سمومی مانند دیازینون، کلرپیرفوس و یا مالاتینون استفاده کرد. عمل سمپاشی با این سموم را باید زمانی که حشرات بالغ شدند یعنی اواسط تا اواخر بهار انجام دهید. از دیگر راهکارهای موثر برای مبارزه با این آفت استفاده از تله‌های فرومونی می‌باشد.
آبیاری منظم و بابرنامه و همچنین تغذیه مناسب در جلوگیری از وقوع این آفت بسیار مهم است. به طوری که درختانی که دچار تنش آبی نشده باشند و به تغذیه آنها به خوبی رسیدگی شده باشد از آسیب‌های این آفت به خوبی در امان خواهند بود.
یکی از شب‌پره‌های تهدیدکننده کرم نارنجی گردو می‌باشد. خسارت واردشده توسط این آفت به باغ 30درصد گزارش شده است. لاروهای این حشره مغز میوه‌های گردو را مورد هدف قرار داده و شروع به تغذیه از آنها می‌کنند. این لاروها در مراحل اولیه رشد خود که هنوز نابالغ هستند به میوه‌هایی که تازه در حال شکوفایی هستند حمله کرده و از آنها تغذیه می‌کنند. در اثر این تغذیه درخت در تولید دانه ناتوان مانده و گردوهای روی درخت شبیه به مومیایی می‌شوند و درخت در تولید مغز میوه ناتوان می‌ماند. عدم تشکیل مغز در مراحل اولیه تغذیه این آفت می‌تواند منجر به ریزش میوه‌ها شود.
بهترین زمان برای مبارزه با این آفت زمانی است که لاورها هنوز وارد بافت میوه‌ها نشده باشند. این زمان با بررسی مداوم باغ مشخص می‌گردد. در اغلب باغات اواسط اردیبهشت مناسب‌ترین دوره برای غلبه بر این حشره است. جهت مبارزه با این آفت می‌توانید از سمومی همچون کلرپیرفوس، فن‌والریت و یا مالاتیون استفاده نمائید. یکی دیگر از راه‌های موثر در مبارزه با این آفات استفاده از تله‌های فرومونی و نوری می‌باشد. همچنین برای کاهش خسارت این آفت می‌توان زودتر از موعد و زمانی که پوسته‌ها ترک برنداشته‌اند اقدام به برداشت میوه‌های گردو کرد.
خسارت این آفت نیز در مراحل لاروی آن ایجاد می‌شود. همانطور که از نام این آفت پیداست، لاروهای آن به پوسته‌های میوه‌های تازه شکوفا شده حمله کرده و از بافت آنها شروع به تغذیه می‌کنند. با تغذیه لاروها از پوست سبز گردوها لکه‌هایی روی پوست‌ها پدیدار می‌شود.
مبارزه اصولی با این آفت از دو جهت بسیار حائز اهمیت است. اولین تاثیر مخرب این آفت بر بازارپسندی میوه‌های گردو می‌باشد. به‌طوریکه این آفت سبب عدم شکاف پوست‌های گردو شده و به‌این‌ترتیب برداشت و بازارپسندی میوه‌های گردو به میزان زیادی کاهش می‌یابد. دومین خسارت این آفت کمک به نفوذ سایر آفات می‌باشد. لاروهای این حشره با حمله به میوه‌های گردو راه را برای هجوم دیگر آفات تهدیدکننده گردو نیز باز می‌کنند. جهت مبارزه با این آفت و جلوگیری از خسارات بسیار دردسرآفرین آن می‌باید بلافاصله پس از مطلع شدن از وجود لاروهای این حشره از سمومی همچون دیمیتوات، دلتامترین و مالاتیون استفاده نمائید.
شته‌ها و شپشک‌ها حشرات مکنده‌ای هستند که مانند سایر درختان، درخت گردو را نیز مورد حمله خود قرار داده و شروع به تغذیه از میوه‌های آن می‌کنند. برخی از انواع شپشک‌ها با حمله به دانه‌ها سبب توقف رشد و نقص در شکل‌گیری آنها می‌شوند. همچنین این آفات با تغذیه از صمغ‌های گیاهی درخت را ضعیف کرده و نوعی عسلک به وجود می‌آورند که گردوغبار جذب آن می‌شود. درصورتی که این آفات از شاخه‌ها به ویژه شاخه‌های جوان‌تر به میزان زیاد تغذیه کنند، رشد درخت و تشکیل دانه‌ها دچار اختلال خواهد شد.
برای غلبه بر این نوع آفات مهم‌ترین راهکار به‌کارگیری سموم زمستانه می‌باشد. بهتر است بدانید که زیاده‌روی در مصرف کودهای ازته یکی از عمده‌ترین دلایل بروز شته‌ها و شپشک‌ها است. بنابراین با کاهش مصرف این کود می‌توان از خسارات ناشی از این آفات جلوگیری به عمل آورد. همچنین لازم است که درختان گردو را با مواد مغذی موردنیاز درخت به خوبی تقویت نمائید. برای سمپاشی نیز می‌توانید از سمومی همچون مالاتیون، دی‌کلرووس و یا کنفیدر استفاده کنید.
نماتدها کرم‌های ریز و ذره‌بینی هستند که در محیط‌های متنوع زندگی می‌کنند اما مهم‌ترین مکان وقوع نماتدها درون خاک می‌باشد. نماتدها انواع مختلفی دارند. دسته‌ای از نماتدها وجود دارند که گیاهان را مورد هدف قرار می‌دهند. این آفات مراحل زندگی خود را داخل خاک یا گیاه سپری کرده و گیاه را به شدت ضعیف می‌کنند. طول نماتدهای تهدیدکننده میوه‌های گردو کمتر از 2 میلی‌متر می‌باشد. این جانوران موذی در ریشه درخت گردو و یا در خاک زندگی کرده و با نیش‌های خود بافت گیاهان را می‌شکافند.
شدت خسارات واردشده توسط نماتدها به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله آنها می‌توان به سن درخت، جمعیت نماتدها و یا راه نفوذ آنها اشاره کرد. اگر ورود آنها توسط ریشه‌های آلوده صورت گیرد، سرعت گسترش آنها بسیار بالا خواهد بود و فقط طی چندسال خسارات متعدد به باغ تحمیل خواهند کرد. اما اگر آلودگی توسط خاک و یا ابزارآلات آلوده صورت گیرد خسارت‌زایی آنها حدود 15 سال به طول می‌انجامد. ریشه درختان جوان‌تر نسبت به درختان بالغ میزبان بسیار خوبی برای نماتدها خواهند بود. از دیگر عوامل بروز و گسترش نماتد میوه‌های گردو کمبود یا بیش‌بود مواد مغذی می‌باشد.
برای مبارزه با نماتدها بهترین روش کنترل شیمیایی است. نماتدهایی که در ریشه‌ها استقرار یافته‌اند را می‌توان به خوبی با کمک سموم نماتدکش کنترل نمود. جهت انتخاب سم مناسب برای مبارزه با جمعیت نماتدها پیشنهاد می‌کنیم با متخصصان شرکت دانش بنیان خرم بهار آتیس مشورت نمائید.
در این مقاله سعی کردیم شما را با تعدادی از آفات تهدیدکننده محصول خشکباری گردو آشنا نمائیم. درخت گردو نیز مانند سایر درختان درصورت نگهداری و مراقبت غیراصولی در معرض هجوم آفات بی‌شماری قرار می‌گیرد که در این مقاله فقط به تعدادی از آنها اشاره شده است. برای پیشگیری و کاهش خسارات ناشی از وجود این آفات ضروری است که برنامه‌ای اساسی و منسجم برای محافظت از باغات گردو به کار گرفته شود. به عنوان مثال لازم است که کشاورزان عزیز اصول تغذیه‌ای و بهداشت منطقه را رعایت کرده و باغ را به‌صورت دائم مورد بررسی قرار دهند.
لازم است بدانید که درمان بدون مشورت با فرد متخصص خساراتی بسیار شدیدتر از آسیب آفات به باغ وارد خواهد کرد. بنابراین هرگز خودسرانه اقدام به درمان درختان نکنید و حتما از یک متخصص حوزه گیاه‌پزشکی کمک بگیرید. امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد. شما را به خداوند بزرگ می‌سپاریم.
