پنج آذر سالروز فرمان تشکیل بسیج مستضعفین به فرمان امام خمینی (ره) است، بسیج یک نیروی مردمی است که از مهم‌ترین نقاط قوت جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید. یکی از کلیدواژه‌هایی که ارتباط تنگاتنگی با مفهوم بسیج دارد، کلمه «جهاد» است.
اما معنای جهاد چیست؟
امروزه معمولاً وقتی از جهاد صحبت می‌شود ذهن‌ها می‌رود سمت اردوهای جهادی، کمک بسیجیان به مناطق سیل‌زده و...؛ یا اینکه یاد دفاع مقدس و مانند آن در خاطرها زنده می‌شود.
درست است؛ همه اینها را به‌نوعی می‌توانیم جهاد به‌حساب آوریم. اگر جهاد را به تلاش بسیار زیاد در راه کمک به نیازمندان معنا کنیم، می‌توان به‌عنوان یک مصداق به حضور بسیج در مناطق محروم یا مناطق زلزله‌زده و برگزاری اردوهای جهادی اشاره کنیم.
اما بگذارید جهاد را دقیق‌تر معنا کنیم. برای این منظور به سراغ تعریف آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب برویم. ایشان جهاد را این‌گونه معنا می‌کنند که: «هر تلاشی جهاد نیست. خیلی‌ها تلاش می‌کنند تلاش‌های علمی زیادی می‌کنند، تلاش‌های اقتصادی می‌کنند، خوب است، به‌جاست، اما جهاد نیست. جهاد یعنی تلاشی که هدف‌گیری در مقابل دشمن درش وجود داشته باشد.» این بود معنای دقیق جهاد.
جدای از بحث معنای جهاد که از آن گذر کردیم باید بدانیم که جهاد انواع مختلفی دارد که در این انواع مختلف بسته به شرایط عصری که در آن زندگی می‌کنیم یک نوع از جهاد بر انواع دیگر رجحان پیدا می‌کند. یعنی دارای اولویت می‌شود. به‌عنوان‌مثال، در دوران جنگ تحمیلی این جهاد نظامی بود که رجحان و اولویت پیدا کرد.
سؤال: در عصر حاضر کدام جهاد دارای اولویت است؟
برای پاسخ به این سؤال باید بدانیم اولویت را چه کسی مشخص می‌کند؟ اگر هر کس بخواهد از دید خودش یک اولویت برای جامعه مشخص کند، جامعه در دریای اولویت‌های مختلف غرق خواهد شد! پس اولویت‌های کلان را یک نفر باید مشخص کند، این شخص کیست؟ این شخص همان رهبر جامعه است. رهبر جامعه است که اولویت‌ها را تعیین می‌کند. اولویت امروز جامعه ما برای جهاد، توسط رهبر انقلاب با عنوان جهاد تبیین مطرح شده است.
وقتی امام (ره) فرمان تشکیل بسیج مستضعفین را صادر کردند این نکته را فرمودند که «مملکتی که ۲۰ میلیونجوان دارد باید ۲۰ میلیون تفنگ‌دار داشته باشد، همچین مملکتی آسیب بردار نیست.» اما ۲۰ میلیون تفنگ‌دار برای چه؟ در آن عصر مهم‌ترین خطر، خطر نظامی دشمن بود که ما را تهدید می‌کرد و متناسب با آن امام (ره) فرمودند: اگر ۲۰ میلیون جوان داریم باید ۲۰ میلیون تفنگ‌دار داشته باشیم. طبعاً این 20 میلیون نفر باید برای مقابله با دشمن آموزش نظامی ببینند.
اما امروز از مهم‌ترین تهدیدها و تهاجمات، تهاجم فرهنگی و جنگ شناختی دشمن است؛ لذا به اقتضای این اولویت، بسیج باید خود را تجهیز کند! ما امروز به ۲۰ میلیون تفنگ‌دار جهاد تبیین نیاز داریم و این یک ضرورتی است که نیاز به آموزش دارد. یعنی مسئولین بسیج باید زیرساخت‌ها و شرایط لازم برای آموزش این نوع جهاد را فراهم کنند. در کنار آن هم هر بسیجی به‌خودی‌خود، موظف است، با افزایش معرفت خود به کنشگری در جبهه جهاد تبیین در مسیر صحیح بپردازد. حواسمان باشد اگر اولویت‌ها را رعایت نکنیم و یا اگر دشمن با فریب، آنها را در زندگی ما جابه‌جا کند؛ هزینه‌های سنگین در انتظار ما خواهد بود.
علیرضا جعفرزاده
