farzane ebrahimzade
farzane ebrahimzade
خواندن ۴ دقیقه·۵ سال پیش

نذر جناب وزیر

میرزا عیسی وزیر می‌دانست چند روزی بیشتر از زندگیش باقی نمانده است. وبای سخت تهران به جان او هم افتاده بود. پس شیخ‌هادی نجم‌آبادی را خواست و گفت نذری که برای ساخت بیمارستان را کرده برای خیراتش انجام دهد. نذری که شد: بیمارستان وزیری.

در طول تاریخ ایران و جهان گاهی اتفاق‌های سخت و ناگوار در کنار آسیب‌هایش باعث اتفاق‌های مهم نیز شده است. یکی از این اتفاق‌های مهم بعد از وبای ۱۲۷۰ شمسی تهران با وصیت میرزا عیسی‌وزیر رخ داد و به ساخته شدن بیمارستان وزیری منجر شد. بیمارستانی که حالا پس از ۱۰۰ و چند سال از تاسیسش تنها یک سردر و بخشی از درمانگاهش و خاطره همه بیمارانی که در آن جا شفا گرفتند چیزی نمانده است.

پایین‌تر از تقاطع جمهوری ولیعصر یا همان سه راهی شاه سابق کوچه‌ای قرار دارد که حالا چندین سال است که به جای وزیری نام شهید سخنور روی تابلوی آن نوشته شده است. اما کمتر کسی در این جا نام سخنور را می‌شناسد و همه آن را به اسم وزیری می‌شناسند که یادآور آن سردرقدیمی نیمه خیابان با آن زمین متروک پستش هست. بیمارستانی که با وصیت میرزا عیسی وزیر ساخته شد.

میرزا عیسی وزیر بی‌تردید یکی از سومین چهره سیاسی مهم تهران بعد از شاه و مستوفی‌الممالک بزرگ بود. میرزا عیسی تفرشی معروف به وزیر، فرزند میرزا موسی وزیر تفرشی و برادر سیدعبداللّه‌خان انتظام‌السلطنه است. وی شوهرخواهر میرزایوسف مستوفی‌الممالک (صدراعظم ناصرالدین شاه) بود. او بعداز نظم‌الدوله، میرزا عیسی خان وزیر رئیس نظمیه شد و بر عده‌ای از افسران ارشد و رصدباشی و داروغه و سایر عواملی که آسایش و امنیت شهر را تأمین و با متخلفان در مبارزه بودند، ریاست داشت. گفته شده وی وظایف خود را به دقت انجام می‌داد و در اجرای دستورهای مقامات بالا بسیار جدی بود.

اما مهمترین سمتی که او را به آن می‌شناسند وزارت تهران بود. این سمت در دوران ناصرالدین‌شاه سمت مهمی بود. چرا که کامران‌میرزا حاکم تهران سن و سال کمی داشت و کارهای حاکم تهران را برعهده داشت. زمانی که ناصرالدین‌شاه تصمیم به گسترش تهران گرفت چون مثل همیشه خزانه خالی بود از دو نفر از آدم‌های سیاسی کمک گرفت یکی میرزا یوسف مستوفی و دومی میرزا عیسی وزیر و از آن‌ها خواست تا به جای این پول زمین بردارند. بخش غرب تهران بخصوص منطقه تابع سنگلج و بالای امیریه از زمین‌هایی بود که به میرزا عیسی رسید. اما وبا سر رسید و میرزا عیسی را هم دچارش کرد. او نذر کرده بود که بیمارستانی بسازد و با توجه به این که متوجه شد نمی‌تواند جان بدر برد؛ پیش از مرگ آشیخ هادی نجم آبادی را مامور ساخت بیمارستان کرد. به وصیت میرزا عیسی آشیخ‌هادی ثلث مالش را برای ساخت و هزینه‌هایی درمانگاهی گذاشت تا آن را در اختیار خانواده‌های بی‌سرپرست قرار دهد.

میرزا عیسی در25 شهریور ۱۲۷۱ درگذشت. عبداللّه مستوفی درباره وبا و مرگ میرزا عیسی خان وزیر می‌نویسد: «آن روزها البته آمار و احصایی‌های نبوده است که عده مبتلایان وبا و اموات آنها را تشخیص دهد ولی از قراری که می‌گفتند، عده امواتِ تهران در یکی دو هفته به روزی ۳۰۰ نفر هم رسیده بوده است. از جمله وفیات، میرزا عیسی وزیر تهران بود که در سال گذشته قبل‌از واقعه تنباکو و بعد از مردن محمد ابراهیم خان وزیرنظام وزیر تهران، مجدداً به این شغل منصوب شده بود.»

شیخ‌هادی هم زمینی از زمین‌های میرزا عیسی که نزدیک خانه‌اش بود را به ساخت بیمارستان اختصاص داد. بیمارستانی که به نام میرزا عیسی به نام وزیری معروف شد.

ساخت بیمارستان بعد از درگذشت میرزاعیسی به دلیل اختلاف ورثه تا ۱۲۷۵ شمسی به تاخیر افتاد. در این سال بود که شیخ‌هادی بین فرزندان میرزا عیسی صلح برقرار گرد و طبق وصیت در زمین ۴۰۰۰ متری که انتخاب کرده بودند بنای بیمارستان را آغاز کرد. بیمارستان سال ۱۲۷۹ به پایان رسید و در اختیار مردم قرار گرفت. در بالای سردر این بیمارستان کتیبه‌ای نصب شد که نوشته شده بود:« مریض‌خانه ملتی که حسب‌الوصیه مرحوم مبرور میرزا عیسی وزیر الحسینی طابرثراه آقای شیخ‌هادی نجم‌آبادی از ثلث اموال آن مرحوم بنیاد نهاد.»

هزینه این بیمارستان در هر ماه یک هزار ریال بود که از محل درآمد قنات نزدیک اشتهارد کرج و یک یخچال نزدیک دروازه ری تامین می‌شد. مریض‌خانه در ابتدا ۱۰ تخت داشت و دکتر سیدابوتراب و دکتر ولف آلمانی آن را ادامه می‌کرد. این بیمارستان تا سال ۱۳۰۳ از محل اوقاف میرزا عیسی تامین می‌شد بعد از آن بنا به مصوبه دولت از درآمدهای گمرکی اداره شد. درمانگاه این مریض‌خانه تا سال ۱۳۷۴ فعال بود و بعد از آن تعطیل شد و به روزی در آمد که حالا فقط دیواری از آن به جای مانده است. دیواری به آدرس خیابان ولیعصر نرسیده به چهارراه جمهوری کوچک سخنور وزیری سابق.

تاریخوباتهرانبیمارستان وزیری
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید