احتمالا شما هم اون عکس معروف دبی تو سال 1991 رو دیدید. همون عکسی که توش چیزی جز خاک و بیابون و چندتایی ساختمون دیده نمیشه، چه برسه به برج و آسمون خراش.
اگه بگیم پیشرفت دبی تو ساخت و ساز طی مدت زمان کوتاه و تقریبا یک چیزی بین 20 تا 30 سال بینظیر بوده، اغراق نکردیم؛ حالا دلیلش هر چی میخواد باشه. از سرمایه گذاری شیخهای عرب تا ثروت همهی اون 98 درصد جمعیت دبی که مهاجرن و به خود دبی تعلق ندارن.
در حال حاضر دبی توی سطح جهانی به عنوان یک شهر نوظهور و مدرن شناخته میشه که از تکنولوژی های بروز بهره میبره و از خیلی از شهرهای جهان اول، ده-یک جلوعه.
توی این سالها ساختمونای خیلی چشم گیری تو دبی ساخته شدن؛ خصوصا برجها و آسمون خراشهایی که حتی دیدن عکساشم باعث تعجب زیادی میشه . شاید تو ادامه مقالات فکر معمار که تصمیم گرفتم تو ویرگول منتشر کنم، همشونو بررسی کردم، ولی تو این مقاله، صرفا قصد دارم یکی از آسمون خراشهای خاص دبی، که کلی فکر پشت طراحی نمای ساختمونش بوده رو بررسی کنم؛ برجهای دوقلو البحر که سال 2012 ساخته شده.
اگه اسمش رو شنیدید که خیلی خوبه، یعنی شما هم مثل من راجع به معماری پایدار و نماهایی که میتونن متناسب با شرایط محیطی واکنش نشون بدن کنجکاوید، اگه هم تا به حال از برجهای البحر اطلاعی نداشتید، باید بگم که نگران نباشید؛ مطالعه این مقاله بهتون کمک میکنه که اطلاعات کاملی راجع به این برجها داشته باشید و یکسری اطلاعات هم راجع به نماهای ریسپانسیو (Responsive) به دست بیارید.
قبل از اینکه شروع کنیم، باید بگم که منبع اصلی این مقاله، وبسایت معروف Archdaily؛ پاتوق اصلی دانشجوها و شیفتههای معماریه که اگه برجهای البحر رو نمیشناختین، حتما آرک دیلی رو میشناسین.
ساخت برجهای دوقلو البحر با ارتفاع 145 متر و 25 طبقه توی سال 2012 به پایان رسید. طبق اطلاعاتی که ویکیپدیا میده یکی از این برج ها الان مقر شورای سرمایهگذاری ابوظبیه (ADIC) و اون یکی دفتر مرکزی بانک الهلال.
این برجها ممکنه که هیچ رکوردی به عنوان بلندترین برجهای دنیا ثبت نکرده باشن اما به عنوان یکی از اولین پروژههای تجاری با مقیاس خیلی بزرگ در جهانن که طراحی نمای ساختمان این برجها کاملا پاسخگو به محیط و به صورت هوشمند طراحی شده.
با توجه به اینکه دبی در جنوب شرقی عربستان قرار گرفته، حدس زدن راجع به آب و هواش نباید براتون سخت باشه. دبی با آب و هوایی که فقط حرارتش به 100 درجه فارنهایت میرسه، تمام روزای هفته، از آفتاب شدید استقبال میکنه و احتمال بارش باران توش فقط 5 درصده، تونسته کلی ساختمون و برج رو داخل خودش جا بده.
معماران گروه Aedas ایده اولیه طراحی نمای ساختمون رو معماری سنتی اسلامی میدونن و برای نمای پارامتریک برج از مشربیه ایده گرفتن. اگه براتون سوال پیش اومد که مشربیه چیه؟ باید بگم که ثروتمندهای عرب در زمان قدیم، پنجرهها و بازشوها رو با یکسری شبکه هندسی کاور میکردن. اینکار علاوه بر اینکه باعث میشد که دیدی به داخل وجود نداشته باشه و نور به مقدار کافی به فضای داخلی برسه؛ تا حد خیلی زیادی از ورود حرارت به داخل فضا جلوگیری میکرد.
حالا چرا میگیم نمای برجهای دوقلو البحر هوشمنده و متناسب و سازگار با محیط طراحی شده؟ طبق عکسایی که در ادامه مشاهده میکنین، نمای این برجهارو پوسته ای کاور کرده که نزدیک به 2000 تا صفحه داره. این پانلهای مثلثی با فایبر گلاس کاور شدن و وقتی که هوا تاریک میشه به داخل تا میشن ( درست مثل یک چتر)؛ واسه همینه که توی شب، قسمت زیادی از نمای برجهای البحر واسه ناظرها قابل مشاهدس. اما…
عملکرد اصلی این پانلها توی روزه، وقتی که خورشید طلوع میکنه، پانلها شرقی باز میشن و در طول روز متناسب با حرکت خورشید به سمت غرب حرکت میکنن. این پوستهها در نهایت باعث میشن که از نور طبیعی روز استفاده بشه؛ اما از اونجایی که نقش یک سایهبون رو برای نما دارند، انرژی و حرارت تابشی زیاد خورشید اونم تو شهری مثل دبی تا 50 درصد کاهش پیدا کنه و به داخل نفوذ نکنه.
چنین عملکردی داخل نما اونم با این مقیاس، چیزی نبود که اونموقع بتونی زیاد ببینی. به همین علت، شورای سرمایه گذاری دوبی زمانی که معمارای Aedas این طرح رو توی مسابقه ارائه دادن، اونا رو برنده مسابقه اعلام کردن و این کلی ساخت این برجها آغاز شد.
ممنونم که تا آخر این مقاله رو مطالعه کردید. از اونجایی که این اولین مقالهایه که تو ویرگول فکر معمار منتشر میشه لازمه بگم که به صورت کلی تو این صفحه قراره معماری ساختمونهای عجیب و جالبی رو بررسی کنم که تونستن باعث شروع یک تحول بشن یا یک حرف جدیدی تو معماری بزنن. اگر در رابطه با این ساختمونها کنجکاوین، فکر معمار رو دنبال کنید.