یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین مشاغل در ایران ، زنبورداری است.
از قرن‌ها پیش زنبورداری و تولید عسل در ایران رواج داشته و آثار باستانی بسیاری این قدمت دیرینه را معرفی می‌کنند . در لرستان دشنه مفرغی به شکل زنبور عسل توسط باستان‌شناسان کشف شده که قدمت آن به ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد.
این دشنه با قدمت ۱ هزار و ۲۰۰ ساله خود گواهی از قدمت زنبورداری در ایران است. مدارک تاریخی نشان می‌دهد که در دوران هخامنشیان هم زنبورداری و تولید عسل به عنوان یک حرفه رواج داشته و پیشینه تولید عسل در ایران به قرن‌ها پیش می‌رسد.
به طور کلی قدمت زنبورداری در ایران را می‌توان حدود ۲ هزار سال تخمین زد. همچنین در شهرهای باستانی ایران ، سفال‌هایی کشف شده که در آن‌ها اثری از عسل دیده می‌شود.
در طب سنتی ایران هم توسط ابوعلی سینا برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده بوده و در دین ایرانیان اسلام هم از این شیرین کننده ی طبیعی یاد شده است.
در قرآن هم سوره‌ای کامل به نام « نحل » به معنای « زنبور عسل » وجود دارد.
بهترین عسل ایران کجا تولید می شود؟
زنبورداری و تولید عسل در ایران معمولا بیشتر در مناطق شمال غربی کشور انجام می‌شود.
در حال حاضر ایران از نظر تولید عسل در مقام یازدهم و از نظر تعداد کندو در مقام نهم جهانی قرار دارد.
مهم‌ترین عامل تاثیرگذار روی کیفیت عسل ، تغذیه زنبورهای عسل است.
اینکه زنبور عسل در چه مناطقی پرواز میکند،از چه گل‌ها و شهدهایی تغذیه میکند روی کیفیت عسل تاثیر دارد.
به همین دلیل مناطق شمال غربی ایران هم به دلیل شرایط اقلیمی و طبیعی مناسبی که دارند بهترین مناطق برای زنبورداری و تولید عسل شناخته می‌شوند.
عسل اردبیل به خاطر ارتفاعات گردنه حیران ، عسل مازندران به خاطر رشته کوه‌های سرسبز، عسل چهارمحال و بختیاری به خاطر گونه‌های گیاهی کوهستانی و بسیاری مناطق دیگر را می‌توان به دلیل شرایط جغرافیایی به عنوان بهترین مناطق تولید عسل معرفی کرد.
اما هر فرد می‌تواند ادعا کند که بهترین عسل در استان او تولید می‌شود و به همین دلیل تفکیک عسل باکیفیت و مرغوب بر اساس منطقه تولید کاری سخت و دشوار است.
درنتیجه بهترین روش ارزیابی کیفیت عسل را می‌توان آزمایشگاه‌های ارزیابی کیفی عسل دانست.
عسل ایران از لحاظ کیفیت در میان ۱۰ کشور تولید کننده عسل مرغوب جهان شناخته می‌شود
ایران به دلیل آب‌وهوا و شرایط اقلیمی خاص خود، سرشار از گونه‌های گیاهی است و در این کشور دریا ، کوه ، جنگل و بیابان وجود دارد.
مناطق تولید کننده عسل باکیفیت در ایران عمدتا در کوهپایه‌های ایران قرار دارند. در رشته کوه‌های البرز و زاگرس ( کوه‌های شمالی و غربی ) ایران ، انواع گونه‌های گیاهی و گل‌ها وجود دارد و این گیاهان به عنوان منبع اصلی تغذیه زنبورهای عسل شناخته می‌شوند. به همین دلیل عسل تولید شده در ایران به دلیل تنوع گونه‌های گیاهی دارای طعم و البته خواص درمانی بسیاری است.
هرچند بعضی از زنبورداران ایرانی از شکر در تغذیه زنبور استفاده می‌کنند و به همین دلیل این عسل‌ها خالصنبوده و کیفیت بالایی ندارند .
بهترین عسل ایران را نمی‌توان با توجه به نوع گل ، نوع تغذیه یا نوع منطقه مشخص کرد ، بلکه رعایت استانداردهای خاصی در تولید عسل ارگانیک است که منجر به تولید عسل باکیفیت می‌شود.
اولین ویژگی مهم عسل ارگانیک این است که در کلیه مراحل تولید و فرآوری آن از هیچ نوع ماده سمی یا شیمیایی،آفت‌کش‌ها، داروها و آنتی بیوتیک استفاده نشده است یعنی زنبورها از هیچ ماده‌ای به غیر از شهد گل،برای عمل آوری عسل تغذیه نمی‌کنند.
حتی برای مبارزه با بیماری‌ها و آفت‌های احتمالی زنبورها هم فقط و فقط روش‌های طبیعی و ارگانیک بدون استفاده از هیچ ماده و فرایند شیمیایی به کار گرفته می‌شود.
دیگر ویژگی دارای اهمیت در تولید عسل ارگانیک رعایت استانداردها در خصوص کندوی عسل ، شان و موم است.
تمامی این‌ها باید کاملا طبیعی ، سالم ، فاقد مواد آلاینده و شیمیایی و حتی پلاستیکی باشند.
چرا که عسل به علت اسیدی بودن مواد شیمیایی را در خود حل میکند.
بنابراین تولیدکننده عسل ، آن را در ظروف شیشه‌ای ، تمیز و فاقد هرگونه آلودگی نگهداری میکند.
