موسسه آموزش عالی آزاد فن آوران حکیم
موسسه آموزش عالی آزاد فن آوران حکیم
خواندن ۵ دقیقه·۴ سال پیش

تاریخچه حسابداری در ایران

تاریخچه حسابداری در ایران و  سیستم های آن را می توان به پنج دوره زیر تقسیم نمود:

  1. حسابداری ایران قبل از اسلام
  2. ایران بعد از اسلام تا دوران قاجاریه
  3. از دوران قاجاریه تا انقلاب مشروطیت
  4. از انقلاب مشروطیت تا اوایل دهه چهل
  5. از اوایل دهه چهل تاکنون
تاریخچه حسابداری در ایران
تاریخچه حسابداری در ایران


1) سیستم های حسابداری در ایران قبل از اسلام

قدمت حسابداری در ایران به نخستین تمدن‌هایی بر می گردد که دراین سرزمین زندگی می کردند. مدارک حسابداری بدست آمده مربوط به ۲۵ قرن پیش، گواه بر پیشرفت این دانش در ایران باستان است. در طول تاریخ، روشهای حسابداری متوع و متعددی برای اداره امور حکومتی و کسب و کار آنروزها ابداع شد، که در پاسخ به نیازهای زمان، سیر تحولی و تکاملی داشته است. ممیزی املاک در تمدن ساسانی(در جریان اصلاحات انوشیروان، به منظور تشخیص مالیاتهای ارضی، کلیه زمینهای مزروعی کشور ممیزی و مشخصات آن از جمله مساحت، نوع زمین و نوع محصول در دفتری ثبت می گردید) یک نمونه از این تکامل است.

به استناد داده‌‌های باستان‌شناسی به‌دست آمده از شوش و در زیر لایه‌‌های تپه «اکروپول» که از نظر تاریخی سالهای۳۵۰۰ تا۳۰۰۰ پیش از میلاد را در بر می‌‌گیرد، تعدادی از اشیای شمارشی به شکل مخروط، کُره (تیله) و میله (باتونه) به دست آمده است . علاوه بر شوش، در « چغامیش» در نزدیکی شوش نیز داده‌‌هایی مثل مهره‌‌ها و گلوله‌‌های شمارشی و همچنین گِل‌نوشته‌‌های اقتصادی که نشاندهنده شمارش یافت شد. از میان داده‌‌های به‌دست‌آمده، اطلاعات مربوط به شیوه‌‌های حسابرسی در عصر هخامنشیان درخور توجه است. خانم پروفسور هاید ماری کخ  در کتاب «از زبان داریوش» و برطبق اسناد حفاری های سالهای( ۱۹۳۳– ۱۹۳۴– ۱۹۳۶– ۱۹۳۸) در تخت جمشید و با یافتن حدود ۳۰ هزار لوح گلی که به خط عیلامی بوده، اطلاعات گرانبهایی را جمع آوری کرده است. این لوح ها متعلق به «بایگانی دیوانی داریوش» بوده است. متن این لوح ها بیشتر کوتاه و حاوی مطالبی در باره درآمدها و هزینه‌هاست.

سیستم های حسابداری در ایران قبل از اسلام
سیستم های حسابداری در ایران قبل از اسلام


2) سیستم های حسابداری در ایران پس از ظهور اسلام تا دوران قاجاریه

در پی پذیرفتن اسلام روابط  و مناسبات اقتصادی همانند دیگر شئون اجتماعی تحت تاثیر تعالیم اسلام دگرگونی بنیانی یافت ولی این دگرگونی عمدتاً در روابط فردی و ارتباطات تجاری شخصی خودنمایی کرد و در دیوانسالاری حکومت های ایرانی که به جز یکی دو سلسله (صفویان و افشاریان) می توان آنها را حکومت های کوچک محلی نامید نمود نشانه ای از قوانین اسلامی دیده نمی شود. شاید دلیل این موضوع عدم اعتقاد حکومت های نخستین اسلامی مانند امویان و عباسیان به اجتهاد در بنیانگذاری روش های مالی و اداری بر اساس تعالیم قرآن و دستورات پیامبر بوده است.


3) سیستم های حسابداری از دوران قاجاریه تا انقلاب مشروطیت

در زمان قاجار یک تحول ابتدایی در مورد سیستم های مالی در ایران ایجاد شد که نقطه عطف آن دعوت مستشاران آمریکایی نظیر ژنرال شوراتسکف در امور ژاندارمری و مشخصاً مورگان شوستر در امور مالی بوده و این شخص یک سلسله فعالیت ها در زمینه ایجاد نظام های مالی و مالیاتی را آغاز می کند که به دنبال قتل گریبایدوف و اولتیماتوم دولت روس، دولت ایران به اجبار وی را از ایران اخراج  و به کار آن ها پایان داد. بعدها فردی آمریکایی به نام دکتر آرتور میلسپو به ایران دعوت می‌شود و او سیستم هایی در وزارت دارایی و گمرکات ایجاد می کند که بعضی از این سیستم ها هنوز در برخی موسسات دولتی رایج است.


4) سیستم های حسابداری از انقلاب مشروطیت تا اوایل دهه چهل

نطفه حسابداری و حسابرسی نوین با پیروزی انقلاب مشروطه و تصویب قانون اساسی آن بسته می شود. انقلاب مزبور در بحبوحه وخامت شدید اوضاع اقتصادی، کسری بودجه و استقراض های خارجی فزاینده و تشدید حیف و میل های دیوانیان و درباریان، افزایش خودکامگی و دخل و تصرف های حکام ایالات و ولایات به پیروزی می رسد. پیدایش مفاهیم و ابزارهای دفترداری و حسابداری نوین (عمدتاً دولتی) در ایران موارد چنین مشغله ای بوده است که از همان ابتدا در قوانین کشور انعکاس می یابد. نخستین قوانین مالی و اقتصادی یادگار دوره دوم مجلس شورای ملی است.
در این دوره است که نخستین بودجه نوین کشوری، نخستین قانون مالیاتی (قانون مالیات بلدی بر وسائط نقلیه مصوب ۱۳۲۸ قمری)، نخستین قانون تجاری (قانون قبول و نکول بروات تجاری مصوب ۱۳۲۸ قمری) و بالاخره نخستین قانون حسابداری و حسابداری دولتی (قانون محاسبات عمومی مصوب ۱۳۲۹ قمری) به تصویب می رسد.


5) سیستم های حسابداری از اوایل دهه چهل تاکنون

تغییرات ساختار اقتصادی در سال های ۱۳۴۲ و بعد از آن و توسعه نظام اقتصادی نوینی که نام سرمایه داری وابسته گرفت موجب شد که حسابداری به عنوان فنی که نیازهای اطلاعاتی موسسات و شرکت های جدید التاسیس را برآورده می ساخت، مطرح شود.  نیاز هرچه بیشتر کسب و کارها به وجود حسابداران تحصیل کرده موجب شد که موسسات آموزش حسابداری رونق پیدا کند. یکی از پیامدهای تحولات اقتصادی–اجتماعی یاد شده ظهور گروه های صنعتی بزرگ مانند گروه کفش ملی، گروه صنعتی بهشهر و چند شرکت خودرویی از قبیل شرکت جیپ (پارس خودرو)، شرکت ایران ناسیونال (ایران خودرو)، شرکت سایپا، زامیاد و… بود و همچنین با افزایش سرمایه های خارجی به ایران چندین شرکت و موسسه چندملیتی دارویی و صنعتی در ایران تشکیل شد که وجود این گروه های صنعتی و مجتمع های تولیدی بزرگ که به مناسبت حجم فعالیت های خود امکان اداره کردن آنها با سیستم های سنتی وجود نداشت، موجب شد که سیستم های مدیریت نوین بر گرفته از سیستم های مدیریت خارجی در آنها رایج شود.


حسابداری در طول تاریخ از مباحث پر اهمیت بوده و آموزش حسابداری برای نیروی انسانی از نیازهای هر روزه ی تمام شرکت ها، کسب و کارها می‌باشد. فن آوران حکیم با مجوز رسمی وزرات علوم، تحقیقات فنآوری با بیش از 13 سال سابقه در برگزاری رویدادهای آموزشی در خدمت شماست در حوزه حسابداری، مالیات و بیمه.


دپارتمان حسابداری فن آوران حکیم
دپارتمان حسابداری فن آوران حکیم


دپارتمان حسابداری فن آوران حکیم

دپارتمان حسابداری موسسه آموزش عالی آزاد فن آوران حکیم فعالیت خود را از سال ۱۳۹۰ آغاز نمود. همانطور که میدانید با پیچیده تر شدن فضای کسب و کارهای امروزی بیش از پیش بر اهمیت دایره مالی و نیروهای این قسمت اعم از حسابداران، سرپرستان و مدیران مالی افزوده شده است و حضور حسابداران و مدیران مالی آگاه به مسائل روز و قوانین مختلف در کنار سایر مدیران یک مجموعه اهمیتی حیاتی دارد. هدف اصلی این دپارتمان تاکید هرچه بیشتر بر دوره های تخصصی و کاربردی حرفه حسابداری می باشد. در این مجموعه سعی داشته با بررسی و تحلیل دقیق حرفه حسابداری و فضای کسب و کارهای نوین و با در نظر گرفتن مهارت های مورد نیاز حسابداران و مدیران مالی کارگاه ها و دوره های کوتاه مدت و میان مدت تخصصی با حضور اساتید برجسته کشوری برگزار نماید.

از جمله اساتیدی که این موسسه افتخار همکاری با آنها را دارد می ‌توان به آقایان عباس مزیکی، غلامحسین دوانی، امرالله عابدی، اسماعیل اسماعیلی، احمد غفارزاده، دانیال محجوب و بسیاری از عزیزان دیگر اشاره نمود.

از دوره های پر مخاطب این دپارتمان می ‌توان به دوره آموزشی DBA حسابداری، دوره آموزشی مشاور مالیاتی و دوره آموزشی توانمندسازی مدیران مالی اشاره نمود.


مدرک وزارت علومفن آوران حکیمآموزش حسابدریآموزش حسابداری مالیاتیمدرک حسابداری
فن آوران حکیم با بیش از 13سال سابقه در برگزاری رویدادهای آموزشی، دارای نگرشی در راستای تبدیل به موسسه برتر در زمینه ارایه خدمات آموزشی و تخصصی در زمینه‌های علوم انسانی می‌باشد.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید