مارگارت آتوود کیست؟ زنی 78 ساله، عاشق طبیعت و پرندگان، مدافع سرسخت محیط زیست و در نهایت نویسنده. همه ما آتوود را به عنوان یک نویسنده می‌شناسیم اما شخصیت او چنان وجوه شگفت‌انگیز و جالبی دارد که حیف است آن را زیر سایه تنها یک عنوان به نام «نویسنده» پنهان کنیم. پس بگذارید از آتوود و زندگی‌اش بیشتر بگوییم.
مارگارت آتوود، نویسنده کتاب « سرگذشت ندیمه» که سریال تلویزیونی‌اش این روزها دست به دست می‌شود، بیشتر سال‌های کودکی‌اش را در جنگل‌های دورافتاده کبک در کانادا سپری کرده و تا 13 سالگی هیچگاه یک سال تحصیلی را به صورت کامل نگذرانده بود. او که ابتدا قصد داشت نقاش شود، در 16 سالگی استعداد شاعری و نویسندگی را در خود کشف کرد و به انتشار شعر و داستان در نشریات محلی پرداخت.
آتوود امروز بیش از 40 کتاب در غالب داستان، رمان، داستان کوتاه و ... دارد که به خاطر آنها حدود 55 جایزه ملی و بین‌المللی به دست آورده است. اما آتوود همیشه در حال نوشتن نیست. نویسنده کتاب «سرگذشت ندیمه» بیشتر اوقات به همراه همسرش در حال طبیعت‌گردی و سفر است. آنها که در حال حاضر رؤسای افتخاری انجمن بین‌المللی پرندگان نادر هستند، زندگی‌شان با پرنده‌نگری و عشق به طبیعت گره خورده است. به همین خاطر است که آخرین رمان‌های آتوود دغدغه‌های جدی زیست‌محیطی دارند.
با هم بهترین آثار مارگارت آتوود را مرور می‌کنیم.
سرگذشت ندیمه (خطر لو رفتن داستان!)
سرگذشت ندیمه نام کتابی است که مارگارت آتوود در سال 1985 نوشت. داستانی که هنگام زندگی آتوود در زمان جنگ سرد در آلمان غربی نوشته شد و پس از انتشار میلیون‌ها نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رسید. کتاب در همان سال برنده جایزه بهترین داستان انگلیسی زبان «گاورنر جنرال» و در سال 1987 برنده جایزه «آرتور سی. کلارک» شد. اما این داستان تأثیرگذار که سریال و کتابش سینه‌چاکان فراوانی در سراسر دنیا دارد چیست؟
داستان سرگذشت یک ندیمه پس از ترور رئیس‌جمهور آمریکا به ضرب گلوله و به قتل رسیدن همه اعضای کنگره انقلابی کشور رخ می‌دهد. پس از این اتفاق، قانون اساسی رسمی کشور لغو می‌شود و حکومتی تمامیت‌خواه و مسیحی به نام «گیلاد» شکل می‌گیرد. به دنبال آن مرزهای کشور هم بسته می‌شود و راه فرار مردم از بین می‌رود. اما بین تمام افراد، این زنان هستند که قربانی اصلی حکومت تازه شکل گرفته می‌شوند. چون به دلیل فجایع زیست محیطی بیشتر زنان عقیم شده‌اند و زنان بارور که ازدواج نکرده‌اند یا ازدواجشان مورد قبول حکومت نیست، به عنوان کلفت در اختیار خانواده‌های سیاستمداران و اشخاص حکومتی قرار می‌گیرند تا برای آنها بچه به دنیا بیاورند. در این میان زنان مجرد عقیم نیز تبعید می‌شوند. چون طبق تعبیر حکومت، تنها ارزش زنان به توانایی باروری آنها برمی‌گردد و بدون داشتن این توانایی وجود آنها بی‌فایده است.
داستان سرگذشت فراز و نشیب زندگی این زنان در رویارویی با چنین عقاید و قوانینی را نشان می‌دهد. فراز و نشیب‌هایی آنقدر تلخ و گزنده که گاهی شما را وادار می‌کند کتاب را ببندید و خواندنتان را متوقف کنید. پس اگر به دنبال داستانی تأثیرگذار هستید که مو به تنتان سیخ کند، «سرگذشت ندیمه» را از دست ندهید.
از نظر منتقدان ادبی «آدمکش کور» بهترین کتاب مارگارت آتوود است. کتابی که در سال 2000 جایزه بین‌المللی بوکر را دریافت کرد و به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نویسنده‌اش تبدیل شد.
آدمکش کور داستانی چندلایه دارد که به ماجراهای یک خانواده برمی‌گردد. داستان با خودکشی یکی از شخصیت‌های اصلی داستان و یادآوری داستان زندگی خانواده توسط خواهر او آغاز می‌شود. راوی هنگام روایت داستان از کتابی می‌گوید که خواهرش قبل از خودکشی نوشته بود. این کتاب که «آدمکش کور» نام داشته و درباره فردی به نام آلکس توماس بوده، روابط پیچیده این فرد با این دو خواهر را توصیف می‌کند.
آدمکش کور برخلاف اسمش کتابی جنایی نیست اما داستان آن پر از حوادث غافلگیرکننده است که مخاطب را چندین برابر کتاب‌های جنایی جذب خود می‌کند.
«چشم گربه» جزو کتاب‌های متفاوت آتوود است. کتابی که نویسنده 16 سال از زندگی‌اش را صرف نوشتن آن کرد و به خاطر نوشتنش به شدت مورد تحسین جنبش‌های فمینیستی قرار گرفت. چرا که شخصیت اصلی داستان در جامعه مردانه‌ای بزرگ شده که حق ابراز وجود ندارد. به همین خاطر داستان توصیفات دقیقی از جامعه مردسالار و آسیب‌های آن ارائه می‌کند.
او در این اثر داستان نقاشی را تعریف می‌کند که در افکار خود غرق شده و به گذشته‌هایش می‌اندیشد. داستان در سال‌های میانی قرن بیستم میلادی و همزمان با جنگ جهانی دوم در کانادا اتفاق می‌افتد و رد پای بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی کشور کانادا در داستان به چشم می‌خورد. در این رمان راوی یک نقاش مسن است که آثارش در نمایشگاهی در شهر تورنتو به نمایش گذاشته شده است. این نقاش به موازات مواجهه با آثار قدیمی‌اش، خاطرات و سرگذشت‌های هنری و سیاسی‌اش را در ذهن مرور می‌کند.
بسیاری «چشم گربه» را رمانی در مورد زندگی خود نویسنده می‌دانند و آن را یک اتوبیوگرافی می‌شمارند اما نویسنده هیچگاه این موضوع را تأیید نکرده است.
آتوود در خصوص آخرین رمانش می‌گوید: «هنگامی‌که حوادث اولیه داستان در ذهنم شکل گرفت و مشغول نگارش اوریکس و کریک بودم، این حوادث در واقعیت داشت به وقوع می‌پیوست؛ حادثه یازدهم سپتامبر و پس از آن انتشار میکروب سیاه‌زخم.»
داستان کتاب اوریکس و کریک در فضایی به شدت کاپیتالیستی می‌گذرد که در آن پول تنها معیار و وسیله رسیدن به خواسته‌های بشر است. نویسنده در این کتاب جهانی را توصیف می‌کند که در آن جمعیت زیاد شده، بی‌عدالتی بی‌داد می‌کند و بسیاری از مردم زندگی خود را در فقر می‌گذرانند. در این شرایط شرکت‌های بزرگ دارویی توانسته‌اند تقریبا تمام بیماری‌ها را درمان کنند. به همین خاطر دست به ساخت بیماری‌های جدید برای فروش داروهای جدیدشان زده‌اند.
تمامی اتفاقات این رمان خواندنی در سال‌های پایانی قرن ۲۱ رخ می‌دهد و اتوود با دقتی مثال‌زدنی گزارش جهانی را می‌دهد که ممکن است در آینده ما در آن زندگی کنیم.
