به تازگی دوچرخه برقی خریداری کردم. متن زیر بیان تجربه شخصی من در خصوص خرید این وسیله است. امیدوارم که اطلاعات کوچکی بدهد برای کسانی که قصد خرید مشابه دارند و مثل من به دنبال بازخوردهای شخصی در خصوص خرید دوچرخه برقی بودند .سعی میکنم پس از استفاده بیشتر مرور دیگری نیز بنویسم و نظر خود در خصوص استفاده بلند مدت تر را در آن نوشته بیاورم.
چرا دوچرخه برقی به سرم افتاد؟
علاقه به خرید دوچرخه برقی پس از مواجهه با دوچرخه یکی از آشنایان چند ماهی در سرم بود و تحقیق نسبتا زیادی در خصوص انواع دوچرخه ها و تفاوت هایشان کردم. به جهت برخی محدودیت های فیزیکی و پلاتین در پاها فکر می‌کردم دوچرخه برقی برای من گزینه مناسب تری ست که هم قصد تحرک داشتم، هم از توان بدنی‌ام مطمئن نبودم.
این مزایای دوچرخه برقی به ذهن من می رسد:
از کجا خریدم؟
دوچرخه را از فروشگاهی که چندین مدل دوچرخه برقی از برندهای مختلف برای فروش داشت خریدم. طبیعتا شما میتوانید اگر قصد خرید از این شرکت را داشتید از خود آنها نیز خریداری نمایید. علت عدم خرید من از خود ایوتک این بود که فروشگاهی توسط یکی از دوستان که تازگی خرید کرده بود معرفی شد که برای دوره کوتاهی تخفیف خوبی روی انواع لوازمش گذاشته بود و فکر کردم فرصت خوبی ست و قیمت آن مناسب تر است.
چرا این مدل؟
مدلی که خریداری کردم به اسم مدل گاما از شرکت ایوتک اسمبل شده در ایران و موتور هزار وات است.
ایوتک مدل دیگری به اسم آلفا هم دارد که با موتور عقب ۵۰۰ وات و اسمبل شده بر یکی از مدل های دوچرخه ترینکس و با قیمتی ارزان تر در بازار موجود است. به جز موتور تفاوت اصلی دیگر در ترمز غیر هیدرولیک این مدل است و اینکه در سایز ۲۶چرخ موجود است..
مدلی که من خریدم بر روی دوچرخه کمپ ۳۳۰۰ با شانژمان آسرا شیمانو و ترمز هیدرولیک و سایز ۲۷ و نیم که در این تاریخ آذر ۹۹ خود دوچرخه حدود ۹ تا ۱۰ تومان در بازار قیمت دارد اسمبل شده است. قیمت این دوچرخه برقی در این تاریخ اسفند ۹۹ در سایت ایوتک ۳۵ میلیون تومان است.
باتری این دوچرخه ۶۸۰ وات لیتیوم یونی با سل های ال جی (طبق ادعای ایوتک) است. مدل آلفا با موتور ۵۰۰ وات دارای ۴۲۰ وات و بدون ذکر سازنده سل های باتری لیتیوم یونی در وبسایت فروشنده است..
به شخصه تصور خاصی از توان دوچرخه نداشتم و به جهت اینکه در ناحیه پا و زانوها آسیب دیدگی و پلاتین دارم فکر کردم این مدل ۱۰۰۰وات اطمینان خاطربیشتری برای استفاده در شیب ها برایم فراهم میکند و این مدل را به این دلیل و البته ترمز هیدرولیکش که فکر کردم با توجه به سرعت لازم است انتخاب کردم) گویا ایوتک آپشن ترمز هیدرولیک برای مدل آلفا با هزینه اضافی را نیز دارد.
چه آپشن های دیگری برای خرید وجود دارد؟
از طریق اینستاگرام با محصولات شرکت دنرو هم آشنا شده ام که چندین مدل از دوچرخه های برقی را عرضه میکنند و در وبسایت شان انواع مدل های موجودشان را معرفی می کنند و مانند ایوتک خدمات پس از فروش دارند . مدل های دنرو را تست نکرده ام اما به طور کلی مدل ها ی مشابه با ایوتک دارند و ضمنا دوچرخه تاشو برقی نیز دارد. جز اینها برخی واردکننده های دوچرخه تعدادی دوچرخه برقی نیز دارند . نمونه هایی از جاینت، ویوا و رالی و ناکسوس نیز در بازار یافت می شوند ضمنا گروه دیگری به اسم گلدن موتور کیت های برقی کردن دوچرخه را عرضه می کنند.امکان تبدیل دوچرخه عادی شما به برقی توسط ایوتک و دنرو هم وجود دارد. قطعا موارد دیگری نیز موجود است که من متوجه نشده ام.
تجربه استفاده از وسیله:
اولین مواجهه: پس از خرید در پارکینگ خانه دور زدم و حس کردم که قدرت آن از انتظارم بیشتر است و عملا امکان استفاده از سطوح بالاتر را در پارگینگ نداشتم.
دومین مواجهه: دور زدن در مسیری سه چهار کیلومتری و شیب دار. همچنان دوچرخه بسیار قدرتمند نشان میداد چنانکه با لول دوم از پنج مرحله از کمک پدال سربالایی را با سرعت زیاد و بدون هیچ مشکلی بالا میرفتم و شتابم خوب بود.
سومین تست: مسیری ۹ کیلومتری که تا نزدیک بام تهران و خیابان ۲۱ ولنجک با شیب زیاد همراه بود. در لول اسیست دو رفتم که ضربان قلبم را بالا میبرد و تلاش نیاز داشت اما در عین حال صعود قابل توجه بود و سرعتم نزدیک به ۲۰ کیلومتر حفظ شده بود. فکر میکنم این حد از شیب بیشترین شیبی ست که در شهر تهران میتوان تجربه کرد و عملا دوچرخه در این شیب جواب می داد. لول های بالاتر از کمک لول دو میزان باطری باقیمانده را بسیار کم نشان میداد و وقتی برمیگشتم روی لول های پایین تر اسیست میزان باتری افزایش پیدا میکرد هنوز نمیدانم این اشکال مرتبط با نمایش میزان باتری برطرف میشود یا نه..
پس از چند هفته استفاده :
امکان پیمایش مسیر های تا ۶۰ کیلومتر در تهران به کمک دوچرخه به نظرم وجود دارد اگرچه یکجا این مسیر را طی نکرده ام.
اما به طور مثال برای اینکه به شما ایده ای بدهم از ولنجک تا نیاوران را با صرف ۱۵ درصد از توان باتری پیمودم که حدود ۱۶ کیلومتر رفت و برگشت است و البته در مسیر های مستقیم و سرپایینی موتور دوچرخه خاموش بود اما در مسیر های با شیب کم و زیاد از مرحله اول و دوم موتور استفاده کردم.( حدود ۶۰ درصد مسیر بدون کمک طی شده و ۴۰ درصد با سطح اول یا دوم کمک. بیشتر سطح اول )
در مسیر تجریش به گاندی نیز در مسیر رفت که سرپایینی ست که موتور کلا خاموش بود و در مسیر برگشت که سربالایی ست حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد توان باطری مصرف شد.( استفاده از کمک یک یا دو)
پس از ۴ ماه استفاده :
عمده دوچرخه سواری در سفر اخیرم در جنوب کشور انجام شد و مجموعا نزدیک ۵۰۰ کیلومتر مسیر در این سفر پیمودم. در خصوص مسافت قابل پیمایش . با کمک پا زدن و استفاده از اسیست در لحظات خستگی با یک بار شارژ میتوانستم دو بار مسیر دور جزیره کیش را در دو روز طی کنم و همچنان حدود ۳۰ درصد شارژ باقیمانده در باتری وجود داشت. به این ترتیب در مسیر های سراسر کفی شبیه جزیره کیش امکان پیمایش ۱۰۰ تا ۱۲۰ کیلومتر با یک بار شارژ وجود دارد. البته تمام تلاشم این بود که تا می توانم خودم هم پا بزنم. تجربه خاص دیگر مربوط به پیمایش مسیر در جاده کوهستانی گنو نزدیک بندرعباس بود که با دوچرخه در شیب نزدیک ۹ درجه میانگین و در طی مسیر ۱۰ کیلومتر ۹۰۰ متر افزایش ارتفاع داشتم و تقریبا از ۹۵ درصد باتری به ۳۵ درصد رسید. در این مسیر باتری به شدت مصرف بالایی داشت.
توضیح ضروری: وزن شما میزان شیب و نوع سطح خاکی یا آسفالت و باد روبرو تاثیر زیادی در میزان پیمایش دارد. وزن من حدود ۸۰ کیلو و پیمایش ها عمدتا در آسفالت بوده است.
توضیح در مورد سطوح مختلف کمک برقی دوچرخه و نحوه کارکرد آن:
شما میتوانید دوچرخه را بدون کمک و مثل دوچرخه عادی استفاده کنید. منتها اگرچه من تخصصی در دنیای دوچرخه ندارم حدس میزنم که دوچرخه های عادی به جهت سبک تر بودن باید سواری راحت تری از دوچرخه های برقی در حالت موتور خاموش داشته باشند. به شخصه مشکلی در استفاده از این دوچرخه بدون موتور در سطوح صاف و سرپایینی نداشته ام اما در شیب های سربالایی اصولا از موتور کمک گرفته ام.
سطوح کمک موتور ۵ سطح است عملا از سطح سوم به بالا حرکت دوچرخه در سطح صاف بیشتر به موتور شبیه است و تفاوت در میزان سرعت گیری دوچرخه است.
این مدل دارای دسته گاز نیز می باشد که در صورت استفاده دوچرخه شبیه موتور بدون نیاز به پا زدن حرکت میکند. ابتدا در مورد وجود این آپشن در دوچرخه مقاومت داشتم اما در مواردی کاربردهای خود را نشان میدهد مثل شروع در سربالایی یا زمانی که به خاطر ترافیک میخواهید با سرعت بیشتر تقاطعی را رد کنید. در کل زیاد از دسته گاز استفاده نکرده ام و در استانداردهای اروپایی دوچرخه های برقی چنین آپشنی احتمالا به جهت محدودیت های حقوقی( نیاز داشتن وسیله به گواهینامه) وجود ندارد.
اولین مشکل یا مسئله ای که جلب توجه کرد:
نمایش میزان باتری بر روی نمایشگر دوچرخه دوچرخه دقیق نیست. علی الخصوص وقتی در حال حرکت و استفاده از اسیست مود هستید میزان باتری به شدت روی نمایشگر افت میکند و با برگشت به مود بدون کمک دوباره عدد بالا میرود. باید حدود باتری باقیمانده را از میزان نمایشگر حدس بزنید. این مشکل مانع استفاده نیست اما به هرحال دقیق نبودن میزان نمایش باتری باقیمانده مطلوب نیست.
قطعات چه برندی هستند؟
به نظر میرسد هیچ کدام از قطعات اصلی تولید ایران نیستند. بر روی موتور اسم تولید کننده چینی موتور به اسم شونفنگ درج گردیده است. در خصوص کنترلر هم فکر میکنم اصولا کنترلر ها را شرکت تولید کننده موتور تولید میکنند و شاید مودیفیکشن های حداقلی بر روی برد کنترل اعمال شده باشد(مطمئن نیستم). باطری ها از سل های لیتیوم یونی در کیس باطری دوچرخه قرار داده شده اند.۴۸ در ۱۴.۴. خود شرکت حجم وات باتری را ۶۸۰ وات اعلام کرده است.
کیفیت اسمبل به غیر از کیت کنترلر که به نظر بنده جایش روی دوچرخه کمی توی ذوق میزند در نگاه اول قابل قبول است و دوچرخه به زعم بنده در کلاس خودش به عنوان دوچرخه برقی با باتری بیرون بدنه زشت نیست و کثیف کاری ندارد.
توضیحات دیگر:
موتور این دوچرخه هاب عقب است. اصولا دوچرخه های برقی در سه مدل جاگیری موتور عرضه می شوند . موتور در چرخ جلو یا عقب و یا موتور در میانه پدال. اصولا مدل های میانه پدال گرانتر هستند و در ریویو ها امتیاز بهتری دارند به جهت قرارگیری در مرکز ثقل نزدیک تر به زمین و مزایای دیگر. تعداد زیادی موتور هاب وسط در بازار ایران موجود نیست و معدود موجودی هم بیش از دوبرابر مدل دوچرخه من قیمتشان شروع میشود. در خصوص انتخاب بین موتور عقب یا جلو عمده ریویو ها جاگیری موتور در چرخ عقب را ترجیح میدهند. ویدیوهایی از مقایسه و مزایا و معایب هر مدل در یوتیوب موجود است اما به صورت خیلی خلاصه هر وقت میان انتخاب بین موتور جلو و عقب مردد بودید موتور عقب در اغلب موارد گزینه بهتری برای کاربری عمومی ست.
این نوشته ای در خصوص مشخصات فنی موتورها نیست اما به طور کلی موتور های دوچرخه برقی از ۲۵۰ وات تا ۱۵۰۰ وات در بازار بین المللی وجود دارد. اما صرف توجه به این عدد کافی نیست. موتور ها اولا بستگی به قوانین محلی ممکن است وات را حداکثر توان خروجی یا میانگین توان خروجی معرفی کنند . از این رو ممکن است موتوری که ۲۵۰ وات معرفی شده از موتور ۱۰۰۰ وات کاراتر باشد. ضمنا توان گشتاور موتورهای دوچرخه پارامتر مهمی در انتخاب موتور ها هستند. میزان توان گشتاور موتور من در وبسایت ایوتک درج نشده است.
به نظر می رسد موتورهای برندهای چینی در بازار وات هایشان را بر اساس حداکثر توان معرفی میکنند و از این جهت میتوان آنها رامقایسه نمود اما استفاده از موتورهای بالای ۲۵۰ وات در اروپا مشمول محدودیت های قانونی برای دوچرخه است از اینرو تولیدکننده های اروپایی با تفسیر خود از قانون میانگین توان خروجی موتور را ۲۵۰ وات قرار داده اند اما در قدرت حدااکثر توان بیشتری از ۲۵۰ وات را دارا هستند.
شرکت هایی مثل بوش آلمان، یاماها و شیمانو در ژاپن و بروز و بافانگ چین از تولید کننده های به نام موتور و کیت های دوچرخه در دنیا هستند. تفاوت عمده موتورهای ارزان تر با گرانتر در توان موتور، سنسورهای موتورکه تجربه پا زدن طبیعی تری را میدهد و نحوه مدیریت انرژی است. موتورهای بوش آلمان علی الخصوص نسل چهارم این موتورها که امسال عرضه شده در بررسی ها بهترین امتیازها را دارند اما قیمت دوچرخه هایی با این مدل موتورها از حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ یورو شروع میشود و مدلهایی با قیمت های نزدیک ۱۰۰۰۰ یورو هم در بازارهای جهانی وجود دارند.
نکته شاید بدیهی : تعداد بسیار زیادی دوچرخه برقی سوار در کشور چین وجود دارد و این صنعت در کشور چین بسیار رونق دارد. الزاما ساخت چین بودن موتورها به منزله بد بودن آنها نیست. سازندگان چینی تجربه خوبی در ساخت موتورها دارند و شاید بهترین نحوه مدیریت انرژی در این موتورها نباشد اما به معنی غیرقابل اعتماد بودن یا کیفیت به دردنخور آنها در تمامی موارد نیست.ضمن اینکه قیمت این موتورها در قیاس با تولیدکنندگان دارای نام شناخته شده به مراتب ارزان تر است.
خدمات پس از فروش و گارانتی چه گونه است؟
ایوتک در وبسایت خود اعلام کرده که تا یک سال گارانتی برای وسایل برقی وسیله وجود دارد. امیدوارم خرید از بیرون از شرکت نیز شامل گارانتی شود اما هنوز مراجعه یا تماسی با شرکت نداشته ام.
پاسخ کوتاه به یک سوال متداول :
آیا دوچرخه برقی تقلب در دوچرخه سواری ست؟
استفاده از دوچرخه های برقی رشد زیادی در تمامی دنیا داشته است. استفاده از باطری های قدرتمند لیتیوم یون و موتور های در حجم کوچک به صورت گسترده مورد استقبال قرار گرفته است و این قضیه نه تنها میان سالمندان و افراد با توان بدنی پایین تر که حتا میان ورزشکاران هم برای افزایش طول و سرعت پیمایش مسیرها بسیار استقبال شده . در واقع تقلب وقتی ست که شما قواعد مساوی میان گروهی را برای به دست آوردن برتری زیر پا بگذارید و اما استفاده از موتور الکترونیکی وقتی شما در مسابقه با دوچرخه سوارهای بدون موتور نیستید تقلب نیست. اگر اینکه امکان استفاده از قابلیت های برقی و راحتی اضافه شده را در دوچرخه تقلب بدانیم می توان این مسئله را به استفاده از دنده های دوچرخه هم تعمیم داد چرا که دوچرخه سواری را به مراتب راحت تر از دوچرخه های بدون دنده میکند. با خیال راحت از انتخاب خود چه دوچرخه برقی و چه معمولی لذت ببرید.
جمع بندی:
به نظرم کاملا اگر مسیری که در طی روز حرکت می کنید تا ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر باشد میتواند و مسیر جایگزین اتوبان برای شما وجود دارد می توانید در سطح شهر تهران از آن استفاده کنید. همین تجریه کوتاه تا اینجا برای من مفرح بوده اگرچه سختی های راندن در میان شلوغی ماشین ها باقی ست و نیاز به ایجاد عادت و صبر برا گذشتن از تقاطع ها دارید اما به نظر شدنی می آید. ضمن اینکه با توجه به شیب دار بودن معابر در تهران دوچرخه برقی گزینه ایده آلی برای رفع مشکلات استفاده از دوچرخه در شهر تهران است.
به نظر می آید که توان ۱۰۰۰ وات بیشتر از نیاز معمولی دوچرخه سواری حتی در شهر پرفراز و نشیبی مثل تهران است. به عمده دوستانی که پرسیده اند گفته ام گمان میکنم گزینه ۵۰۰ وات انتخاب بدی نباشد چون اولا در بازه قیمتی ۱۸ تا ۱۹ میلیون تومان در این تاریخ عرضه می شود و تقريبا نصف ۱۰۰۰ وات قیمت دارد. ثانیا حدود ۶ کیلو سبک تر است و ثالثا اگرچه تجربه شخصی با آن نداشته ام اما با قیاس با توان این دوچرخه به نظرم میرسد برای پیمایش در شهر تهران کافی باشد.
سفر درون شهری با دوچرخه یک نوع سبک زندگی ست و آثارش بر زندگی فردی عملا فراتر از مسئله حمل و نقل صرف است. امیدوارم با افزایش افرادی که از دوچرخه و دوچرخه های برقی در سطح شهر استفاده میکنند تغییرات مثبتی در کیفیت زندگی در شهر ایجاد شود.
پی نوشت : سعی می کنم در یادداشتی دیگر لوازم جنبی که تهیه کرده ام و چند تجربه کوتاه و مهم را توضیح دهم.
