همانطور که می دانید آهن از جمله پرمصرف ترین و مهمترین فلزات می باشد؛ لذا نقش آن در زندگی انسان ها امری انکار ناشدنی است. با قدم زدن در هر نقطه از شهر متوجه خواهید شد که آهن آلات جزئی جدایی ناپذیر در زندگی روزمره ما می باشند. جالب است بدانید که در جهان، به مقدار ۵۰۰ میلیون تن آهن در سال تولید می شود که احتساب آهن های بازیافت شده، ۳۰۰ میلیون تن دیگر نیز به آن اضافه می کند.
آهن کاربردهای مختلفی داشته و امروزه از انواع آن در صنایع ساخت و ساز و مهندسی عمران و همینطور برای ساخت موادی مانند بتن تقویت شده استفاده می شود. قیمت آهن تاثیر مستقیمی بر روی مقاطع فلزی دارد. در ادامه شما را بیشتر با این فلز پرکاربرد آشنا می کنیم.
آهن ( با نماد شیمیایی Fe ) یک فلز است که در نخستین دوره فلزات واسطه جدول تناوبی جای دارد؛ به عنوان چهارمین عنصر متداول در سطح کره زمین شناخته شده و در دسته پرکاربردترین و به عبارتی مهمترین عناصر روی زمین قرار می گیرد. آهن به صورت خالص، ماده ای شکننده و سخت بوده که تقریبا ۵ درصد هسته زمین را تشکیل می دهد. این فلز بیشتر از سنگ معدن هماتیت و مگنتیت استخراج می گردد و به ندرت به حالت آزاد ( عنصری ) یافت می شود.
در باب اهمیت آهن همین قدر بس است که بدانید از خورشید و ستاره ها گرفته تا بدن موجودات زنده و گیاهان، همه و همه از آهن سرشار بوده و وجود این فلز برای بقای موجودات زنده بسیار ضروری می باشد.
اما امروزه چه فرآورده هایی از آهن بدست می آیند.
با نگاهی کوتاه به اجزای خانه تان، گستردگی کاربرد های محصولات فولادی و انواع آهن آلات را درک خواهید کرد. از جمله مهمترین کاربرد های آهن آلات می توان به استفاده از آن در ساخت درب و پنجره، میلگرد و آرماتور بندی، سقف سوله ها، بدنه کشتی های بزرگ، تجهیزات صنعتی، لوازم خانگی و صنعت خودرو سازی اشاره داشت.
پس از کشف کاربرد های آهن بود که بشر تصمیم گرفت با ترکیب آن با دیگر عناصر، شکنندگی این فلز را رفع نماید. بدین طریق بود که انواع آلیاژ های آهن، که به دو صورت فولاد و چدن می باشد، پدید آمد. امروزه دیگر فولاد به عنوان جایگزین قطعی آهن شناخته شده و از آن در صنایع مختلفی بهره گرفته می شود.
انواع فرآورده های آهن یا به عبارتی مقاطع مختلف فولاد عبارتند از:
پروفیل یا قوطی
پروفیل ها مقاطع فولادی هستند که عموما به صورت توخالی و در اشکال مربع یا مستطیل تولید می شوند. این نوع آهن آلات که قوطی نیز نامیده می شوند، در راه پله ها، درب و پنجره ها مورد استفاده قرار می گیرند؛ لذا عمده مشتریان این محصول را ساختمان ساز ها تشکیل می دهند.
تیرآهن
یکی از پرکابردترین انواع آهن آلات در صنعت ساختمان سازی، تیرآهن می باشد. از این محصول برای ساخت اسکلت و بدنه اصلی ساختمان ها، جهت تحمل بار وارده بر ساختمان، استفاده می شود. تیرآهن IPE، تیرآهن INP، تیرآهن بال پهن یا هاش و تیرآهن لانه زنبوری از انواع تیر آهن های موجود در بازار می باشند. سطح مقطع تیر آهن همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید، عموما به شکل H و I است.
میلگرد؛ یکی از مهمترین انواع آهن آلات
اگر بخواهیم به یکی دیگر از انواع مهم آهن آلات در صنعت ساختمان بپردازیم، مسلما باید به سراغ میلگرد برویم. میلگرد که از جمله پرکاربردترین پروفیل ها می باشد، عموما در آرماتوربندی و فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد تا مقاومت لازم را در برابر نیروهای کششی و برشی فراهم آورده و بنا را محکم و بادوام سازد. این محصول با سطح مقطعی دایره ای شکل و توپر در سه دسته آجدار، کلاف و ساده تولید می شود. همچنین قیمت میلگرد بر روی ساختمان تاثیر میگذارد.
ورق
ورق های فولادی به عنوان یکی از انواع آهن آلات، خود شامل انواع مختلفی چون ورق اکسین، ورق آلومینیوم رنگی و آجدار، ورق سرد و گرم تقسیم بندی می شوند. این دسته از محصولات آهن دارای کاربرد های متنوعی بوده و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد؛ برای نمونه ورق گالوانیزه برای افزایش مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی تولید می شود.
نبشی و ناودانی
نبشی یکی دیگر از انواع آهن آلات است. با قرارگیری سطح مقطعی که دو ضلع عمود بر هم دارد، نبشی تشکیل می شود. کاربرد نبشی در اتصال تیرآهن به ستون و برعکس می باشد. این محصول در دو نوع بال مساوی و بال نامساوی در بازار وجود دارد.
ناودانی که یک نوع پروفیل باز محسوب می شود، شکلی مشابه U انگلیسی داشته، در انواع و جنس های مختلفی تولید شده قیمت ناودانی بر اساس جنس و کیفیت آن تعیین میشود.
شمش
شمش فولادی در انواع مختلفی تولید می شود که بیلت، بلوم و اسلب از جمله آن است. تفاوت هر یک از انواع ذکر شده، تنها در ابعاد و شکل سطح مقطع آنها می باشد:
بیلت(يا شمشال) حداکثر عرض ۱۵ سانتی‌متر و دارای سطح مقطع ۲۳۰ سانتی‌متر مربع است، در حالي كه بلوم(يا شمشه) همان بیلتی است که عرض آن بیشتر از ۱۵ سانتی‌متر و دارای سطح مقطع بزرگ‌تری است. از اين رو بلوم و بيلت در یک دسته طبقه بندی می شوند.
بلوم(یا تختال) سطحی مستطیلی دارد، ولی سطح مقطع بیلت و بلوم مربعی شکل می باشد.
قراضه
به طور مختصر و مفید، قراضه به باقی مانده و اضافات فولاد گفته می شود. با توجه به اینکه ضایعات آهن موادی هستند که از قابلیت بازیافت و استفاده دوباره برخوردارند، لذا از آنها در صنایع مختلفی استفاده مي شود.
