در استاندارد ملی ایران کالیبراسیون عبارت است از مقایسه یک دستگاه اندازه گیری با یک استاندارد و تعیین میزان خطای این وسیله نسبت به آن و در صورت لزوم تنظیم کالیبراسیون در مقایسه با استانداردهای مربوطه.
کالیبراسیون به زبان ساده یعنی اندازه گیری و صحت وسیله اندازه گیری در مطابقت با مرجع تایید شده. با توجه به اینکه دستیابی به کیفیت برتر و انجام آزمایش های دقیق از طریق انجام آزمون ها و اندازه گیری های مطمئن صورت می گیرد لذا انجام فرایند کالیبراسیون در تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی اهمیت ویژه ای پیدا می کند.
از جمله اهمیت کالیبراسیون در صنایع پزشکی و آزمایشگاهی کالیبره کردن دستگاه هایی از جمله انکوباتور و اتاقک های تست پایداری جهت بالا بردن میزان دقت آنهاست.
گرچه به گمان برخی فرایند کالیبراسیون منجر به صرف هزینه و زمان می گردد اما باید توجه داشت که عدم قطعیت اندازه گیری، سبب تشخیص نادرست می شود.
مکان کالیبراسیون می تواند در محل آزمایشگاه شرکت باشد(تابان کنترل دقیق) و یا در محل استفاده دستگاه.بهتر است دستگاه در محل استفاده کالیبره گردد تا مواردی مانند تغییر شرایط محیطی یا آسیب دستگاه در حمل و نقل در صحت کالیبراسیون نقشی نداشته باشند.
برچسب گذاری: دستگاه کالیبره شده باید از دستگاه کالیبره نشده مشخص باشد تا اشتباه سهوی دقت آزمایش را زیز سوال نبرد. به این منظور معمولا روی دستگاه کالیبره شده یک برچسب نصب میگردد که روی آن نام و کد شناسایی دستگاه، تاریخ کالیبراسیون، تاریخ انجام کالیبراسیون بعدی، محدودیت های کاربرد و استفاده از دستگاه درج می شود.
همچنین همزمان با این مرحله برگه سوابق کالیبراسیون نیز صادر می گردد که در آن مواردی مانند: اطلاعات شناسایی دقیق ابزار(نام،کد،سریال)، نام مسئول و محل نگهداری،تاریخ،حدود خطای قابل قبول، نتيجه کاليبراسيون در قالب مقادير خوانده شده پيش از تنظيم و پس از تنظيم براي هريک از پارامترهاي مورد کاليبراسيون، شماره سريال استانداردهايي که براي کاليبره کردن ابزار به کار رفته اند، شرايط محيطي در حين کاليبراسيون، نام شخصي که عمل کاليبراسيون را انجام داده است، جزئيات هر گونه محدوديت استفاده، جزئيات تمامي تنظيمات ، خدمات ، تعميرات و تغييراتي که انجام شده است درج می گردد.
در حال حاضر شرکت هایی که از اداره استاندارد مجوزهای لازم را دارند قابلیت صدور گواهی نامه کالیبراسیون مورد تایید اداره استاندارد را دارند.توجه نمایید که در صورتیکه گواهی کالیبراسیون توسط شرکت های دیگری که مجوز از اداره استاندارد را ندارند صادر شده باشد، این گواهی هیچ ارزشی برای اداره استاندارد ندارد. لذا در صورتیکه جهت طی مراحل قانونی نیاز به تایید اداره استاندارد دارید حتما از شرکت های تجهیزات آزمایشگاهی مورد تایید اداره استاندارد گواهی دریافت نمایید.
یکی از مواردی که هنگام انتخاب شرکت می تواند مهم باشد داشتن استاندارد ISO 17025 می باشد. استفاده از یک آزمایشگاه دارای این استاندارد اجباری نیست، اما معمولا توصیه می شود از آزمایشگاه های دارای این استاندارد استفاده نمایید. این بدین معنی است که آزمایشگاه کالیبراسیون الزامات ISO رابرآورده کرده است و شرایط فنی و الزامات سیستم مدیریتی را که برای ارائه نتایج تست و کالیبراسیون معتبر از نظر فنی ضروری است را دارا می باشد.
منبع: شرکت تابان کنترل دقیق
