بسیاری از سیستم های بدن، از جمله اندام تعادلی گوش داخلی، برای رسیدن به تعادل طبیعی باید به طور طبیعی عمل کنند. هنگامی که این سیستم ها به درستی کار نمی کنند، مشکلات تعادل ایجاد می شود. تکان خوردن مایع گوش یکی از مشکلاتی است که اکثر افراد با آن مواجه هستند. به همین دلیل در این مقاله تصمیم داریم اطلاعات بیشتری در مورد این مشکل و این بیماری در اختیار شما قرار دهیم. گوش انسان دستگاه بسیار پیچیده ای است که علاوه بر وظیفه شنوایی، مغز را از موقعیت مکانی ما مطلع می کند؛ و با کمک چشم و مخچه به مغز کمک می کند تا تعادل را هماهنگ کند. در کانال های نیم دایره ای گوش میانی یا داخلی، مایعی وجود دارد که که وظیفه حفظ تعادل ما را عهده دار میباشد. مایع اندولنف که در این کانال‌ها جریان دارد با حرکت زاویه‌ای سر جریان می‌یابد و برخی سنگ‌های کلسیمی بسیار کوچک را در انتهای کانال گوش میانی جابجا می‌کند.
با حرکت دادن این سنگریزه ها نسبت به جاذبه زمین سیگنال هایی به مغزمیفرستد و مغز به کمک این سیگنال ها، حرکات چرخشی ما را می فهمد. هنگامی که این سنگ ریزه ها جابه جا شوند، به آن جابجایی مایع گوش می گویند، در این وضعیت مغز حرکات ما را درک نمی کند و در واقع شخص دچار سرگیجه می شود.
همانطور که گفته شد، علت اصلی لرزش مایع گوش، حرکت سنگریزه های واقع در اندام هایی مانند ساکول و اتریکول است. اگر این سنگ ریزه از جای خود برداشته شود و وارد کانال نیم دایره شود، در این صورت با حرکت سر در جهت خاصی، فرد دچار حمله کوتاه مدت سرگیجه می شود که کمتر از یک دقیقه طول می کشد. اما چه عواملی بر حرکت این سنگریزه تاثیر می گذارد؟ در این مقاله سعی خواهیم کرد این دلایل را بررسی کنیم. از مهم ترین دلایلی که منجر به حرکت سنگریزه ها و در نهایت تکان خوردن مایع گوش می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر مایع گوش تکان بخورد، بسته به کانال نیم دایره ای، علائم و نشانه های مختلفی را مشاهده خواهیم کرد. برای مثال اگر مجرای نیم دایره ای خلفی درگیر شود در اینصورت شخص در مواقعی مانند دراز کشیدن، از حالت رکوع بلند شدن، حرکت دادن سر به عقب و… دچار سرگیجه میشود. بنابراین سرگیجه هنگام دراز کشیدن یکی از علائم آسیب به کانال نیم دایره خلفی است. اما اگر مجرای نیم دایره افقی درگیر باشد، در این صورت فرد هنگام چرخاندن سر به راست و چپ یا هنگام خواب از یک طرف به سمت دیگر دچار سرگیجه می شود. بنابراین قبل از شروع درمان، درمانگر باید ابتدا کانال نیم دایره ای آسیب دیده را شناسایی کرده و سپس درمان مناسب را انجام دهد. درمان بدون تشخیص صحیح کمکی نمی کند.
علائم و نشانه های جابجایی مایع گوش ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. اما معمولاً علائم و نشانه‌های این بیماری با حرکت دادن سر تشدید میشود و زمانی که بیمار ساکن است از شدت آن کاسته میشود. شایع ترین علائم و نشانه های جا به جایی مایع گوش عبارتند از:
سرگیجه یا عدم تعادل باعث مشکلات زیادی می شود و فرد را از انجام کارهای روزمره باز می دارد. برای درمان این بیماری ابتدا باید علت آن شناسایی شود. سرگیجه تنها به دلیل حرکت مایع داخل گوش نیست و می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آنها نیاز به درمان خاصی ندارند و پس از یک یا دو هفته خود به خود از بین می روند. اما مهم ترین دلیلی که ثابت می کند سرگیجه ناشی از بیماری های گوش است این است که علائم سرگیجه با حرکت دادن سر یا بدن احساس می شود. در هر صورت بهتر است در صورت بروز سرگیجه با متخصص گوش مشورت کنید. اگر سرگیجه با بیماری گوش میانی همراه باشد، ابتدا باید مشخص شود که آیا یک یا هر دو گوش مبتلا شده اند یا خیر. سپس با انجام آزمایش‌های مختلف، قسمت‌های مختلف گوش بررسی میشود و وضعیت گوش میانی از نظر عفونت یا تجمع مایع، وجود کیست‌های شنوایی، عملکرد عصب گوش، فشار گوش، کانال‌های نیم‌دایره‌ای و غیره بررسی میشود. پس از بررسی دقیق ناحیه آسیب دیده، پزشک باید اقدامات یا داروهای لازم را تجویز کند.
برخی از افراد برای درمان سرگیجه از داروهای گیاهی استفاده می کنند، اما سرگیجه های ناشی از بیماری های گوش در صورت استفاده از گیاهان دارویی به طور موقت کاهش می یابد، بنابراین توصیه می شود به مطب دکتر فرامرز معماری در سعادت آباد تهران مراجعه کنید.
حرکت مایع گوش نتیجه حرکت سنگریزه های گوش داخلی و ورود آنها به مجرای نیم دایره است. هیچ داروی سنتی، زالودرمانی، قرص و شربت برای درمان این نوع سرگیجه مناسب نیست. جهت درمان حتما باید مانور درمانی توسط متخصص انجام شود. ورزش، مانورهای توانبخشی و رژیم غذایی از جمله راه های درمان و برقراری تعادل مایعات بدن از جمله گوش میانی میباشد.
