پسوریازیس یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث افزایش تولید سلولهای پوست و ایجاد لکههای ضخیم، پوستهپوسته و ملتهب روی پوست میشود. این بیماری معمولاً در نواحی پوست سر، آرنجها، زانوها و قسمت پایین کمر دیده میشود و ممکن است با علائمی چون خارش، سوزش، ترکخوردگی و خشکی پوست همراه باشد. پسوریازیس به دلیل اختلال در عملکرد سیستم ایمنی رخ میدهد که سلولهای پوست را هدف قرار میدهد و آنها را به سرعت تکثیر میکند. عوامل ژنتیکی و محیطی مانند استرس، عفونتها و مصرف سیگار و الکل در بروز و تشدید این بیماری نقش دارند.
انواع پسوریازیس
پسوریازیس پلاکی: رایجترین نوع، با لکههای برجسته و پوستهدار.
پسوریازیس پوسچولار: با برجستگیهای پر از چرک که اطراف آن پوست قرمز است.
پسوریازیس ناخن: باعث تغییرات ناخنها مثل ضخیم شدن و جدا شدن از بستر ناخن.
پسوریازیس قطرهای: نقاط کوچک قرمز که بیشتر در کودکان و جوانان دیده میشود.
پسوریازیس معکوس: لکههای صاف و قرمز در نواحی چیندار پوست مانند زیر بغل و کشاله ران.
پسوریازیس اریترودرمیک: نادر و شدید، که میتواند بیشتر سطح بدن را درگیر کند و با تب و التهاب همراه باشد.
علائم پسوریازیس
علائم این بیماری بسته به شدت و نوع آن متفاوت است و شامل خارش، سوزش، درد، ترکخوردگی و خشکی پوست، خونریزی، و تغییرات ناخنها میشود. لکههای قرمز با پوستههای سفید-نقرهای نیز از علائم شناخته شده این بیماری هستند.
درمانهای مؤثر
درمان پسوریازیس به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک میکند. درمانها شامل:
درمان موضعی: کرمها و پمادهای کورتیکواستروئید یا ویتامین D برای کاهش التهاب و پوستهها. محصولات مرطوبکننده مانند کرمهای مخصوص پوست خشک و لوسیون بدن ورناتن نیز کمککنندهاند.
داروهای خوراکی و تزریقی: در موارد شدید، پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند که عملکرد سیستم ایمنی را تعدیل میکنند.
نوردرمانی: تاباندن نور فرابنفش به پوست برای کاهش علائم بیماری، معمولاً در مواردی که نواحی وسیعی درگیر هستند.
نکات مهم برای مدیریت علائم
مشورت با پزشک: درمان باید تحت نظر پزشک و با پیگیریهای منظم انجام شود.
اجتناب از محرکها: استرس، آسیب پوستی، هوای سرد و مصرف الکل میتوانند علائم را تشدید کنند.
رعایت رژیم غذایی مناسب: کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن میتواند علائم را کاهش دهد.
مرطوب نگه داشتن پوست: استفاده از کرم و لوسیونهای مرطوبکننده برای کاهش خشکی و التهاب پوست.
تفاوت پسوریازیس و اگزما
اگرچه پسوریازیس و اگزما هر دو باعث التهاب پوست میشوند، اما تفاوتهایی دارند. پسوریازیس با لکههای ضخیم و قرمز که پوستههای سفید-نقرهای دارند و با خارش و گاهی درد همراه است، مشخص میشود، در حالی که اگزما معمولاً پوست خارشدار، ملتهب و گاهی خونریزیدهنده است که ممکن است پوستهپوسته شود.
پیشگیری و مدیریت بیماری
برای پیشگیری از تشدید پسوریازیس و کاهش علائم، موارد زیر پیشنهاد میشود:
ترک سیگار و کاهش مصرف الکل.
پرهیز از عوامل تحریککننده پوست.
استفاده از کرمها و لوسیونهای مناسب برای مرطوب نگه داشتن پوست.
رعایت توصیههای پزشکی و مراجعه منظم به پزشک برای پیگیریهای دورهای.
این بیماری نیازمند درمانهای مداوم است و مدیریت صحیح آن میتواند کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشد.
