گزارشی از خبرگزاری کتاب ایران [ایبنا]، درباره انتشار کتاب اتیل الکل از تولید تا کاربرد نوشته حسن بیرانوند منتشر گردیده است که به بررسی منابع و روش‌های تولید و کنترل کیفیت اتانول به ویژه در عطرها پرداخته است. اتانول، ماده‌ای است که در چند سال اخیر ارزش چندین برابری در جهان پیدا کرده است و همه می‌دانیم که دلیل این ارزش، شیوع همه گیری کرونا در سراسر جهان بوده است. در واقع امروزه این ماده نقش گسترده‌ای در زندگی روزمره ما دارد؛ به گونه ای که در شرایط فعلی نبود این ماده غیر قابل تصور است. علاوه بر مصارف پزشکی این ماده در صنایع آرایشی-بهداشتی به ویژه در تولید ادکلن کاربرد گسترده‌ای دارد. همچنین این ماده در دسته سوخت‌های زیستی قرار می‌گیرد؛ چرا که آلایندگی‌های سوخت‌های فسیلی را ندارد و متشکل از منابع طبیعی و زیستی قابل استحصال است.
کتاب دانشنامه رشد درباره یکی از مهم‌ترین مصارف این ماده نوشته است: «اتانول سوخت نسبتاً خوبی برای موتورهاست و در صنعت، به صورت‌های مختلفی استفاده می گردد. اتانول مورد مصرف در صنعت را معمولاً از واکنش کاتالیزوری آب با اتیلن تولید می‌کنند. این یک واکنش افزایشی است که در آن یک مولکول آب شکافته شده، قطعات حاصل از آن به اتم‌های کربن در پیوند دوگانه اضافه می‌شود. این فرایند، تولید اتانول اقتصادی‌تر از تولید آن با مخمر است».
بیرانوند در کتابش به اهمیت استفاده از اتانول با کیفیت و با الکل درصد بالا تأکید می‌کند و روش‌های تولید چنین الکلی را هم بیان کرده است. در واقع اتانول از جمله موادی است که تولید، توزیع و فروش آن تحت کنترل و محدودیت خاص است و این تنها به دلیل قابلیت شرب بودن این ماده است. در کشورهای غربی به دلیل وضع مالیات بر اتانول مورد استفاده در نوشیدنی‌های الکلی و در کشورهای اسلامی به دلیل ممنوعیت‌های شرعی استفاده از اتانول برای مصارف نوشیدنی، تولیدکنندگان الکل موظف به افزودن برخی مواد خاص به نام تقلیب کننده یا ماهیت‌زدا به اتانول هستند که آن را غیرقابل شرب کند.
ولی مهم‌ترین رویکرد کتاب مذکور، استفاده از اتانول در صنعت عطرسازی است. نویسنده معتقد است صنعت عطرسازی در کشور مهجور واقع شده است و فعالیت‌ها تولیدی در این حوزه بیشتر محدود به کارگاه‌های تولیدی نه چندان استاندارد است. وی یکی از اهداف خود از تألیف این کتاب را، سودجویی برخی تولیدکنندگان عطر در تولید این ماده می‌داند و در کل به دنبال شفاف‌سازی است؛ این شفاف‌سازی مربوط به این است که دقیقاً چه حلالی برای عطر مناسب است.
در واقع این اثر پژوهشی تلاشی است که می‌تواند مورد استفاده صنعت الکل‌سازان و عطر و ادکلن‌سازی کشور قرار گیرد. در بخشی از کتاب که درباره اثرات الکل بر بدن است، آمده: «ماده اصلی نوشیدنی‌های الکلی اتانول است. این ماده دارای اثرات دوفازی است. به این معنا که تأثیر آن روی مصرف‌کننده با توجه به مقدار مصرف آن متغیر است. در دوزهای کم سبب احساس سرخوشی و کاهش بروز رفتارهای هوشیارانه و در مقادیر بالاتر موجب کاهش فعالیت‌های مغز، اختلال‌های حرکتی، لکنت زبان و خواب‌آلودگی شده و در دوزهای بسیار بالا کشنده است».
شایان ذکر است با شیوع ویروس کرونا پس از مدتی اخبار مبنی بر جان باختن برخی از هموطنان در اثر استفاده غیر مجاز از الکل در رسانه‌ها منتشر شد؛ بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان این افراد در اثر کج‌فهمی، اتانول و حتّی برخی متانول مصرف کرده بودند. با نگاهی گذرا می‌توان به ذکر تفاوت‌های این دو ماده پرداخت؛ در واقع متانول سمی‌تر و با قابلیت احتراق بالاتر نسبت به اتانول است؛ حتی میزان اندکی از این ماده نباید خورده یا استنشاق شود زیرا منجر به کوری یا نارسایی در کلیه‌ها و بسیاری بیماری های دیگر می‌شود.
در این کتاب نویسنده به پروسه تولید اتانول از متانول پرداخته است؛ در واقع متانول یک خوراک ارزان‌قیمت برای تولید اتانول است. باید دانست که فرآیند تولید اتانول از متانول را همولوگ سازی می‌گویند. در این روش طول زنجیره الکل در اثر واکنش با گاز سنتز، یک واحد افزایش می‌یابد. محصول واکنش به طور معمول مخلوط پیچیده‌ای از انواع الکل‌ها، استرهای استات و سایر ترکیبات اکسیژن‌دار می باشد و با تغییر کاتالیست و محیط واکنش می‌توان مسیر فرآیند را به سمت اتانول بیشتر تغییر داد. شایان ذکر است امروزه تنها پنج درصد اتانول تولیدی از منابع غیر زیستی است. در حقیقت تولید اتانول از منابع زیستی به دلیل دسترس پذیری و نداشتن اثرات نامطلوب زیست محیطی سوخت‌های فسیلی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
کتاب «اتیلن الکل از تولید تا کاربرد» در ۱۶۴ صفحه، به تیراژ پنجاه نسخه از سوی انتشارات نوربخش راهی بازار کتاب شده است.
