در مقاله قبلی (t.me/zehnemayoob/118) اشاره کردیم که در صورت ادامه تولید مثل جهانی با متوسط نرخ باروری فعلی جمعیت 7/7 میلیارد نفری کنونی به 26/5 میلیارد در پایان قرن حاضر خواهد رسید که قطعا برای محیط زیست و اکوسیستم کره زمین فاجعه بار و جبران ناپذیر خواهد بود. همچنین اشاره کردیم که بهترین سناریوی ممکن حرکت سریع به سمت تک فرزندی و رسیدن به جمعیت 7/5 میلیارد نفری در پایان قرن می باشد. اما سوال مهم این است که کاهش فرزنداوری در کدام کشورها از اهمیت بیشتری برخوردار است
گروه اول: کشورهایی با بالاترین نرخ باروری و عمدتا افریقایی
از 30 کشور با بالاترین نرخ باروری بجز افغانستان و عراق بقیه از قاره افریقا هستند. بالاترین نرخ باروری نیز متعلق به کشور نیجر با 7فرزند به ازای هر زن می باشد. مسلما اولین گروه از کشورهایی که باید تلاش شود نرخ باروری شان بشدت کاهش یابد کشورهای افریقایی و بخصوص 30 کشور با بالاترین نرخ باروری در جهان هستند. متاسفانه برنامه های کنترل جمعیت و بهداشت باروری در این کشورها به خوبی اجرا نمی شوند و اکثر آنها درگیر فقر، فساد، جنگ و ناامنی هستند که همه این موارد کار کنترل موثر باروری را با مشکل جدی مواجه می کنند
گروه دوم: کشورهایی با بیشترین جمعیت و عمدتا اسیایی
با توجه به انکه رشد جمعیت حالت تصاعدی دارد بنابراین اهمیت کنترل و محدودسازی جمعیت در کشورهایی که در حال حاضر جمعیت بالایی دارند حائز اهمیت است در این بین بایستی به چین و هند که هر کدام جمعیتی حدود 1/4 میلیارد نفر دارند اشاره کرد البته چین از حدود 40سال پیش سیاست موفق تک فرزندی را اجرا کرد که نقش موثری در کنترل جمعیت آن کشور ایفا کرد اما هند در این زمینه چندان موفق نبوده است بطوریکه تا چند سال اینده جمعیتش از چین نیز فراتر میرود و پرجمعیت ترین کشور جهان می شود. در این بین باید به 5 کشور پرجمعیت بعدی یعنی امریکا که حدود 330 میلیون نفر جمعیت دارد و اندونزی، پاکستان، برزیل و نیجریه که هر کدام بالای 200 میلیون جمعیت دارند نیز اشاره کرد. در مورد پاکستان و بخصوص نیجریه نگرانی مهم دیگر نرخ بالای باروری انهاست که انها را مستعد انفجار جمعیت می کند
گروه سوم: کشورهایی با بیشترین سرانه مصرف و عمدتا اروپایی
پیشتر بر اساس این نمودار (t.me/zehnemayoob/97) اشاره شده است که چه کشورهایی بالاترین میزان مصرف از منابع جهانی را دارند بر این اساس کاهش فرزنداوری در این کشورها می تواند نقش موثر و بسزایی در کاهش فشار به محیط زیست کره زمین داشته باشد. این کشورها به ترتیب عبارتند از: امریکا، استرالیا، روسیه، آلمان، سوییس، ژاپن، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، پرتغال و اسپانیا که طبق گزارش شبکه جهانی فوت پرینت هر کدام بین 2/5 تا 5 برابر سریعتر از انچه زمین توانایی بازسازی منابع طبیعی را دارد؛ از منابع آن استفاده می کنند که براستی فاجعه امیز و نگران کننده است. همچنین طبق این نمودار (t.me/zehnemayoob/17) در حالیکه در متوسط جهانی، به ازای هر انسان 60 تن دی اکسید کربن در سال تولید و منتشر میشود این میزان برای امریکا 120تن به ازای هر فرد یعنی دو برابر متوسط جهانی است!
گروه چهارم: کشورهایی با بیشترین تنش آبی و عمدتا خاورمیانه ای
آب سرچشمه و منبع حیات و زندگی است و بدون آن تصور زندگی و زنده ماندن غیرممکن است. متاسفانه بدلیل برداشت های غیرکارشناسی از منابع اب و تغییرات اب و هوایی بخش هایی از جهان با تنش ابی شدید و کمبود شدید منابع اب روبرو هستند. طبق این نمودار (t.me/zehnemayoob/74) یک چهارم دنیا دچار تنش ابی شدید هستند که اکثرا در خاورمیانه واقع شده اند. ده کشور ابتدای این لیست عبارتند از قطر، اسراییل، لبنان، اردن، ایران، لیبی، کویت، عربستان، اریتره و امارات. بر همین اساس بسیاری از تحلیلگران ژئوپلیتیک پیش بینی می کنند جنگ اینده خاورمیانه جنگ بر سر اب خواهد بود!
گروه پنجم: بقیه کشورهای جهان!
ایا با این تفاسیر بار مسوولیتِ کاهش نرخ باروری جهان تنها بر دوش کشورهای سه گروه بالاست؟ پاسخ قطعا منفی است. هرچند کشورهای مورد اشاره در سه گروه بالا بایستی سهم و نقش عمده ای در کاهش نرخ باروری ایفا نمایند، اما این موضوع چیزی از اهمیت و نقش سایر کشورها در کاهش نرخ باروری کم نمی کند. قطعا جهان برای رسیدن به جمعیت مطلوب و بهینه و دستیابی به متوسط نرخ باروری یک فرزند به ازای هر زن به تلاش و همکاری تمام کشورها نیازمند است چرا که جهان همچون کشتی و کشورهای مختلف نیز همچون مسافران این کشتی هستند
منابع اماری
worldpopulationreview.com/countries/total-fertility-rate
data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL
prb.org/international/geography/world
ترشحات یک ذهن معیوب @zehnemayoob
