فلایویل (FlyWheel یا Fly+Wheel) یک دیسک، صفحه یا قطعهای فلزی و دایرهای شکل با محیط دندانهدار است. بنابراین میتوان این قطعه را در ظاهر اولیه، ماند چرخ دندهای با دندههای ریز و سطح مقطع بزرگ دانست. از فلایویل در تمام ابزار و ماشین آلات صنعتی به عنوان یک ذخیره کننده انرژی استفاده میشود. البته این انرژی تنها به حالت چرخشی و یا زاویهای است. در واقع فلایویل قادر به ذخیره انرژی رفت و برگشتی نیست و تنها توانایی دارد که نیروی گشتاور را در خود حفظ و منتقل کند.
فلایویل که در لیفتراک بین گیربکس لیفتراک و موتور لیفتراک و کلاچ قرار دارد نیروی چرخشی موتور را به جعبه دنده منتقل میکند. این قطعه در موتور لیفتراک با میللنگ در ارتباط بوده و با چرخش میللنگ چرخیده و گشتاور موتور لیفتراک را دریافت میکند. همچنین این قطعه در لیفتراک ضمن انتقال انرژی به ذخیره مازاد آن نیز میپردازد. به این معنی که زمان بالا بودن تعداد احتراقها و در نتیجه گشتاور موتور، انرژی مازاد را در خود ذخیره کرده و در مواقع افت انرژی از آن استفاده میکند. در واقع فلایویل این ذخیره را در زمان انتقال انرژی و حین تنظیم و یکنواخت کردن میل لنگ انجام میدهد. بنابراین میتوان وظایف فلایویل را به شکل زیر بیان کرد:
فلایویل وزنه سنگینی است که انتهای میل لنگ قرار دارد. انتهای میل لنگ یک قطعه نعلبکی شکل دوار به نام فلنج وجود دارد و فلایویل روی این قطعه پیچ میشود. در مرکز فلایویل و فلنج سوراخ نچندان بزرگی وجود دارد که شفت ورودی گیربکس از آن عبور کرده و انتقال نیرو از این طریق به گیربکس صورت میشود. برای پیشگیری از اصطکاک این قطعات، در این سوراخ از سوزنی یا بوش مخصوص استفاده میشود. اجزای فلایویل عبارتند از:
در موتورهای چند سیلندر که احتراقها متوالی و تقریبا بدون فاصله صورت میگیرند، تولید قدرت به نحوی است که گاهی این روند با هم همپوشانی داشته و در زمان تولید آنها تداخل ایجاد میشود. به این معنی که با پایین آمدن یک پیستون و رسیدن آن به نقطه مرگ پایین، ممکن است پیستون دیگر نیز بلافاصله پایین آمده و به میللنگ نیرو وارد کند. به این ترتیب در یک لحظه ازدیاد نیرو به دلیل این همپوشانی داریم. اما در مواقعی که پیستونهای لیفتراک متوالی به سمت بالا و نقطه مرگ بالا میروند هیچ یک نیرویی تولید نکرده و میللنگ با کاهش نیرو مواجه میشود.
این نوسان، گشتاور میللنگ را ناهماهنگ و غیریکنواخت میکند. عدم تنظیم و هماهنگی نیروها و گشتاور میللنگ در موتور، در صورت انتقال با همان شکل،باعث ایجاد ضربات محکم درلیفتراک میشود. بنابراین نیاز به یک واسطه جهت ایجاد این هماهنگی است.
فلایویل در لیفتراک با ذخیره نیروی گشتاور مازاد میللنگ در زمان تولید متوالی نیرو توسط پیستونها و استفاده از آن در زمان افت نیرو، انتقال گشتاور را یکنواخت صورت میدهد و از ایجاد این ضربات پیشگیری میکند. البته فلایویل تکیهگاه کلاچ و اجزای آن نیز محسوب میشود. همچنین چرخدنده بیرونی فلایویل با دنده محرک سیستم استارت درگیر است و انتقال نیروی اولیه به موتور جهت روشن شدن آن را نیز بر عهده دارد.