بایا، اسمی آشنا و گره‌خورده به نام بازیگر معروف ایرانی، سیامک انصاری! احتمالا شما هم مثل خیلی‌های دیگر هرگاه نام «بایا» را می‌شنوید یاد تبلیغات گسترده آن میفتید.
حدود یک سال و نیم پیش تبلیغ بزرگ "بایا کن" از تمام شبکه‌های تلویزیون پخش می‌شد. همین سبب شد که برند بایا خیلی زود سر زبان‌ها بیفتد و در ذهن مردم ماندگار شود؛ اما طولی نکشید که این برند با همان سرعتی که روی کار آمده بود، حذف شد.
ادعای بایا بزرگ بود و سودای رقابت با برندهای بزرگ‌تری داشت. اگر می‌خواهید بدانید سرآغاز این پلتفرم کجا بود و سرانجامش چه شد و آیا می‌توانست به رقابت با شبکه اجتماعی ویسگون بپردازد یا خیر، این مقاله را دنبال کنید.
بایا چیست و از کجا شروع به کار کرد؟
پلتفرم آنلاین بایا کار خود را از اواخر تابستان 1399 زیرنظر شرکت دانش‌بنیان پارسیان با یک طوفان تبلیغاتی در تلویزیون آغاز کرد. هرچند از عمر بایا زیاد نمی‌گذرد اما شرکت مادر پارسیان از سال 1382 در زمینه IT فعالیت داشته و با انجام پروژه‌های بزرگی همچون سیب سلامت، طرح غربالگری کرونا و... جای خود را درمیان نام‌های بزرگ پیدا کرده است.
طبق گفته خودشان، بایا شبکه هوشمند خرید و فروش کالا، ارائه خدمات و تعامل تامین‌کنندگان و مصرف‌کنندگان است که در قالب سایت و اپلیکیشن طراحی و پیاده شده است. بیزینس مدل بایا در قالب دسته‌بندی مارکت‌پلیس (Market Place) قرار گرفته و به‌نوعی واسطه آنلاین محسوب می‌شود.
این پلتفرم در مقایسه با سایر همتایان خود ازجمله دیجی‌کالا و باسلام اهداف بزرگ‌تری را دنبال می‌کند و چند ویژگی زیر سبب وجه تمایزش از آن‌ها شده است:
پلتفرم بایا قصد دارد با کاربرد چند زبانه خدمت‌رسانی کند؛ البته درحال حاضر تنها زبان رسمی بایا فارسی است. قرار است در مرحله اول محتوای کالا و خدمات این پلتفرم به زبان‌های انگلیسی، عربی، ترکی و اردو و در مرحله دوم به زبان‌های اسپانیایی، فرانسه، آلمانی و چینی بارگزاری شود.
دیجی‌کالا بزرگ‌ترین و معروف‌ترین فروشگاه اینترنتی ایران است و به نظر می‌رسد بایای تازه‌متولدشده هنوز تا رسیدن به این مرجع خرید آنلاین فاصله زیادی دارد. البته بایا سعی کرد از همان ابتدای حضورش در عرصه مارکت‌پلیس‌ها، حضور بین‌المللی و فروش خدمات در کنار کالا را به‌عنوان وجه تمایز خود ارائه کند.
یکی دیگر از تفاوت‌های بایا ایجاد زمینه فعالیت برای کسب و کارهای B2B است؛ بایا با قراردادن عمده‌فروش‌ها به‌عنوان یکی از مخاطبان خود توانست مزیت رقابتی متفاوتی برای خود به ارمغان بیاورد.
ویسگون چیست؟
گروه نرم‌افزاری رخ در سال 1390 ایده ساخت فضایی برای به اشتراک‌گذاری تصاویر و ویدیو در فضای وب را در قالب پلتفرمی آنلاین به نام «ویسگون» ارائه کرد و توانست در سال 1392 این برنامه را به‌عنوان نخستین شبکه اجتماعی کافه بازار وارد مارکت ایران کند.
کاربران این پلتفرم می‌توانند از طریق برنامه موبایلی و نسخه تحت وب به آن دسترسی داشته باشند. نکته مهم اینجاست که اینترنت ویسگون با تعرفه نیم‌بها محاسبه می‌شود؛ به‌علاوه اگر دوستانتان را به ویسگون دعوت کنید می‌توانید با گزینه «دریافت اعتبار رایگان» پنج هزار تومان اعتبار هدیه بگیرند.
ساخت کالکشن اختصاصی و کانال در ویسگون آن را از حالت آلبوم تصاویر درآورده و به یک شبکه اجتماعی حرفه‌ای تبدیل کرده است. با استفاده از این ویژگی به آسانی پست‌های منتشر شده را براساس نوع محصول یا خدمات دسته‌بندی کنید تا دیگران زودتر و راحت‌تر به آن‌ها دسترسی پیدا کنند.
از موفقیت‌های بزرگ ویسگون در طول فعالیتش این است که توانست در دو سال 1392 و 1400 در جشنواره وب ایران جایزه «برترین نرم‌افزار شبکه‌های اجتماعی» را از آن خود کند.
تفاوت بایا با ویسگون
اولین تفاوت بایا و ویسگون در بیزینس‌مدل آن‌هاست؛ بایا در قالب مارکت‌پلیس و ویسگون در قالب سوشال‌مدیا طراحی شده‌اند.
می‌خواهید به‌عنوان فروشنده یا ارائه‌دهنده خدمات در بستر آنلاین فعالیت کنید؟ بهترین راه برای شما استفاده از قالب‌های آماده سایت‌های فروشگاهی است که البته این سایت‌ها نیز دردسرهای خودش را دارد.
اگر از اهل فن بپرسید توصیه می‌کنند خدمات و محصولات خود را در سایت‌های واسطه‌ای مثل بایا عرضه کنید اما این پلتفرم‌ها نیز چالش‌های زیادی در بارگزاری محتوا، تبلیغات، دریافت پول و... دارند.
توجه داشته باشید که هرچه دایره مخاطبین شما گسترده‌تر باشد، دسترسی به محصول و خدمات و به‌تبع درآمدتان افزایش خواهد یافت؛ پس این نکته مهم را در انتخاب مکان فروشتان مدنظر داشته باشید.
ویسگون بیش از یک میلیون و 700 هزار نفر کاربر فعال دارد؛ یعنی اگر شما صفحه‌ای با هدف فروش کالا یا ارائه خدمات در این برنامه ایجاد کنید، به‌راحتی می‌توانید برای تولیدات و تخصصتان مشتری بیابید.
این در‌حالی‌است که با وجود عمر 2 ساله بایا اما هنوز اطلاعاتی از تعداد نفراتی که در این سایت ثبت‌نام کرده‌اند یا برای رفع نیازهایشان به بایا مراجعه می‌کنند، در دسترس نیست! همچنین با غیبت عجیب و ناگهانی تبلیغات بایا، می‌توان نتیجه گرفت فعالیت در این پلتفرم تاثیر چندانی در کسب درآمد شما نخواهد داشت.
بایا کنیم یا ویسگونی بشیم؟!
برای ثبت‌نام در بایا ابتدا باید اطلاعات شخصی و مالی زیادی را وارد کنید. به‌علاوه فقط کاروکسب‌هایی می‌توانند در این پلتفرم فعالیت کنند که حتما مجوز رسمی داشته باشند. این مهم از طرفی خیال خریداران را راحت می‌کند و می‌دانند با فروشنده‌های کلاهبردار طرف نیستند اما از طرف دیگر عرصه فعالیت را بر مشاغل خرد و خانگی بسیار تنگ می‌کند.
آنچه باعث افت شدید بایا در میان صاحبان مشاغل آنلاین شد، دریافت هزینه بررسی مدارک در پایان ثبت‌نام در سایت و همان ابتدای مسیر بود. بر اساس اظهارات کاربران برای ثبت‌نام اولیه در سایت بایا باید ۳۰۰ هزار تومان پرداخت کنید که البته با تخفیف ۵۰ درصدی شروع پروژه این مبلغ به 150هزار تومان کاهش می‌یابد.
ناگفته نماند که برای مشاغل خانگی، روستایی و دانش‌بنیان 30 درصد این مبلغ پس از افتتاح حساب کاربری به‌عنوان اعتبار برایشان شارژ خواهد شد و خیریه‌ها و مراکز حمایتی نیز از پرداخت این هزینه معاف‌اند و پس از تایید حساب مبلغ به آن‌ها بازگردانده می‌شود.
با این وجود جای این پرسش خالی است که هر فردی برای دریافت مجوز کسب و کار باید مبالغی را پرداخت کند و چه لزومی برای پرداخت مجدد هزینه جهت بررسی تیم بایا وجود دارد؟! همین امر باعث شد این پلتفرم در بدو فعالیتش بخش زیادی از مخاطبان را از دست بدهد.
بایا به ازای فروش کالا و ارائه خدمات نیز بین 0.5 تا 5 درصد کارمزد دریافت می‌کند، درحالیکه اگر شما در ویسگون فعالیت کنید نَه برای ایجاد حساب کاربری و نَه برای فروش محصولات مجبور به پرداخت هیچ هزینه اضافی نخواهید بود.
ویسگون با طراحی بسیار ساده و همه‌فهم این بستر را برای شما فراهم کرده است تا با داشتن یک شماره موبایل یا ایمیل بتوانید صاحب صفحه کاربری خودتان در این شبکه‌اجتماعی شوید و به راحتی در عرض چند دقیقه تصویر کالا و شرح خدماتتان را با میلیون‌ها نفر به اشتراک بگذارید.
همچنین برای نمایش کالا و خدمات و فروش آن‌ها در سوشال ویسگون هیچ کارمزدی از شما دریافت نمی‌شود و نیازی نیست مبلغ تمام‌شده محصولتان را بالا ببرید تا پس از کسر کارمزد جبران هزینه‌های تولید آن بشود.
تسویه حساب بایا روزانه است اما ویسگون هیچ دخالتی در نحوه خرید و فروش کالا و دریافت وجه میان شما و مشتری ندارد و می‌توانید با توافق طرفین به‌صورت حضوری، کارت به کارت، پایا، ارسال لینک پرداخت امن و... از هر روشی دلتان خواست، استفاده کنید.
در ویسگون بیشتر دیده می‌شویم یا بایا؟
در پلتفرم بایا، برای عرضه خدمات و محصولات دسته‌بندی‌های خاصی وجود دارد و خریداران می‌توانند با مراجعه به دسته مربوطه کالا و خدمت موردنیازشان را پیدا کنند. کلیه اطلاعات تامین‌کنندگان با تکنولوژی پیشرفته بررسی و تحلیل و براساس نوع و کیفیت ارائه کالا و خدمات رتبه‌بندی می‌شوند. البته در شرایط فعلی اگر به قسمت جست‌وجوی این پلتفرم مراجعه کنید شاید چندان تنوعی در همه محصولات پیدا نکنید!
برای دیده شدن در ویسگون نیازی به هیچ تبلیغات یا اقدام ویژه‌ای نیست، تنها کافی است فعالیت داشته باشید. میزان بازدید پست‌های شما در ویسگون با میزان فعالیت شما ارتباط مستقیمی دارد بنابراین هرچه فعال‌تر باشید، در معرفی خدمات و کالاهایتان هم موفق‌تر خواهید بود.
انتظار آنی پست‌ها در این شبکه اجتماعی باعث می‌شود که در همان لحظه اطلاعات مربوط به پست شما به ویسگونی‌ها نمایش داده شود. به‌علاوه می‌توانید با «خرید اعتبار» پست‌هایتان را به‌طور ویژه منتشر کنید و آن را در میان مطالب منتخب، محبوب و جدید ببینید.
با این تفاسیر شما بگویید ترجیحتان برای کسب درآمد اینترنتی کدام یکی است؛ حضور در یک شبکه اجتماعی چند میلیونی یا فعالیت در پلتفرمی که آماری از مخاطبین و فعالیتش در دسترس نیست؟!
