شیوع کرونا سبب شد تا در بسیاری از کشورها به آموزش مجازی به عنوان یک ضرورت توجه شود. در کشور ما نیز اهمیت استفاده و توسعه از این نوع آموزش از مواردی است که بیشتر باید به آن پرداخت. در این مقاله قصد داریم به آموزش مجازی و تاثیر آن بر یادگیری دانش‌آموزان بپردازیم.
برای این که بتوانیم تاثیر آموزش مجازی را به خوبی تحلیل کنیم نیاز است که در مورد این شیوه از آموزش و نکات مربوط به آن اطلاعاتی داشته باشیم.
در واقع آموزش مجازی به ترکیبی از امکانات اینترنتی از جمله استفاده از نرم‌افزارها، اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های اجتماعی گفته می‌شود که مبنای آموزش در آنها بر پایه استفاده از اینترنت و فضای مجازی است. این روش آموزشی به منظور استفاده از امکانات آموزش از راه دور و توسعه زیرساخت‌های آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از روش آموزش مجازی می‌تواند به معنای پایان بسیاری از محدودیت‌ها برای افراد مختلف از نظر سنی و موقعیت جغرافیایی باشد. بنابراین بهره‌مندی از مزایای این روش آموزشی می‌تواند به رعایت عدالت آموزشی در سیستم آموزش کشور منجر شود اما نباید فراموش کرد که استفاده از آموزش مجازی نیازمند زیرساخت‌هایی است که تنها در صورت وجود آنها می‌تواند به معنای واقعی مفید واقع شود.
باید پذیرفت که آموزش مجازی یکی از شیوه‌های متعارف آموزشی در سراسر دنیا است و اگر تمام زیرساخت‌های مورد نیاز برای این روش آموزشی مهیا باشد، از جمله روش‌های آموزشی مدرن و مورد توجه کارشناسان متخصص در زمینه آموزش و پرورش است.
به گفته بسیاری از پژوهشگران استفاده از اینترنت به عنوان یک بستر مناسب در آموزش می‌تواند منجر به دستیابی به شیوه‌های خلاقانه آموزشی شود. به علاوه این که استفاده از روش‌های مدرن آموزشی می‌تواند نتایج خوبی برای دانش آموزان در پی داشته باشد.
در این روش آموزشی شیوه‌های سنتی آموزش معلم محور، جای خود را به شیوه‌های مدرن آموزشی دانش آموز محور می‌دهند و معلم تنها نقش راهنما را برعهده خواهد داشت، همین مسئله است که به دانش آموز کمک می‌کند تا از روش‌های مختلفی برای رسیدن به آموزش‌های مورد نیاز استفاده کرده و مطالب را به صورت مفهومی‌تر بیاموزد.
ضمن این که در آموزش‌های مجازی انعطاف‌پذیری بیشتری در ساعت مطالعات و آموزش وجود دارد که به دانش آموز امکان می‌دهد تا در زمان هایی که تمرکز بیشتری دارد به یادگیری پرداخته و به این ترتیب راندمان آموزشی بالاتر خواهد بود.
استفاده از شیوه‌های ترکیبی جلوه‌های صوتی و بصری و محتواهای چند رسانه ای به دانش آموزان امکان می دهد تا از لوازم و امکانات بیشتری برای آموزش بهره بگیرند. درحالی که در آموزش‌های سنتی دانش آموز به جز کتاب درسی معمولا منبع دیگری برای مطالعه در اختیار نخواهد داشت. به گفته کارشناسان استفاده از جلوه‌های بصری در آموزش نقش موثری دارد و می‌تواند قدرت تجسم دانش آموزان را به شکل چشم‌گیری افزایش دهد.
وقتی پای آموزش مجازی در میان است به آن معنا است که شما به جدیدترین منابع درسی به صورت آنلاین دسترسی خواهید داشت و این امکان برای شما فراهم است که بتوانید نکات مهم و کلیدی هر درس را تنها با یک کلیک و در اسرع وقت در اختیار داشته باشید، اکثر این منابع رایگان و قابل دانلود هستند و به این ترتیب در وقت و هزینه دانش آموز صرفه‌جویی می‌شود.
در آموزش آنلاین این امکان برای دانش آموز فراهم است که بدون در نظر گرفتن مرزهای جغرافیایی به راحتی تمام منابع آموزشی را در اختیار داشته باشد. ضمن این که تمام اطلاعات به صورت یکسان در اختیار همه دانش آموزان در سراسر کشور قرار خواهد گرفت.
خوشبختانه در سال‌های اخیر، آموزش مجازی در کشور ما مورد توجه قرار گرفته و در دوران همه‌گیری کرونا به اهمیت آن پی برده شده، این نکته بسیار حائز اهمیت است که فقط آموزش مجازی برای یادگیری و درک کامل مطالب کافی نیست و همراه این کلاس‌های آنلاین برای بهبود بخشیدن یادگیری می‌توان از مکمل‌هایی مثل کتاب‌های کمک درسی استفاده کرد تا در کنار کتاب درسی و استفاده از آموزش مجازی، یک ترکیب قدرتمند آموزشی را ایجاد و این سبک از آموزش را با موفقیت‌های بیشتری همراه کند.
ضمن این که سایت‌های بسیاری وجود دارند که کلاس‌های مجازی درسی برگزار می‌کنند، در این آموزشگاه‌های مجازی کلاس‌های آنلاین به صورت زنده برگزار می‌شود و دانش‌آموز می‌تواند به راحتی با معلم ارتباط داشته باشد و سوالات خود را به صورت آنلاین از او بپرسد.
با افتخار می‌توان گفت انتشارات بین المللی گاج در شرایط کنونی شیوع ویروس کرونا توانسته است خدمات آموزشی خود را بصورت مجازی و زنده طبق آخرین روش تدریس دبیران و تغییرات کتاب‌های درسی و بهره‌مندی از برترین معلمان کشوری با عنوان مدرسه آنلاین گاج در سایت گاجینو ارائه دهد.
از آنجایی که در استفاده از کلاس‌های مجازی به جلوه‌های بصری بیشتر پرداخته شده است، باید مراقب سلامت چشم‌ها بود، به ویژه این که گوشی‌های هوشمند و تبلت دارای نور آبی است که استفاده مداوم از آنها به سلامت چشم‌ها بسیار آسیب می‌رساند. در این بخش به بیان نکاتی می‌پردازیم که رعایت کردن آنها به سلامت چشم‌های دانش آموزان کمک بسیاری می‌کند.
وقتی به صفحه تلفن هوشمند خود خیره شده‌اید چشمان شما در معرض خشک شدن قرار دارند، برای این که از این اتفاق جلوگیری کنید باید به صورت مداوم و هر چند دقیقه یک بار چشمان خود را مدام باز و بسته کرده و پلک بزنید تا رطوبت چشم‌های شما تامین شود. به علاوه این عمل باعث می‌شود که فوکوس کردن چشم‌ها روی مطالب بهبود پیدا کرده و با تمرکز بیشتری بتوانید مطالب را دنبال کنید. بهتر است هر ۱۵ دقیقه یک‌بار ده بار پلک بزنید.
روشنایی بیش از حد و یا کم نور بودن صفحه موبایل یا تبلت می‌تواند باعث ایجاد عدم تمرکز در چشم‌ها شود. بهتر است نور صفحه گوشی یا تبلت متناسب با فضایی که در آن قرار دارید تنظیم شود.
تنظیم بودن سایز فونت و کنتراست می تواند به راحتی بار اضافی روی چشم‌ها را بر می‌دارد.
بهترین فاصله میان چشم‌ها و صفحه گوشی یا تبلت ۴۰ سانتی‌متر است، ممکن است در ابتدا کمی سخت به نظر برسد اما اگر نمی‌خواهید به مرور زمان چشم‌های شما ضعیف و نزدیک بین شود بهتر است خود را عادت دهید که این فاصله را حفظ کنید.
یکی از مهمترین نکات در افزایش بهره وری مطالعه داشتن تمرکز است، برای این که در کلاس‌های مجازی و آنلاین تمرکز بهتری داشته باشید بهتر است به نکاتی که در این بخش به آنها اشاره شده است توجه کنید.
– سعی کنید زمانی پای آموزش مجازی بنشینید که از نظر ذهنی و بدنی در آرامش کامل قرار داشته باشید، گرسنگی، تشنگی، خستگی یا مشغله فکری باعث می‌شود تا نتوانید تمرکز لازم روی مطالبی که می‌خوانید یا میشنوید نداشته باشید.
– وسایل مورد نیاز خود را قبل از شروع آموزش مهیا کنید. بهتر است تمام لوازم و وسایل مورد نیاز خود از جمله کتاب، دفتر، برگه یادداشت خودکار یا هر وسیله مورد نیاز دیگر را قبل از این که شروع به مطالعه کنید کنار خود بگذارید.
– یک گوشه دنج و آرام از خانه را به عنوان مکانی برای مطالعه و آموزش قرار دهید، بهتر است مکانی که انتخاب می‌کنید از نظر تهویه، گرما و سرما و همچنین نور مناسب مورد بررسی قرار دهید. هرچه مکان انتخابی شما آرام‌بخش‌تر باشد مطمئنا با تمرکز بیشتری به یادگیری خواهید پرداخت.
با توجه به نیاز جامعه امروز به شیوه‌های مدرن آموزشی به ویژه آموزش آنلاین به نظر می‌رسد باید به مهیا کردن زیرساخت‌های لازم برای این مدل از آموزش توجه بیشتری داشت. ضمن این که وجود کتاب‌های کمک درسی جامع و مکمل می‌تواند نقش مهمی در تاثیر بهتر آموزش‌های مجازی داشته باشد.
دانش‌آموزان باید بیشتر به پژوهش و بررسی نکات درسی پرداخته و از معلم انتظار راهنمایی داشته باشند، استفاده از مقالات آنلاین آموزشی، مطالعه مطالب موجود در سطح نت در مورد نکات درسی و همچنین استفاده صحیح از کتب درسی و کتاب‌های کمک درسی می‌تواند به یادگیری بهتر کمک کند.
خانواده‌ها نیز موظفند بستر مناسب برای یادگیری آنلاین دانش آموزان و همچنین مهیا کردن محیطی آرام و بدون استرس جهت افزایش تمرکز برای مطالعه در منزل را در اختیار دانش‌آموز قرار دهند، نظارت بر میزان یادگیری دانش‌آموز و همچنین ارزیابی مداوم دانش‌آموز از جمله موارد دیگری است که خانواده می‌تواند برای بهبود یادگیری برعهده داشته باشد.
