چربی خون مشکلی است که در حال حاضر افراد زیادی با آن مواجه هستند. در حقیقت سبک زندگی ناسالم امروز و رژیمهای غذایی دارای ارزش پایین و حاوی چربیهای مضر، منجر به افزایش بروز این مشکل در میان افراد با سنین مختلف شده است. البته رژیم غذایی تنها عامل تاثیرگذار بر بالا بودن یا پایین بودن چربی خون نیست و عوامل دیگری نیز در این مورد تاثیر گذارند. برای کسب اطلاعات سودمند در این باره با ما همراه باشید.
انواع مختلف چربی خون
چربی خون مشکلی است که بروز آن در جوامع مختلف دیده می‌شود. در اینجا به معرفی انواع چربی خون و عواملی که منجر به افزایش یا کاهش آن میشوند، می‌پردازیم.
چربی خون عمدتاً شامل دو نوع کلسترول و تری گلیسیرید می‌شود:
کلسترول
کلسترول ماده‌ای است که به طور معمول در خون هر انسان یافت می‌شود و برای ساخت غشای سلولی و برخی هورمونها استفاده می‌گردد. بیشترین مقدار این نوع چربی خون در بدن تولید و قسمت کوچکی از آن از خارج بدن و از طریق غذا دریافت می‌شود. کلسترول در تمامی غذاها و روغنهای حیوانی (گوشت، شیر، کره و غیره) یافت می‌شود، اما در غذاها و روغنهای گیاهی (میوه‌ها، سبزیجات، غلات و غیره) وجود ندارد.
کلسترول بد یا LDL
کلسترول LDL که بخشی از کلسترول است، ماده اصلی حمل کننده کلسترول در خون می‌باشد. نسبت کلسترول LDL بالا خطرناک است، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد و پیشرفت بیماری چربی خون را تسریع می‌کند. کلسترول LDL به سطح داخلی رگها می‌چسبد و ساختارهایی به نام پلاک ایجاد می‌کند که پیشرفت کرده و باعث باریک شدن و انسداد عروق میشوند. این اتفاق منجر به انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی) در قلب و سکته مغزی در مغز می‌شود.
کلسترول خوب HDL
کلسترول HDL کلسترول LDL را از دیواره عروق دور می‌کند. کلسترول HDL بالا نقش محافظتی در بیماریهای قلبی و عروقی دارد. در حالی که سیگار باعث کاهش کلسترول HDL می‌شود، ورزش و فعالیتهای بدنی مفید آن را افزایش می‌دهد.
چربیهای موجود در رژیم غذایی که بر میزان چربی خون اثرگذارند
می‌دانیم که چربیهای رژیم غذایی بر میزان چربی خون تاثیر میگذارند. چربیهایی که با غذا مصرف میشوند 3 نوع هستند:
چربی اشباع شده: کره، روغن نارگیل، چربیهای حیوانی (گوسفند، بره، گاو، اردک و غیره) و محصولات لبنی ساخته شده از شیر کامل
چربیهای غیر اشباع: روغنهایی مانند روغن آفتابگردان و ذرت، چربی موجود در روغن زیتون، فندق، گردو و آووکادو
چربیهای غیر اشباع اثرات محافظتی بر سلامت قلب و عروق دارند. این نوع چربیها سطح کلسترول HDL را افزایش می‌دهند و کلسترول LDL و تری گلیسیرید را کاهش می‌دهند. چربی هایی که کلسترول LDL را افزایش می‌دهند، چربیهای اشباع شده هستند؛ این نوع چربیها در دمای اتاق جامدند و در نتیجه باید از مصرف انواع چربیهای جامد دوری کنیم.
تری گلیسیرید
این گونه چربیها ذخایر انرژی بدن را تشکیل می‌دهند. تری گلیسیرید شکلی از روغن است که در طبیعت یافت شده و درست مانند کلسترول، مقداری از آن در بدن نیز ساخته می‌شود. این گونه چربی با انواع غذاها وارد بدن می‌گردد. اگرچه خطر افزایش آن در بدن به اندازه کلسترول نیست، اما سطح بالای آن در خون، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش می‌دهد.
چرا برخی افراد چربی خون بالا و برخی چربی خون پایینی دارند؟
سطح کلسترول و تری گلیسیرید در بدن همیشه با تاثیر غذای خورده شده بالا نمی رود. سطوح خونی آن تحت تاثیر ترکیبی از "عوامل ذاتی و محیطی" است. بنابراین ساختار ژنتیکی فرد نیز در افزایش یا کاهش آن اهمیت پیدا می‌کند. جذب چربیها، فرآوری آنها در کبد، ساختن و جذب آنها توسط سلولها تحت تأثیر عوامل مختلفی است. این عوامل منجر به سطوح مختلف چربی خون در بدن میشوند و از این رو در برخی افراد کنترل کلسترول بالای خون تنها از طریق تغییر در رژیم غذایی امکان پذیر نیست و بایستی پزشک متخصص برای این منظور داروهای موثری تجویز کند.
