دیزل ژنراتور به مجموعه موتور دیزل، ژنراتور و قطعات فرعی مثل شاسی، اتاقک پوشاننده، سیستمهای کنترل، قطعکننده اضطراری مدار، سیستم استارت اتوماتیک و… گفته میشود. این مجموعه، هدف تولید برق با استفاده از سوخت گازوئیل یا دیزل را دارد. به عبارتی، دیزل ژنراتور نیروی مکانیکی بدستآمده از سوخت گازوئیل را به موتور انتقال داده و در خروجی، به ما برق میدهد. در این مقاله عواملی گفته میشود که در قیمت دیزل ژنراتور برق تاثیر گذار هستند.
دیزل ژنراتورها برای منازل، فروشگاه، ادارات و مکانهای کوچک معمولا از ۱ تا ۲۰ کیلو ولت آمپر “KVA” و برای مجتمعهای اداری بزرگ و کارخانهها با توان بالا تا KVA ۲۰۰۰ استفاده میشوند. همچنین کشتیها یا قطارها برای تامین روشنایی و تامین نیروی محرکه مورد نیازشان از آن استفاده میکنند.
یکی از دغدغههای خرید و انتخاب دیزل ژنراتور، نوع کاربرد آنهاست که تصمیمی بسیار مهم و حساس برای تامین برق تاسیسات است. انتخاب نامناسب دیزل ژنراتور یا مولد برق، میتواند خسارتهای زیادی را به پروژهها وارد کند. خرید ارزانترین و در دسترسترین دیزل ژنراتور، بدون درنظرگرفتن کاربرد و نیاز شما یکی از اشتباهترین روشهاست. بهتر است قبل از انتخاب آن، کاربرد مورد نیاز خود را تعریف کنید.
در ابتدا شما نیاز دارید مقدار تقریبی توان الکتریکی را بدست بیاورید. این کار به انتخاب یک دیزل ژنراتور مناسب کمک میکند، چراکه در صورت کمتربودن توان آن از توان مورد نیاز واقعی شما، نیازتان را برآورده نمیکند و در صورت بیشتر بودن، باعث هزینههای اضافی خرید، سوخت و استهلاک میشود. اگر قرار است که فقط در موارد اضطراری، هنگام قطع برق شبکه از دیزل ژنراتور استفاده کنید، معمولا نیاز نیست جانشین برق شبکه شود و میتوان تنها به مصرف کنندههای ضروری، برق بدهد. در این صورت توان دیزل ژنراتور کمتر و سایزش کوچکتر میشود. پس نیاز است مشخص کنید برای تامین برق دائمی میخواهید استفاده کنید یا مواقع اضطراری. برای موارد قطع برق باید میزان بار مورد نیاز را محاسبه کنید.
برای تعیین میزان بار الکتریکی مورد نیاز، لیستی از مصرفکنندهها تهیه کنید و آنها را به دو دسته سه فاز و تک فاز تقسیم کنید. مصرفکنندهها مواردی هستند که نیاز به دیزل ژنراتور و تامین برق تولیدی آن را دارند.
مثلا برای ساختمانهای مسکونی، مصرفکنندهها میتوانند شامل موارد زیر باشند: موتور آسانسور (معمولا سه فاز)، الکتروپمپهای آبرسانی و آتشنشانی (تک فاز یا سه فاز)، لامپهای روشنایی (تک فاز) و مصارف عمومی مثل یخچال، تلویزیون، لباسشویی و ظرفشویی و… (تک فاز)
برای واحدهای صنعتی هم مصرفکنندهها میتوانند الکتروموتورهای نصبشده روی دستگاه و ماشین آلات، الکتروپمپها و دستگاههای جوشکاری (تک فاز یا سه فاز) باشند. سپس به مشخصات الکتریکی مصرفکنندهها مراجعه کرده و جریان مصرفیشان بر حسب آمپر را یادداشت کنید. اگر توان الکتریکی بر حسب اسب بخار یا کیلواوت و کیلوولت ذکر شده بود باید مصرف جریانشان را محاسبه کرد.
اکنون مقادیر بدست آمده تک فاز و سه فاز را جداگانه باهم جمع میکنیم، یعنی تک فازها با هم و سه فازها باهم.
مقدار بدست آمده از تک فازها را تقسیم بر ۳ کرده و با مقدار جمع سه فازها جمع میکنیم. مقداری که بدست میآید همان حداکثر شدت جریان آمپر مصرفی مجموع بارهای الکتریکی مود نیاز ما است، که دیزل ژنراتور باید آن را تامین کند. حالا مقدار آمپر A را به کیلووات آمپر “KVA” یا کیلوولت “KW” تبدیل میکنیم؛
KW= A/1.8
KVA= A/1.44
معمولا توانی که در کاتالوگ سازندگان دیزل ژنراتور استفاده شده، توان در شرایط استاندارد است یعنی ارتفاع سطح دریا و دمای ۲۵ درجه سانی گراد. از آنجا که دیزل ژنراتورها کمتر در شرایط استاندارد استفاده میشوند مقدار توان واقعیشان کمتر از مقدار کاتالوگ خواهد بود.
مورد مهم بعدی این است که برای انتخاب دیزل ژنراتور، پیشبینی توسعه واحدهای صنعتی را انجام دهید که میتواند باعث افزایش مصرف برق در حالت اضطراری شود. اضافهکردن یک دیزل ژنراتور جدید به مجموعه، هزینه بیشتری از درنظرگرفتن توان اولیه دارد.