من هیچ وقت از چینی ها خوشم نیومده و هر وقت اسم چین و چینی و وسیله چینی میاد فقط کلمه تقلب تو ذهنم نقش می گیره. الان که دیگه اسم کرونا هم به چین گره خورده دیگه بدتر. زبان چینی هم که اصلا جای خودشو داره. آخه چرا انقدر سخته؟! نمیشد یه کم آسون تر بود تا بشه با زحمت کمتری اونو یاد گرفت؟! متاسفانه این حرفها هیچ تاثیری تو نقشی که چین تو دنیا داره ایفا می کنه نداره و دیر یا زود این زبان چینی که جای خودش رو به زبان انگلیسی می ده و آخرش همه مجبور می شیم زبان چینی یاد بگیریم.
یادگیری هر زبانی چالش های خودش رو داره و اگه واقعا دوست داشته باشیم اون زبان رو یاد بگیریم این چالش خیلی هم شیرین میشه. مسلما زبان چینی هم از این قضیه مستثنا نیست و اگه انگیزه و هدف درست داشته باشیم از پس چالش یادگیری این زبان هم میشه بر اومد. شاید یادگیری زبان چینی برای خیلی ها ضروری نباشه ولی همیشه که نباید یه چیزی ضروری باشه تا بریم سراغ یاد گرفتنش. اصولا دانستن بهتر از ندانستن است و اگر وقت و کنجکاوی برای یادگیری موضوعات جدید رو داشته باشیم چرا اینکار رو نکنیم!
اولین و بزرگترین چالش زبان چینی کاراکترهای زیاد خط چینی که هر چی نگاه می کنی اصلا نمی فهمی چینی ها دقیقا منظورشون چی بود این خط رو درست کردن. اصلا انگار از عمد اینطوری نوشتن تا کسی سر در نیاره که چی می نویسن. جالب اینجاست که خود چینی ها هم همشون نمی تونن خط چینی رو بخونن، و اصلا برای همین بود که چین سال 1979 میلادی سیستم پین یین رو به جای سیستم قدیمی معرفی و جایگزین کرد. پین یین کمک زیادی به خوندن خط چینی کرد چون اومد از حروف لاتین استفاده کرد و معادل هر کاراکتر چینی رو با حرف لاتین نشون داد.
مثلا این کاراکتر: 言 خونده میشه yan یا 中 میشه ong. خدا رو شکر این پین یین درست شد و اگر نه چطوری میشد خط چینی رو خوند؟! راستی قبل از پین یین مثلا زمان جاده ابریشم این چینی ها بودن که زبان بقیه کشورها رو یاد می گرفتن یا بقیه بودن که زبان چینی یاد می گرفتن تا بتونن با اونا داد و ستد داشته باشند؟ به هر حال این پین یین چیزه خوبیه و بخش زیادی از مشکل خوندن رو حل می کنه.
چالش بعدی یادگیری زبان چینی اینه که چینی به اصلاح یه زبان آهنگینه یعنی اینکه هر هجا در زبان چینی چهارتا آهنگ داره تازه استثناء هم داره و بعضی هاش پنجتا آهنگ داره. تلفظ هر آهنگ هم خودش داستان داره یکی کشیده و یکنواخت تلفظ میشه یکی صدا به تدریج بالا میره. تفاوت آهنگ کلمات رو نمیشه با نوشتن توضیح داد باید گوش کرد تا تفاوتش رو فهمید. مثلا هجای ma تو هر کدوم از این چهار آهنگ یه معنی داره، تو یکی به معنی مادر و تو بقیه به معنی اسب، کنف و سزنش کردنه. یعنی ma رو بکشیم و یکنواخت بگیم گفتیم مادر و اگه صدامون رو آخرش بالا ببریم گفتیم کنف. خلاصه باید حواسمون رو جمع کنیم که درست تلفظ کنیم.
چالش قشنگ بعدی این زبان دوست داشتنی و پیچیده و عجیب و خلاصه باستانی اینه که هر منطقه و شهر گویش مخصوص به خودش رو داره و در نتیجه تلفظ هجاها که بالا گفته شد در جاهای مختلف فرق داره. اما باز خوبه که مثل هر زبان دیگه ای چینی هم یه زبان استاندارد داره که اگه در واقع همون زبانی که همه جای دنیا آموزش داده میشه و بهش ماندارین میگن و گرنه معلوم نیست چطوری میشد این زبان رو یاد گرفت.
زبان چینی با همه ی سختی ها و چالش های خاص خودش یه سری ویژگی هم داره که این زبان رو نسبت به خیلی از زبان های دیگه راحت تر میکنه. اگه خط چینی و آهنگ های چینی رو کنار بذاریم دستور زبان چینی اصلا سخت نیست و حتی می گن آسون ترین دستور زبان رو داره. مثلا ضمیرها تو اکثر زبان ها چهار تا پنج تا یا حالا یه کم بیشتره ولی تو چینی فقط سه تا ضمیر مفرد هست که کافی تهش men بچسبونیم تا تبدیل به ضمیر جمع بشه.
یکی دیگه از سادگی های زبان چینی که من خیلی دوست دارم اینه که لازم نیست فعل ها رو صرف کنیم، یعنی در واقع فعل ربطی به فاعل نداره، چی از این بهتر! همین ویژگی رو اگه مثلا با زبان آلمانی مقایسه کنیم قشنگ معلوم میشه که چقدر دستور زبان چینی خوبه. یه ویژگی خوب این زبان اینه که زبان رو خیلی راحت میشه تغییر داد چنتا پسوند و پیشوند بیشتر لازم نیست یاد بگیریم تا با اونا زمان جمله رو تغییر بدیم. سوالی کردن هم خیلی سادست یه ma می ذاریم ته جمله و اون جمله سوالی میشه.
این ویژگی های دستور زبان چینی واقعا کار یادگیری زبان چینی رو آسون میکنه. شاید بشه گفت بزرگترین چالشی که یادگیری زبان چینی داره همون یادگیری کاراکترها و آهنگ های زبان چینی هست که اونم مثل همه زبان ها اولش سخته ولی به تدریج که با این زبان آشنا می شیم شاید انقدرها هم سخت نباشه. یادگیری زبان چینی هم مثل همه زبان ها می تونه دلایل مختلفی داشته باشد و هر کس با یه هدفی این زبان رو یاد بگیره. نمیشه گفت که چینی زبان آسونی هست ولی شاید بیشتر به خاطر مقایسه با زبان های دیگه است که فکر می کنیم خیلی سخته و در عمل اینطور نباشه. یاد گرفتن زبان چینی شاید الان برای خیلی از ما ضروری نباشه اما با این سرعتی که چین داره همه جا رد پاشو میذاره داره به یه ضرورت تبدیل میشه و اگه قراره دیر یا زود این زبان رو یاد بگیریم چرا از همین الان شروع نکنیم!