فرش‌ها مصنوعات بسیار حساس و ظریفی هستند. فرقی ندارد یک فرش ماشینی را در خانه خود پهن کرده‌اید؛ یا از فرش‌های دستباف استفاده می‌کنید. به هر حال همیشه امکان ایجاد مشکلات مختلف برای یک فرش که روی زمین و زیر پای شما پهن شده، وجود دارد. پوسیدگی، لکه شدن، پارگی، تا خوردن و رنگ پریدگی فرش از جمله این موارد هستند. در این نوشته می‌خواهیم درباره رنگ پریدگی صحبت کنیم. اینکه منظور از رنگ پریدگی فرش چیست؛ چرا رخ می‌دهد؛ و چگونه می‌توان فرش‌های رنگ پریده را ترمیم و بازیابی کرد. اگر شما هم با این مشکل مواجه شده‌اید؛ مطالعه ادامه این نوشته را از دست ندهید.
بسیاری از افراد رنگ پریدگی را با لکه شدن فرش اشتباه می‌گیرند. در حالی که در لکه شدن فرش در واقع چیزی به سطح رنگی فرش اضافه شده و اجازه نمایان شدن رنگ اصلی را نمی‌دهد. اما در رنگ پریدگی، به دلایل گوناگون، بخشی از رنگ فرش از بین رفته و آن بخش بی‌رنگ یا روشن‌تر شده است. در این شرایط مسئله تنها با یافتن ماده شوینده مناسب برای حذف رنگ یا آلودگی سطحی ایجاد شده حل نمی‌شود؛ و روش‌های جدی‌تری را باید به کار گرفت.
رنگ پریدگی فرش می‌تواند نقطه‌ای یا گسترده باشد. به‌طور معمول رنگ پریدگی نقطه‌ای ناشی از ریختن یک ماده شیمیایی روی فرش است. در حالی که رنگ پریدگی‌های گسترده معمولا بر اثر عوامل محیطی مانند نور آفتاب و... ایجاد می‌شود.
رنگ پریدگی‌های نقطه‌ای
رنگ پریدگی‌های نقطه‌ای در فرش‌های دستباف بیشتر رخ می‌دهد. چراکه الیاف استفاده شده در این فرش‌ها اغلب در برابر عوامل برهم‌زننده ثبات رنگ، از پایداری کمتری برخوردار هستند. به همین دلیل نیز ممکن است در واکنش به برخی مواد شیمیایی و غذایی با خواص اسیدی، رنگ خود را از دست بدهند. در واقع در این شرایط تنها ایجاد لکه در سطح رویی فرش مطرح نیست؛ بلکه آن ماده شیمیایی توانسته رنگ را به‌طور کلی از بین ببرد.
رنگ پریدگی‌های گسترده
منظور از رنگ پریدگی‌های گسترده، مواردی است که کل فرش و یا بخش بزرگی از آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مشکل در انواع فرش ماشینی بی‌کیفیت و یا دستباف رخ می‌دهد. حتی در شرایط نامطلوب نگهداری، ممکن است فرش‌های ارزشمند شما نیز دچار این مشکل شوند. در اغلب اوقات شستشوی نامناسب، استفاده از مواد شوینده نامناسب (مثل وایتکس) و یا دوز نامناسب مواد شوینده، در فرآیند شستشو موجب ایجاد این رنگ پریدگی‌ها می‌شود. استفاده از آب با دمای بالا نیز می‌تواند این مشکل را تشدید کند.
همچنین این مشکل می‌تواند به مرور و در اثر قرار گفتن دائمی یک فرش در معرض نور مستقیم خورشید ایجاد شود. البته این شرایط معمولا بسیار تدریجی بوده و به دلیل یک‌دست رخ دادن آن در فرش، از نظر بصری مشکلی ایجاد نمی‌کند.
از سویی در نظر داشته باید که فرش‌های مختلف با جنس الیاف متفاوت، در واکنش به موارد مختلف واکنش متفاوتی داشته و ممکن است یک ماده شوینده که روی فرش ماشینی موجب رنگ پریدگی نمی‌شود؛ روی فرش دستباف پشمی، چنین مشکلی را ایجاد کند. به همین دلیل است که در موسسات قالیشویی همیشه یک کارشناس فرش ابتدا جنس فرش شما را بررسی کرده و بر اساس آن ماده شوینده و روش شستشوی مناسب را انتخاب می‌کند.
رنگ پریدگی یا قاطی شدن رنگ فرش را می‌توان تا حدود زیادی ترمیم کرد. البته این کار ساده نیست؛ و بر اساس مدل و میزان رنگ پریدگی نیازمند روش‌های گوناگونی است. بر همین اساس در این بخش نکاتی را در مورد ترمیم رنگ پریدگی فرش مطرح کرده‌ایم؛ که ممکن است برای شما مفید باشد.
رفع رنگ پریدگی‌های نقطه‌ای.
اگرچه رنگ پریدگی‌های نقطه‌ای امکان ترمیم بهتر و بالاتری دارند؛ اما معمولا انجام این ترمیم کار تخصصی‌تری است. در واقع در این شرایط متخصص فرش باید رنگ بخش از بین رفته را ساخته و الیاف آن بخش را دوباره و به کمک قلم‌مو و با بیشترین ظرافت ممکن ترمیم کند.
ساخت این رنگ ویژه، به شکلی که با سایر نقاط فرش هماهنگ باشد؛ و قلم زنی الیاف فرش، یک کار دقیق و هنرمندانه است که تنها از دست یک مرمت‌گر حرفه‌ای برمی‌آید. بنابراین در صورت مواجه شدن با این مشکل، بهتر است کار را به یک قالیشویی معتبر بسپارید. دقت کنید که در بازار ممکن است رنگ مخصوص را هم فرش بیابید؛ اما همه چیز تنها در خرید این رنگ خلاصه نمی‌شود.
رفع رنگ پریدگی‌های گسترده.
رنگ پریدگی‌های گسترده اغلب قابلیت مرمت بالایی ندارند. چراکه رنگ‌آمیزی مجدد کل یا بخش بزرگی از فرش عملا نه ممکن است؛ و نه از نظر هزینه‌ها به‌صرفه است. البته در موارد استثنایی مانند فرش‌های ابریشمی و دستبافی که ارزش مادی و معنوی بالایی دارند؛ قضیه متفاوت است.
اما در مورد عموم فرش‌ها تنها کار مفید این است که بخش‌های سفید و کرمی فرش را از شر رنگ‌های نفوذ کرده از سایر بخش‌های فرش راحت کنید. در واقع در اغلب اوقات رنگ پریدگی گسترده به علت قاطی شدن رنگ‌های فرش بر اثر شستشوی نادرست است. این موضوع نیز بیش از هرجایی در بخش‌های رنگ روشن فرش دیده می‌شود. بنابراین اگر بتوانید این بخش‌ها را دوباره سفید و تمیز کنید؛ رنگ پریدگی سایر بخش‌ها تا حدود زیادی به چشم نخواهد آمد. برای این کار معمولا با استفاده از مواد شیمیایی و طبیعی مختلف (مانند مخلوط ماست ترش و مقدار بسیار کمی اسید هیدروفلوریک) و به کمک قلم‌مو، بخش‌های سفید و کرمی فرش لکه بری می‌شود.
همچنین یک راه دیگر برای رفع رنگ پریدگی فرش که بر اثر قاطی شدن رنگ فرش یا زرد شدن آن در فرآیند شستشوی نامناسب رخ داده است؛ شستشوی مجدد و صحیح فرش است. البته توجه کنید که این روش تنها در صورتی نتیجه‌بخش است؛ که از شستشوی قبلی مدت زیادی نگذشته باشد.
در نهایت توصیه می‌کنیم برای جلوگیری از رنگ پریدگی فرش موارد زیر را در نظر بگیرید:
در نهایت امیدواریم با خواندن این مقاله، اطلاعات اولیه برای جلوگیری از رنگ پریدگی فرش و ترمیم آن را به دست آورده باشید.
