بر اساس آمار دریافت شده، قدیمی‌ترین فرش ایرانی، فرش دستباف بوده که در سال 1949 بافته شده است. این موضوع نشان می‌دهد ایرانیان از گذشته‌های دور به گسترده زیر پایشان اهمیت زیادی می‌دادند. البته که طرح فرش‌های آن زمان با امروز فاصله بسیار زیادی دارد. همچنین خبری از طراحی نقشه فرش نبوده است. اما امروزه شاهد این هستیم که نقشه فرش را با سیستم‌های کامپیوتری طراحی می‌کنند. این هنر ایرانی در عصر امروز مورد توجه تمام کشورهاست. به طوری که یکی از صادرات مهم کشور، صادر کردن فرش به کشورهای اروپایی است. طرح و نقشه و رنگ قالی ایرانی به قدری متنوع است که برای هر دکوراسیون و باب میل هر سلیقه‌ای یک انتخاب مناسب پیدا می‌شود.
فرش زینت کفپوش همه فضاهاست. هرچقدر هم قیمت سنگ و سرامیک افزایش پیدا کند و طرح‌های متنوعی را جلوی ما بگذارد باز هم وجود خالی فرش ایرانی در آن فضا را احساس خواهیم کرد. برای انتخاب فرش عوامل زیادی می‌تواند دخیل باشد تا انتخاب ما را تحت پوشش قرار دهد. دکوراسیون محیط، مبلمان، پرده و وسایل چوبی، بودجه در نظر گرفته شده و … همگی می‌تواند بر خرید ما تاثیر بگذارد.
امروزه وجود فراوان فرش‌های ماشینی در بازار به دلیل تنوع رنگ و طرح این مدل فرش است. در کارخانه‌ها با دادن نقشه فرش به سیستم‌های کامپیوتری، بافت توسط دستگاه آغاز می‌شود و در کمترین زمان ممکن محصول نهایی آماده می‌شود. برای داشتن بهترین انتخاب اول باید نیازهای خود را بسنجید. الویت‌های انتخاب خود از یک فرش را بدانید و سپس تصمیم به خرید بگیرید.
این مقاله را در رابطه با آن ننوشته‌ایم که بگوییم فرش ماشینی بهتر است یا دستباف. هر خانواده‌ای با توجه به بودجه و نوع کاربردی آن می‌تواند برای خرید فرش تصمیم گیری کند. اما برای شناخت بهتر لازم است تفاوتهای ظاهری آن را بدانید تا لحظه‌ای گرفتار دلالان فرش نشوید. در این مقاله به شما روش‌های شناخت و تشخیص این دو نوع فرش را به شما می‌گوییم. کار چندان سختی نیست با کمی دقت به نتیجه خوبی خواهید رسید.
برای بافت اولین فرش‌ها خبری از کارخونه‌ها و دستگاه‌های بافت فرش نبود. نیروی انسانی از ابتدای دارکشی آن را انجام می‌داد و سپس مشغول بافت آن می‌شد. ارزش هنری یک فرش دستباف به مراتب خیلی بیشتر از فرشی است که توسط دستگاه بافته شود. در نوع دستباف بودن فرش، بافنده با نگاه کردن به نقشه، رج به رج فرش را با دقت می‌بافد.
پس از تمام شدن کار، فرش توسط کارشناس ماهر به اصطلاح پرداخت می‌شود. پرداخت شدن فرش عملی جهت تکمیل شدن بافت فرش است که سطح فرش را یکسان می‌کنند. در واثع پرزهای اضافی را از سطح فرش جدا می‌کنند. زمانی که این پرزها برداشته شود نمای ظاهری فرش به خوبی مشخص می‌شود. این مرحله برای نمایش نتیجه نهایی کار بسیار حساس و مهم است. البته این کار در قالیشویی هم انجام می‌شود.
یکی از دلایلی که اجازه می‌دهد فرش دستباف گران‌تر از نوع ماشینی آن باشد، گره‌های تار و پود آن است. وجود این گره‌های محکم و قوی در بافت فرش، باعث تداوم و کیفیت جنس فرش می‌شود. نیازی نیست برای همه فضاها فرش دستباف را انتخاب کنید و هزینه‌های زیادی را بپردازید. به طور مثال در فضایی که زیاد رفت و آمد نخواهید داشت و کیفیت فرش ماشینی شما را راضی می‌کند نیازی نیست برای این قسمت هزینه زیادی داشته باشید.
