اگر با خودروی شخصی خود به مقاصد مختلفی در داخل کشور سفر کرده باشید حتماً با جایگاه های پرداخت عوارض جاده ای در مسیر روبرو شده اید. همانطور که این جایگاه ها مبلغ مشخصی را به عنوان عوارض از شما دریافت می کنند برای خروج از کشور نیز موظف به پرداخت هزینه هایی هستید. این هزینه ها یا همان عوارض خروج از کشور در حقیقت نوعی مالیات است که از مسافران سفرهای خارجی دریافت می گردد. اما چرا باید برای سفرهای خارجی عوارض خروج از کشور بدهیم؟
تاریخچه دریافت عوارض خروج از کشور به سال 1364 باز می گردد. بر اساس قانون مصوب در این سال، دولت موکلف شد از هر مسافری که با گذرنامه ایرانی به خارج از کشور سفر می کند، مبلغی را به عنوان عوارض دریافت کند و عوارض دریافتی را برای توسعه گردشگری در کشور هزینه کند.
این مبلغ تا قبل از روی کار آمدن دولت الکترونیک به صورت حضوری از مسافران دریافت می شد که بر اساس آن فرد موظف بود برای تکمیل مدارک خود برای سفرهای خارجی، به شعب منتخب بانک ملی در سراسر کشور مراجعه و مبلغ فوق را به حساب اداره کل امور مالیاتی کشور واریز نماید. البته راه دیگری نیز برای این کار وجود داشت و آن هم پرداخت عوارض در فرودگاه ها بود که معمولاً با صف های طولانی همراه می شد و زمان زیادی را از مسافر می گرفت. اما در نهایت اگر مسافری موفق به دریافت رسید عوارض خروج از کشور نمیشد حتی اگر بلیط هواپیما خارجی خود را هم خریداری کرده بود، اجازه خروج از کشور برای وی صادر نمی شد.
امروزه اما عوارض خروج از کشور به صورت اینترنتی و از طریق سامانه پرداخت الکترونیکی عوارض خروج از کشور قابل پرداخت است. با استفاده از این سامانه که در آذر ماه 1395 به بهره برداری رسید، مسافران می توانند مبلغ عوارض خروج از کشور خود بدون نیاز به مراجعه حضوری و تنها از طریق سایت بانک ملی پرداخت نمایند.
جهت پرداخت الکترونیکی عوارض خروج از کشور تنها کافیست به وبسایت بانک ملی ایران مراجعه نموده و در صفحه نخست منوی "خدمات الکترونیکی" را باز کنید. سپس از منوی مربوطه به بخش " پرداخت الکترونیکی عوارض خروج از کشور" بروید و اطلاعات مورد نیاز در صفحه جدید را تکمیل نمایید. در این صفحه می بایست نام و نام خانوادگی، کد ملی، ایمیل و شماره موبایل خود را در کادرهای مربوطه وارد نمایید و نوع سفر خود را از میان دو گزینه "خروج سیاحتی" و "خروج زیارتی" انتخاب کنید. در نهایت پس از نمایش هزینه عوارض، اطلاعات ثبت شده را تائید و مبلغ مشخص شده را پرداخت نمایید.
برای پرداخت اینترنتی عوارض خروج از کشور می بایست اطلاعات شخصی مسافر نظیر نام و نام خانوادگی، کد ملی، یک ایمیل فعال و همچنین یک شماره تماس معتبر در اختیار داشته باشید. همچنین دسترسی به اطلاعات یک کارت بانکی معتبر برای پرداخت آنلاین هزینه عوارض نیز ضروری می باشد. در نهایت نیز بهتر است از رسید مربوطه پرینت بگیرید و نسخه چاپی رسید را به همراه داشته باشید.
برای انجام هر نوع سفر خارجی چه به صورت کاری و تفریحی و چه به صورت زیارتی، هم از طریق مرزهای هوایی و هم از راه مرزهای زمینی، تمامی مسافران حتی نوزادان زیر دو سال باید علاوه بر تهیه گذرنامه و ویزا، عوارض خروج از کشور را نیز پرداخت نمایند. البته این عوارض برای انواع مختلف سفر نرخ های متفاوتی دارد که جزئیات آن را می توانید در جداول زیر بررسی کنید.
توجه: در سال ۹۸ عوارض خروج از کشور سفرهای زمینی، پلکانی نبوده و با سفرهای بیشتر به آن افزوده نمی شود. ضمنا زائران اربعینی که به صورت زمینی به کشورهای زیارتی سفر می کنند نیز از پرداخت هزینه عوارض خروج از کشور معاف هستند.
برای اطلاع از اینکه چه افراد دیگری از پرداخت عوارض خروج از کشور معاف هستند؟ می توانید ادامه مطلب " چرا باید عوارض خروج از کشور بپردازیم؟ " را در وبسایت قاصدک 24 مطالعه نمایید.
مدتی است که برخی از فرودگاه های کشور از جمله فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) مجهز به دستگاه هایی موسوم به Cashless ATM شده اند. این دستگاه ها به مسافران اجازه می دهند در زمانی کوتاه و به صورت آنلاین عوارض خروج از کشور خود را پرداخت کنند. کار با دستگاه های مستقر در فرودگاه ها بسیار ساده است و پروسه ای مشابه پرداخت الکترونیکی عوارض خروج از کشور دارد. گفتنی است طبق برنامه ریزی های انجام شده تمام فرودگاه های کشور تا چند سال آینده به دستگاه های Cashless ATM مجهز خواهند شد.
در پرداخت عوارض خروج از کشور استثنائاتی نیز وجود دارد مثلاً دانشجویانی که با مجوز به تحصیل در خارج از کشور اشتغال دارند از پرداخت هزینه های خروج از کشور معاف هستند. همچنین خدمه وسایل سفر، بیمارانی که با مجوز برای درمان به کشورهای خارجی سفر می کنند، جانبازان در حال معالجه در کشورهای خارجی، ایرانیان مقیم کشورهای خارجی که در کشور مربوطه مشغول به کار هستند (این افراد می بایست دارای کارنامه شغلی تائید شده از سوی وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی باشند) نیز جز این افراد می باشند.
استفاده از وجوه واریزی به عنوان عوارض خروج از کشور در هر سال محدودیتی ندارد. لذا اگر مسافری پس از واریز وجه، به هر دلیلی موفق به خروج از کشور نشد می تواند از پرداختی های مزبور در سفرهای بعدی استفاده نماید. بر این اساس نگهداری رسید شماره پیگیری وجوه پرداختی توسط فرد الزامی است. با همه اینها سازمان امور مالیاتی کشور تدابیری اندیشیده است تا مسافرانی که در زمان مربوطه موفق به خروج از کشور و استفاده از وجوه واریزی نشده اند نیز بتوانند هزینه عوارض خروج از کشور خود را به صورت سیستمی مسترد نمایند. گفتنی است این مبلغ صرفاً به حساب شخصی که شماره ملی وی در رسید پرداخت درج شده است واریز می گردد.
در پایان یادآور می شویم که عوارض خروج از کشور در حقیقت یک نوع اجازه حکومتی برای خروج و دریافت اجازه برای ورود به کشور مقصد است. بنابراین علاوه بر خرید حضوری یا خرید اینترنتی بلیط هواپیما، قطار یا اتوبوس و دریافت ویزا، حتماً در سفرهای خارجی خود می بایست نسبت به پرداخت این هزینه نیز اقدام نمایید.
