«اما همان دم که نخستین جرعهی چای آمیخته با خردههای کیک مادلن به کامم رسید، لرزشی در وجودم دوید... و ناگهان خاطرهای بر من آشکار شد.»
مارسل پروست با این جمله در کتاب معروفش "در جستجوی زمان از دست رفته" نشون میده که یه بو یا مزه ساده میتونه کل یه خاطره رو زنده کنه. همهمون این حس رو تجربه کردیم؛ یه عطر یا بوی آشنا که ناگهان ما رو پرت میکنه به یه روز قدیمی. همین قدرت بو باعث شد انسان از خیلی وقت پیش به فکر ساخت عطر و ادکلن بیفته.
اول از همه مصریها بودن که سراغ عطر رفتن. برای اونها بو فقط خوشایند نبود، مقدس هم بود. توی مراسم مذهبی، توی زندگی روزمره و حتی توی مومیایی کردن اجساد از روغنهای معطر استفاده میکردن.
بعد یونانیها و رومیها وارد ماجرا شدن. برای اونا عطر یه جور تجمل و نماد زیبایی بود. اشراف بدون عطر اصلاً خودشون رو کامل نمیدیدن.
دانشمندان مسلمان نقش خیلی مهمی داشتن. اونا روشهای تقطیر و اسانسگیری رو کامل کردن و این دانش به اروپا رسید.
ایتالیا و بعدش فرانسه مرکز عطرسازی شدن. مخصوصاً شهر گراس فرانسه که هنوز هم به عنوان پایتخت عطر دنیا شناخته میشه.
قرن هجدهم توی آلمان، شهر کلن، عطاری ایتالیاییتبار یه ترکیب جدید درست کرد: خنک، سبک و مرکباتی. اسمش رو گذاشتن اُ دو کلن یعنی «آب کلن». کمکم همه جا به اسم ادکلن معروف شد.
این رایحه تازه خیلی زود دربارهای اروپایی رو گرفت و نشونهای از شیکبودن شد.
با انقلاب صنعتی، تولید عطر راحتتر شد و دیگه فقط اشراف نبودن که ازش استفاده میکردن. طبقه متوسط هم کمکم مشتری عطر شد.
تو همین دوران برندهایی مثل شانل، دیور و گوئرلن اومدن و عطر رو به یه اثر هنری تبدیل کردن.
امروز عطر یه جور امضای شخصیه. همونطور که لباس یا مدل حرف زدن معرف آدمه، عطر هم میتونه خیلی چیزها بگه.
برندها الان دنبال نوآوریان: رایحههای خاصتر، ماندگاری بیشتر و البته استفاده از مواد طبیعیتر. از طرفی هم بحث محیط زیست و اخلاق مهم شده؛ خیلیها دیگه سراغ تست روی حیوانات نمیرن.
از مصر باستان تا برندهای لوکس امروز، عطر همیشه بیشتر از یه بوی خوش بوده. رایحهها پلی هستن بین گذشته و حال، بین خاطره و هویت. درست مثل پروست که یه تکه مادلن براش دنیایی از خاطرات رو زنده کرد، برای ما هم یه بوی خاص میتونه کل یه زندگی رو برگردونه.
