چگونه یک سفرنامه جذاب بنویسیم؟
شاید اون قدیما افراد خاصی بودن که به سفر میرفتن و سفرنامه می‌نوشتن که بهشون میگفتن جهانگرد و آدمهای خاصی هم بودن, اما این روزا با پیشرفت تکنولوژی و جاده ها و وسایل نقلیه کمتر کسی پیدا میشه که هرچند یک مسافرت کوتاه رو نرفته باشه. خیلی از این آدمهایی که سفر میرن دوست دارن رویدادهای سفرشون رو بنویسن و حتی این نوشته ها رو برای استفاده مخاطباشون منتشر کنن، اما خب نوشتن یه سفرنامه مفید و جذاب که بتونه خواننده رو طوری جذب خودش کنه که بعد از خوندن اون مطلب حتی هوس یه سفر به کله اش بزنه قواعد خاص خودش رو داره. به همین دلیل میخوام اینجا راه و رسم نوشتن یه سفرنامه اصولی و نحوه انتشار اون رو براتون توضیح بدم. اول از همه با تعریف سفرنامه شروع می کنم:
سفرنامه چیه؟
سفرنامه یادداشت‌های روزانه سفر یک فرد به جاهای دیگر است که هم داستان تجربه‌های خودش رو روایت میکنه و هم اینکه دارای جزییات و نکات مفید برای بقیه گردشگران هست. توصیه های کاربردی، توصیفات زنده، اطلاعات مهم و احساسات واقعی در سفرنامه نوشته می‌شود. خوانندگان با کلمات، تصاویر و حتی ویدئو‌های شما با شما همسفر می‌شوند. یک سفرنامه خوب مثل یک داستان، جذاب است و مثل یک کتابچه راهنما کاربردی است و همانند مقالهای در مجله احساسی و بصری است.
با توجه به قالب سفرنامه چند نکته اساسی رو باید رعایت کنیم!
*مخاطباتونو سرگرم کنین
نوشتن در مورد سفر مثل نوشتن یه مقاله دانشگاهی و آکادمیک نیست. هدف اصلی اینه که شما خوانندگانتون رو به مکانی که سفر کردین مشتاق کنین. پس نوشته شما باید خلاقانه و پر از اطلاعات باشه.
یه سفرنامه خوب ذهن خواننده‌ها رو درگیر میکنه که اون مکان چه شکلیه و تشویق میشن که به اونجا برن. حقایق بامزه و جالب به همراه توصیه‌های به دردبخور میتونه یه استراتژی خوب باشه. شاداب بنویسید تا نوشتتون بیشتر گیرا و خودمونی بشه.
*در مورد تجربه های شخصی بنویسید
فکر نوشتن یه سفرنامه در رابطه با جایی که به اون سفر نکردین و فقط تعریفشو از دوستاتون شنیدین یا توی تلویزیون دیدین و یا دربارش توی اینترنت سرچ کردین از مغزتون بیرون کنین. اگه در مورد تجربه سفر شخصی خودتون ننوشته باشین مطلبتون کسل کننده، خیلی کلی و به دردنخور میشه. وقتی شما واقعا به جایی سفر کنین و تجربه های شخصی از اونجا داشته باشین و یادداشت و عکس داشته باشین و نشون داده باشین که چطور از جایی میشه لذت برد، همه این‌ها توی سفرنامه شما وارد میشه و تصاویر و احساسات واقعی و زنده رو توی ذهن مخاطبتون به وجود میاره.
*اطلاعات مفیدی رو ارائه بدین
علاوه بر اینکه مخاطب‌های خودتون رو سرگرم و هیجان زده می‌کنید، سفرنامه شما باید حاوی اطلاعات باارزشی باشه. در مورد فرهنگ، غذاها و سبک زندگی اون محل حرف بزنید. در مورد سیستم حمل و نقل، هزینه فعالیت‌های روزمره و رسم و رسومات اونجا بنویسین که خواننده شما بارها و بارها به مقالتون سر بزنه. چیزای تازه بنویسید که در موردشون زیاد نوشته نشده باشه تا برای مخاطب شما یک منبع مطمئن، جدید و پربار باشه.
*راوی اول شخص باشه
سفرنامه شما تجربه ها، افکار و احساسات شما هست. زاویه دید سوم شخص گاهی اوقات خوبه اما خواننده‌های شما داستان شما رو میخوان. زیاد روی خودتون تمرکز نکنید بلکه روی تجربه هاتون تمرکز کنید. کاری کنید که مخاطبتون حس کنه که اونجا با شما هست.
*از زبان ساده استفاده کنید
وقتی که داریم در مورد سفرمون مینویسیم بهترین کار اینه که به زبان ساده و قابل فهم بنویسیم. منظور از ساده نوشتن این نیست که از حرف‌های زننده استفاده کنیم یا تپق نوشتاری هم به کار ببریم. فقط ساده بنویسید.کافیه از نثر دستوری صحیح استفاده کنید اما نیاز به نوشتن اکادمیک نیست. خواننده‌ها وقتی دارن مطلب شما رو میخونن باید قدم به قدم با شما همراه بشن نه این که مدام توقف کنند و دنبال پیدا کردن معنی حرف های شما باشند.
*مطمئن بشین که نوشتتون ساختار خوبی داره
نویسندگی خلاقانه محدودیت سفت و سختی نداره، اما سفرنامه یه شعر بلند یا رمان نیست. بلکه ترکیبی از اطلاعات کاربردی شما ،تجربه ها،احساسات و افکار شما هست. شامل هرچیزی میشه که خواننده شما نیاز داره که بدونه تا یه سفر موفق به اون مکان داشته باشه.
در مورد افکار و احساسات بزرگنمایی نکنید اما طوری بنویسید که مخاطبتون با شما همراه بشه. روایت خودتون رو با زمانبندی درست، توصیه‌های مفید و نکات و اطلاعات مهم ارائه کنید تا خواننده در مسیر با شما هم گام باشه.
خب حالا وقتشه بگیم سفرنامه شامل چه اطلاعاتی میشه!
یه سفرنامه شامل خیلی چیزا میشه. نکات زیر مواردی هستن که یه خواننده توی مجلات، وبلاگ‌ها و راهنماها دنبال اونا هست.
*جاهایی که حتما باید ببینیم
در مورد جاهایی که فکر میکنین مخاطبتون حتما وقتی به مقصد رسید باید بره و ببینه، بنویسین. اونقدر در مورد مکان ها دقیق بنویسید که خواننده‌تون برای اطلاعات اضافی مثل آدرس، ساعت، قیمت‌ها و دیگر جزییات مربوط به اونجا سراغ سرچ اینترنتی نره.
*تغییرات فصلی
بعضی جاها در زمان‌های خاصی از سال برای سفر کردن لذتبخش تر هست. مثلا جاهای سرد بهتره تابستون بریم و جاهای گرم زمستون مناسب‌تر هستن.
از محلی‌ها در مورد حوادث و تغییرات فصلی و جوی که در طول سال اتفاق میفته پرس و جو کنید. به عنوان مثال بپرسین که چه زمانی بیشترین گردشگر رو دارین؟ زمان خارج از فصل گردشگری قیمت‌ها پایین‌تر هست؟ در مورد هرفصل بنویسید و مزایا و معایب مسافرت در فصل‌های مختلف به اون مقصد رو ذکر کنید.
*از چه راه‌هایی میتونیم به مقصد برسیم
پیدا کردن بهترین روش سفر یکی از بزرگترین دردسرهای مسافرین هست. تمامی روش‌های سفر به روستاها شهرها و ایالت‌ها رو با ذکر قیمت ها و زمان تقریبی مسیر و مزایا و معایب هرکدوم رو در اختیار خوانندگان خود قرار بدین.
*جزییات دقیق
اطلاعات عمومی زیادی درباره مکان‌هایی که مردم میخواهند به آنجا سفر کنند در دسترس هست. اما اگه شما اطلاعات ریز و دقیق با جزییات خاص که به راحتی پیدا نمی‌شوند رو در سفرنامه خودتون بنویسین خوانندگان شما قطعا خوشحال خواهند شد. با حالتی جذاب و مقداری طنازی توضیح بدین که چه چیزهایی تو سفرتون یاد گرفتین.
*از تفاوت فرهنگی بنویسید
توی نوشته‌هاتون حتما از فرهنگ اون ناحیه بنویسین. ببینید که فرهنگ بومی اونجا چه چیزای جالبی واسه گردشگران داره . حواستون باشه که فرهنگ سوال پرسیدن، غذا خوردن و انعام دادن در اونجا رو درست متوجه شده باشین.
*بگید که چه برنامه‌هایی میتونن داشته باشن
به خوانندگانتون بهترین راههای لذت بردن از زیبایی مقصد رو نشون بدین. مثلا کجا غذا بخورن، کجا پیاده روی کنن و ... . تجربه هایی که فقط در جاهای خاصی میتونن داشته باشن رو تاکید کنید.
*مخاطب رو از خطرات و دردسرها آگاه کنید
قوانین و رسوم در جاهای مختلف متفاوت هست و شما به مخاطب‌هاتون کمک کنید که به دردسر نیفتن. بایدها و نبایدهای اون محل رو بهشون بگید. بهشون کمک کنید که رفتار غیرمحترمانه‌ای نداشته باشن و یا در دام تبهکاران و کلاهبرداران نیفتن.
*رویدادهای خاص
هر نقطه‌ای برای چیز خاصی شناخته شده هست، مثلا سیدنی برای اپراهایش، هند برای نمایشگاهایش. به مخاطب‌ها بگید که چه رویداد مهمی اونجا انتظار اونا رو میکشه و اینکه این رویداد همیشگی هست یا زمان خاصی از سال برگزار میشه. این کار شما باعث میشه بودجه بندی کنن و زمان مناسب برای سفر رو انتخاب کنن.
*یه داستان واقعی بگین
یه داستان کوتاه هم در مورد سفرتون بنویسین. این داستان میتونه در خصوص یه لحظه ناب از سفرتون باشه و یا یه داستان عبرت‌آمیز با اطلاعاتی باشه که خواننده‌ها لازم دارن تا توی دردسر نیفتن.
*آدرس ها و شماره تلفن‌های مهم
فراموش نکنید که شماره تلفن‌ها و آدرس ایمیل مراکز اورژانس و اضطراری مثل، آمبولانس، پلیس، سرویس تحویل غذا، اجاره ماشین و چیزهایی از این قبیل رو حتما توی سفرنامه لحاظ کنید.
چند اشتباه رایج و راههای جلوگیری از اونا هم اینجا بهتون میگم:
· سعی کنید جزییات حقیقی رو زیاد کش ندین. اطلاعات مهم رو حذف نکنید، اما نوشته‌تون رو جالب، خوندنی پی بگیرین.
· بیش از حد هم پرهیجان مناظر و احساسات خودتون رو شرح ندین. اگه چیزی واقعا هیجان‌آور هست خودش اون رو قطعا نشون میده اما مقاله‌تون رو پر از نکات اغراق آمیز نکنید.
· فقط به حافظه تکیه نکنید. یادداشت برداری کنید، عکس و فیلم بگیرید و صدا و مکالمات رو ضبط کنید.
· سعی کنید زیاد نقادانه و با گلایه و ایرادگیری ننویسید، منطقی باشید.
· نوشته‌هاتون نباید فقط بر جاهای مهم و غذاهای عجیب و غریب خارجی تمرکز داشته باشه. این طوری کسالت‌اور و خودخواهانه میشه، خواننده شما هرجای دیگه‌ای هم میتونه اینا رو بخونه. یک ایده مرکزی بسازید و همون رو کامل کنید.
· همه چیز را صرف مقصدهای رایج توریستی نکنید. چیزهایی رو خودتون کشف کنید و یه محتوای تازه رو به خواننده بدین.
· اگه مردد هستین که چطور بنویسین پس ساختار یه مقاله استاندارد رو رعایت کنید.یعنی با اطلاعات از پیش دانسته شروع کنید و بعدش نوشته ها و مستندات خودتون رو ارائه بدین. یافته‌هاتون رو به اشتراک بذارین و دلیلی به خواننده‌هاتون بدین که وادار بشن به اون سفر برن.
· فقط در مورد جذابیت‌های سفرتون ننویسین. خطرات، مشکلات و حوادث عجیب و غریب آگاهی بخش هستند و نوشته شما رو خوندنی تر میکنن.
· توی مقالتون عکس سلفی زیاد به کار نبرید. خواننده‌های شما میخوان اون منطقه رو کشف کنند و نه فقط چهره زیبای شما رو ببینن.
· مردم و محلشون رو قضاوت نکنید. از پیش‌داوری پرهیز کنید. تجربه، تاریخچه و فرهنگ هرکسی برای خودش قابل احترام هست.
· هرگز و هرگز از کتابچه راهنمای سفر برای سفرنامه‌نویسی استفاده نکنید. تجربیات حقیقی خودتون رو بنویسید.
دیگه وقتشه پروژه سفرنامه رو نهایی کنیم!
نوشتن یک مقاله در مورد سفر مقداری بیشتر از نوشتن یه پست وبلاگ نیاز به برنامه‌ریزی داره. هرچند که قاعده سختگیرانه‌ای در این مورد وجود نداره، اما یه طرح مناسب میتونه به شما اطمینان بده که مقاله نهایی شما تمامی آیتم‌های مورد نیاز برای موفق شدن رو داره. رعایت قدم‌های زیر روش خیلی خوبی برای داشتن سفرنامه‌ای کامل، دقیق و سرگرم کننده خواهد بود.
1.هدف خود را بیان کنید
هدف مقاله شما تاثیر اصلی رو بر سبک سفر شما و همین طور نوشتار شما داره. یک هدف واضح رو برای مقالتون قبل از طراحی سفرتون مشخص کنید.
آیا میخواین داستانتون رو با خوانندگان و دوستاتون به اشتراک بذارین؟ آیا میخواین جاهای ناشناخته‌تر تاریخی رو به مردم معرفی کنید تا اونها هم برن ببینن؟ یا میخواید راههای لذت بردن از یه سفر با کمترین هزینه رو نشون بدین؟
هدف شما کمک میکنه که چطور سفر کنید، یادداشت برداری کنید و درنهایت مقاله خود را بنویسید.
2.قبل از سفر تحقیق کنید
قبل از شروع سفر در مورد مقصدتون حسابی تحقیق کنید. در مورد مکان ها و رویدادهای جالب اونجا اطلاعات کسب کنید. با آژانس‌های مسافرتی، دوستانی که قبلا اونجا رفتن و دیگر منابع در دسترس تماس بگیرید تا کارتون راحت‌تر بشه. این کارها خیلی مهم هستن چون که فقط خوندن در مورد جای خاصی که میخواین برین همه اطلاعات رو به شما نمیده.
3.در حین سفر یادداشت برداری کنید فیلم و عکس بگیرید
حتما از منظره‌ها، صداها، بوها، و مزه‌هایی که در جاهای مختلف تجربه می‌کنید بنویسید. خیلی مهمه که توصیفات احساسی از سفرتون داشته باشین تا خواننده به صورت مجازی با شما همسفر بشه. فراموش نکنید که در هنگام سفر بروشورها، دفترچه‌های راهنما و نقشه‌های گردشگری رو جمع‌آوری کنید.
عکس‌هایی بگیرید که متفاوت از عکس‌هایی باشد که در فضای آنلاین هستند. خیلی هم لازم نیست که از مکان‌های تاریخی مشهور بنویسید یا عکس بگیرید. عکس خیابان‌های پرازدحام، مکان‌های تفریحی و غذاهای خیابونی که در حال آماده شدن هست اگر بیشتر از یک مکان تاریخی مهم به مخاطب شما یک حس واقعی نده کمتر هم نخواهد بود. هرکسی میتونه عکس جاهای مهم رو توی اینترنت ببینه. این شانس رو به مخاطب خودتون بدین که در صورت همراهی با شما بتونه جاها و چیزهایی رو ببینه که طور دیگه‌ای امکان دیدن اون رو نداره.
4.نوشته‌ها و مستندات رو مرور کنید
یادداشت‌هاتون رو طبق تاریخ، موضوع و اهمیت مرتب کنید. اونهایی رو انتخاب کنید که بهتر از همه جنبه های جذاب سفر شما را انعکاس می‌دهند. سفر با خودش حس شگفتی و ماجراجویی داره و این چیزی هست که خوانندگان به دنبال اون هستن پس مطمئن بشین موضوعات شگفت انگیز و فراموش‌نشدنی رو به اونا بدین.
5.خلاصه نویسی مطالب
نکات مهم خلاصه سفر خود را استخراج کنید اینا به شما یه ساختار میده تا نسخه نهایی رو آماده کنید.
6.مقاله را بنویسید
بعد از اینکه به طور شفاف نکات رو مرتب کردین وقتشه که سفرنامه رو بنویسین. خاطرات سفر باید جالب و دارای جزییات واقعی باشه. با دلایل رفتنتون به این سفر شروع کنید و بعد توصیفات شما باعث میشه خوانندگانتون ببینن و احساس کنن که اونجا هستن.
7.مقاله را ویرایش کنید
بعد از کلی نوشتن ممکنه برای ویرایش تمایلی نداشته باشین، اما بدونید که این کار ضروریه. یه استراحت کوتاه کنید و با حس بهتری برگردید سراغ نوشتتون و اصلاحات رو انجام بدین. از یه دوست یا غریبه بخواین که مطلبتون رو نگاهی بندازه و جاهای مبهم و گیج کننده رو بهتون بگه. قطعا شما دوست دارین قبلا از اینکه مخاطباتون نوشته شما رو ببینن، خودتون از مقاله راضی باشین.
8.چطور نوشته هامو به دست مخاطب برسونم؟!
حالا سفرنامه جالب ما آماده شده و میتونیم اون رو در اختیار دیگران قرار بدیم تا ازش استفاده کنن. این روزا هم که برعکس قدیم که فقط باید کتاب چاپ میکردیم یا توی مجله مطلبمون چاپ میشد راههای آسونتری داریم. میتونیم توی وبلاگ خودمون یا صفحه های دیگه مجازی نوشته هامون رو ارائه بدیم یا با نوشته هامون پادکست و ویدئو بسازیم و خیلی راههای دیگه. با این همه تنوع برای نشر مطلب قطعا میتونید مخاطبان زیادی رو جذب محتوای خودتون بکنید.
اینجا سعی کردم تا جایی که میتونم تجربهها و اطلاعات خودم رو در مورد سفرنامه نویسی بهتون بگم ولی از اونجایی که هرگز هیچ مطلبی کاملی نیست و همیشه حرف جدیدی واسه گفتن هست از شما میخوام تجربه ها و دانسته های خودتون رو به منم بگین و یا اگه توی این نوشته ها ایرادی میبینین حتما بهم بگین تا اونا رو اصلاح کنم.
#مسافرت#سفر#سفرنامه#
