عکس جلگه خوزستان را اگر مشاهده کنید متوجه میشوید که جلگه های خوزستان : وسعت قابل توجه هی از مساحت استان خوزستان جلگه ای را فرا گرفته اند که از کوهپایه های زاگرس شروع می شود و تا سواحل خلیج فارس و اروند رود ادامه دارد.جلگه ی خوزستان وسیع ترین جلگه ی کشور است که در اثر تجمع آبرفت ها در قسمت های انتهایی که به سوی خلیج فتری جاری هستند ، به وجود آمده است. اگر برای مسافرت و تفریح میخواهید به نقاطی از مناطق سرسبز.جلگه ای ایران سفر کنید پیشنهاد میکنیم حتما از جلگه های خوزستان و مناظر بکر و بینظیر آن دیدن کنید همچنین مهمترین سوغات استان خوزستان انواع خرما می باشد. همچنین محصولات دیگری همچون: صیفی جات، ادویه، حلوا ارده، حلوا شکری، حلوا کنجدی، شیر ارده، انواع کلوچه سنتی، لیف خرما، عبا، حصیر، گبه، فرش، گلیم، جاجیم، نمد، را می توان جزء سوغات این استان نام برد.
فرآیند های تکتونیکی، از مهمترین عوامل ایجاد ناهمواری ها به شمار می آید و شکل گیری ارتفاعات از نتایج این نیروی درون خواست است، اما نکته قابل توجه، تاثیراتی است که حرکات تکتونیکی طی برآمدگی (uplifting) بر سازو کار فرایندهای فرسایشی دارند. بر این اساس، هیچ گاه حضور دو نیروی درون خواست (تکتونیک) و فرآیند های بیرونی (اقلیمی)، به صورت انتزاعی و جدای از یکدیگر در صحنه طبیعت عمل نکرده، بلکه در طول زمان همواره برآیند و رابطه تعاملی میان این دو نیرو شکل دهنده سیمای ظاهری زمین بوده است (ویپل وهمکاران،2006). همگرایی صفحه عربی و ایران مرکزی در حاشیه صفحه عربی باعث ایجاد کمربند چین خورده زاگرس و جلگه بین النهرین (مزو پوتامیای خلیج فارس) و ادامه حرکت صفحه عربی منجر به چین خوردگی بیشتر در حاشیه این صفحه و در نتیجه جابه جایی خط القعر منطقه (جلگه بین النهرین و خلیج فارس) در جهت جنوب غرب شده است. به عبارتی دیگر، برخورد قاره ای در حاشیه صفحه عربی باعث چین خوردگی لیتوسفریک و ایجاد چین های با دامنه کوتاه و طول موج های بلند و انتشار آنها در جهت مزبور است. در یک مدل ساده، اگر کل کمربند چین خورده زاگرس را قله یک ابر موج و خط القعر منطقه را نقطه فرود آن بدانیم، آنچه بعد از برخورد دو قاره در شرف تکوین بوده، حرکت بسیار تدریجی ابرموج مزبور در جهت جنوب غرب است.
این استان از شمال و شرق توسط کوه های زاگرس احاطه شده است، با حرکت به سمت داخل استان از ارتفاع این کوه ها کاسته شده و جای خود را به تپه ماهورها می دهد. خوزستان شامل دو منطقه کوهستانی و جلگه ای است. دو پنجم کل مساحت استان را کوهستانی و سه پنجم آن جلگه ای است. کوه چو، زردکوه، شاویش، آب بندان، مامازاد، کوه سیاه و کوه چال از جمله کوه های خوزستان هستند. جلگه خوزستان شیب کمی دارد و در برخی از نقاط آن گنبدهای نمکی موجود است که نقش عمده ای در شور کردن اراضی و آب ها دارد. برای مطالعه ی بیشتر در رابطه با جلگه ی خوزستان به سایت ویکی زندگی مراجعه کنید.
روان بودن موج مزبور مهمترین ویژگی آن بوده که باعث تغییر فرآیند ها و فورم های موجود در ناحیه شده است.بررسی ساختار های تکتونیکی، از قبیل دگر شیبی ها و توالی سنی رخساره ها و تشکیلات رسوبی در مقطع عمود بر ناحیه چین خورده زاگرس، گواه آن بوده که حوضه رسوبگذاری خلیج فارس طی چند میلیون سال گذشته، مهاجرتی تدریجی در جهت جنوب غرب داشته است.
در این مقاله سعی شده تا بر اساس دیدگاه های تکتونیکی و مشاهدات میدانی و در قالب برهان قیاس و با کمک گرفتن از نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، همین طور مدل ارتفاعی رقومی× زاگرس چین خورده، جلگه خوزستان و بررسی های میدانی اقدام به تحلیل این موج روان و تاثیر آن بر فرایندهای غالب در پهنه جلگه خوزستان گردد. برای نیل به این هدف، ابتدا به بررسی شواهد جابه جایی خط القعر منطقه و سپس اندازه گیری شاخص های تکتونیک جنبا در حد فاصل کوهستان و جلگه و در نهایت، بررسی واکنش های شبکه زهکشی جلگه خوزستان نسبت به موج روان و در نهایت، ارائه یک مدل دینامیکی از تحولات زاگرس چین خورده شده است. آنچه از این رهگذر حاصل شده و تظاهرات این مدل دینامیکی را می توان بدین صورت بیان داشت که: 1- آنچه در شمال جلگه خوزستان در شرف وقوع است را می توان به صورت مراحل اولیه الگوی تحول ساختاری برای زاگرس چین خورده در نظر گرفت؛ 2- تحرک پذیری و جابه جایی های مکرر رودخانه و وجود پهنه های وسیع فرسایش خندقی در جلگه خوزستان، بخصوص در بخش شمالی ناشی از عملکرد موج مزبور در غالب تکتونیک جنبا در این منطقه است.
کلیدواژگان:
زاگرس چین خورده ، تکتونیک جنبا ، تکتونیک ژئومورفولوژی ، جلگه خوزستان ، جا به جایی رودخانه ، جلگه بین النهرین
سفری به جلگه های خوزستان:
یاسوج
شهر یاسوج در بخش «مرکزی» شهرستان بویراحمد، واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد در کنار رودخانۀ بشار در...
روز اول
این مسیر سفر از شهر اهواز آغاز میشود. شهری که بدون قدم‌زدن در حاشیه رودخانهاش، کارون، و تماشای پلهایش نباید آن را ترک کرد. پیشنهاد میکنیم وقتی تمام دیدنیهای اهواز را از نزدیک دیدید، این شهر جلگهای را به مقصد زاگرس و شهر یاسوج ترک کنید.
شب را در «باغملک» سپری کنید.
روز دوم
از اهواز تا این شهر مسیری کمتر از 150 کیلومتر پیش رو دارید تا به باغملک برسید. قلعه تل، روستای گردشگری مال آقا، رباط حضرت سلیمان، کوشک ارغوانی، قلعه کوشک دالخونی، آبشارهای تنگ کرد و امام زاده عبدالله از جمله جاذبههایی هستند که در باغملک انتظار گردشگران را میکشند. بهتر است شب را در این شهر اقامت کنید و با طلوع خورشید باغملک را به مقصد دهدشت ترک کنید.
دهدشت مرکز شهرستان «کهکیلویه» است. این شهر در دوره ساسانیان توسط پسر اردشیر اول ساخته شد و در آن دوران به نام «بلاد شاپور» هم شهرت داشت. از جمله آثار تاریخی این شهرستان میتوان به شهر قدیم دهدشت و حمام تاریخی کهیار اشاره کرد.
روز سوم
با شروع روز سوم، دهدشت را به سمت گچساران ترک کنید. این شهر که به واسطه وجود چاههای نفتی و منابع گاز شهرت دارد، آثار تاریخی فراوانی را نیز در خود جای داده است. از جمله این آثار میتوان به غار شاه بهرام از به دوره اشکانی و قلعه دژسلیمان بازمانده از دوره اسماعیلیان نام برد. همچنین بقایای تپه تل دهو مربوط به هزاره سوم یا چهارم پیش از میلاد نیز بر پیشینه تاریخی گچساران صحه میگذارد. برای اینکه بتوانید گشتی در میان این آثار بزنید باید شب را در گچساران سپری کنید.
روز چهارم
میتوانید صبح روز چهارم رهسپار «باشت» شوید. باشت برخلاف گچساران، که آثار تاریخی زیادی داشت، پدیدههای طبیعی چشمنوازی دارد. از جمله آنها میتوان به رود رونه، منطقه شلالدون و آبشار خامی اشاره کرد. اما آثار تاریخی مثل «دوگور دوپا» نیز از جمله آثار تاریخی و فرهنگی این منطقه به شمار میروند.
حالا دیگر به انتهای سفر نزدیک میشوید.
روز پنجم
با یک شب استراحت در باشت، میتوانید خود را برای رسیدن به مقصد سفر، شهر یاسوج، مرکز استان کهکیلویه و بویراحمد، در کنار قله دنا آماده کنید. شهری که با مجسمه آریوبرزن به گردشگران خوشآمد میگوید و جاذبههایی طبیعی از جمله آبشار یاسوج، پارک ساحلی رود بشار، تنگ مهریان، تنگ کبوتری، پیست اسکی کاکان و همچنین آبشار تنگ تامرادی در آن برای طبیعت دوستان پرآوازه هستند.
