هنر origami(اریگامی) یا هنر کاغذ و تا ، یک هنر ژاپنی است که امروزه در بین کودکان ، نوجوانان و حتی بزرگسالان محبوبیت بسیاری دارد.
کلمه "origami" متشکل از دو کلمه "ori" به معنای تا کردن و "gami" که تغییر یافته کلمه "kami" به معنی کاغذ است. اوریگامی طیف بسیار گسترده‌ای را در بر می‌گیرد، از کودکان پیش دبستانی تا استادان دانشگاه ، تمام مردم می‌توانند از آن لذت برده و با خلق طرح‌های جدید به تاریخ اوریگامی بپیوندند. از سال۱۹۵۰ میلادی به بعد اوریگامی کاربردهای مهمی در هنر، علم و صنعت پیدا نموده است.
معمولا در هنر اوریگامی از کاغذ مربع استفاده می شود. البته بر خلاف باور عمومی، اوریگامی‌های باستانی ژاپن، کمتر سختگیری روی این قرارداد داشته و گاهی در زمان بریدن کاغذ ، با کاغذهای مستطیل، دایره، و دیگر کاغذهای غیرمربع استفاده می‌شده‌است. واشی کاغذ سنتی اوریگامی در ژاپن است. که معمولا از درختان ساخته می شود و در عین حال که نازک است بسیار مقاوم و مناسب برای اوریگامی است.
برای انتخاب کاغذ اوریگامی بهتر است از کاغذ های نازک، صاف و مقاوم استفاده شود که در تا کردن تغییر شکل ندهد. میتوانید رنگ و طرح کاغذتان را بر اساس چیزی که می خواهید بسازید انتخاب کنید تا کارتان زیبا و طبیعی تر شود. برای انتخاب سایز کاغذ میتوانید از مربع های به ضلع 12 تا 20 سانتی متری استفاده کنید البته شما با هر سایزی که بخواهید ، میتوانید اوریگامی درست کنید. اما این سایز ها متداول تر هستند.
برای ساختن یک شکل کاغذی باید با دقت، ظرافت و حوصله عمل کرد. ظرافت مهم‌ترین عامل در ساختن این شکل‌ها است.
قواعد اصلی هنر شکل‌سازی با کاغذ
روش ساخت کاغذ ظاهراً در حدود سال ۱۰۰ میلادی در چین شروع شد و تا بیش از پانصد سال به‌صورت یک راز نگهداری می‌شد. در حدود قرن ششم میلادی این صنعت توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن وارد شد. سپس در نیمهٔ قرن هشتم میلادی و پس از تسلط اعراب مسلمان بر آسیای مرکزی، این صنعت توسط آنان به نقاط دیگر برده شد و در قرن دهم میلادی به مصر و در قرن دوازدهم میلادی به اسپانیا رسید. پس از ورود اعراب به سیسیل این صنعت وارد ایتالیا شد و کارگاه‌های کاغذسازی سال۱۲۷۶ در فابرینوی ایتالیا و در سال ۱۳۴۸ در تروی فرانسه آغاز به کار کردند. از این زمان به بعد یعنی از نیمهٔ دوم قرن چهاردهم میلادی مصرف کاغذ برای کتاب در اروپا متداول شد. اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از کاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین کارگاه تولید کاغذ در قرن پانزدهم در هرتفورد انگلستان برپا شد. اولین کارگاه ساخت کاغذ در آمریکای شمالی در سال ۱۶۹۰ ایجاد شد.
گروهی معتقدند که اولین بار خم کردن کاغذ در چین متداول شده است. استفاده از ماکت‌های کاغذی خانه، برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلیل این ادعا است. اما شکی نیست که این ژاپنی‌ها بودند که هنر خم کردن کاغذ را کمال بخشیدند و به عبارتی از آن خود ساختند. البته هزینه ی زیاد تهیه ی کاغذ موجب شده بود که از این هنر فقط برای مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانه‌های کاغذی که برای تزیین فنجان‌ها در مراسم ازدواج استفاده می‌شد.
در دوره‌های مختلف تاریخی ژاپن، اوریگامی حضور داشته‌است. در خلل دورهٔ موروماچی، در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی (۱۳۳۳–۱۵۷۳) اوریگامی مدرن به‌گونه‌ای اصولی توسط یک نویسنده ی ناشناس نگاشته شده است. سپس در دوره ی ادو (۱۶۰۳–۱۸۶۷) اوریگامی به‌صورت یک سرگرمی فراگیر درآمد که البته در آن زمان، Orisue نامیده می‌شد. کتاب "چگونه ۱۰۰۰ مرغ ماهیخوار با کاغذ بسازیم؟" در سال ۱۷۹۷ در ژاپن به چاپ رسید. در دورهٔ میجی (۱۸۶۸–۱۹۱۲) اوریگامی در برنامهٔ درسی مدارس و حتی مهدکودک‌ها وارد شد. تا کودکان هنر و مهارت کار با انگشتان را بیاموزند.
سال‌ها دانشمندان از تلسکوپ‌های فضایی و زمینی در کنار یکدیگر بهره برده‌اند، زیرا راکت‌ها قادر نیستند تلسکوپ‌های فضایی با سایز تلسکوپ‌های زمینی را به فضا پرتاب کنند. راه حل جدید یافته شده، fold کردن تلسکوپ فضایی و پرتاب آن به فضا است. کشتی‌های فضایی نیز هم‌اکنون به همین روش تا شده، به فضا پرتاب می‌شوند.
ساختمان بزرگترین تلسکوپ فضایی جهان به نام چشم شیشه‌ای، بر اساس قوانین اوریگامی طراحی گردیده است؛ این تلسکوپ مثل یک گل باز می‌شود. مساحت این تلسکوپ در حالت باز، بی شک اندازه مساحت یک زمین فوتبال می‌باشد. این تلسکوپ براساس نرم‌افزار "تری میکر" ساخته شده‌است، که استاد اوریگامی، و پژوهشگر سابق ناسا، آقای "رابرت لنگ" آن را طراحی نموده است، و با همکاری دانشمندان لابراتوار "لرنس لیورمور"در کالیفرنیا ساخته شد.
رابطه عمیق و تنگاتنگ ریاضیات و اوریگامی انکار ناپذیر است، اما به عنوان مثال به حل مسئله سکه قسمت کردن زاویه در اینجا اشاره می‌کنیم، که سال‌ها ذهن‌ها را درگیر کرده بود و بالاخره بیست سال پیش با روش اوریگامی حل شد.
در بیولوژی Folding پروتئین‌ها و DNA، بحثی است که امروزه بسیار بر روی آن کار می‌شود و تاکنون پروتئین‌های بسیاری با تا کردن ساخته شده‌اند.
یکی از هزاران کاربرد اوریگامی، استفاده از آن در ساخت air bag اتومبیل است، که باید نهایت ظرافت و دقت در ساخت آن لحاظ شود.
درOrigami Folding نقشه‌های جغرافیایی یا مثلاً نقشه ی سیستم حمل و نقل شهری از مواردی است که امروزه مطرح شده و با کمک اوریگامی می‌توان به عنوان مثال تمام قسمت‌های یک جاده را از ابتدا تا انتها به صورت متصل مشاهده کرد.
اوریگامی در طرح‌های مفهومی معماری هم کاربرد دارد. مدت‌هاست که معماران از طریق پروژه‌های مفهومی مشغول بررسی جنبه‌های مختلف «معماری مطابقت‌پذیر» هستند. یکی از این پروژه‌ها مربوط به دانشجویانی در «مؤسسه معماری پیشروی کاتالونیا» در شهر بارسلونا است. محققان در این پروژه که «Translated Geometries» نامیده می‌شود، تلاش می‌کنند کامپوزیتی تولید کنند که بتواند در اثر گرما، رطوبت و نور تغییر شکل دهد و سپس به حالت اولیه خود برگردد. اگر این کامپوزیت در معرض حرارتی بین ۶۰ تا ۷۰ درجهٔ سانتیگراد قرار بگیرد، وارد مرحله‌ای می‌شود که می‌تواند تغییر شکل بدهد. نمونه‌ای که این گروه از محققان ساخته‌اند از اوریگامی الهام گرفته‌است و می‌تواند به سمت فضای داخل یا خارج خودش تا بخورد.
ساداکو ساساکی(۱۹۵۵–۱۹۴۳) دختر بچه‌ای ژاپنی بود و زمانی که فقط ۲ سال داشت، حادثه انفجار هسته‌ای در هیروشیما (۶ اوت ۱۹۴۵) اتفاق افتاد. ساداکو بزرگ شد و در یازده سالگی، مشخص شد او به دلیل قرار گرفتن در معرض مواد رادیواکتیو به بیماری لوسمی مبتلاست.
مدت‌ها در بیمارستان بستری بود و تنها آرزویش این بود تا روزی سلامت کامل خود را به دست بیاورد. یک روز دوست بسیار صمیمی اش (که در حال حاضر زنی مسن است) به او گفت که بر اساس یک افسانه قدیمی، هر کس بتواند هزار درنای کاغذی بسازد، به آرزویش می‌رسد.
ساداکو که آرزویی جز سلامتی و زندگی عادی نداشت، دست به کار ساختن درناهای کاغذی شد. او آنقدر این کار را ادامه داد که اطراف تختش در بیمارستان، همیشه مملو از درناهای کاغذی بود. درناهای ساداکو، از هر کاغذی که به دستش می‌رسید ساخته می‌شد: کاغذ شکلات، پاکت نامه، برگه‌های باطله ساداکو موفق نشد هزار درنای کاغذی بسازد. مرتب از او آزمایش خون گرفته می‌شد و تعداد گلبول‌های سفید خونش شمارش می‌شد. آرام آرام تعداد گلبول‌های سفید خون ساداکو افزایش می‌یافت ولی این به معنی بهبودی او نبود و درست برعکس، به معنی این بود که مرگش نزدیک است.
ساداکو به ساختن درناهای کاغذی ادامه داد و البته هر روز تعداد گلبول‌های سفید خونش را هم یادداشت می‌کرد. او هنوز هم امید داشت. درناهای کاغذی ساداکو هر روز کوچکتر و کوچکتر می‌شدند تا جایی که آخرین درناهایش را با کمک سوزن می‌ساخت.
۲۵ اکتبر ۱۹۵۵ رسید و ساداکو که تنها ۱۲ سال داشت، در میان انبوهی از درناهای کاغذی جان سپرد. می‌گویند زمانی که ساداکو را بر روی تخت بیمارستان مرده یافتند، به درناهای کاغذی چشم دوخته بود که بادی از پنجره باز اتاقش به داخل می‌وزید، آن‌ها را تکان می‌داد.
پس از مرگ ساداکو، دوست صمیمی اش (که افسانه درناهای کاغذی را به او گفته بود) با کمک خانواده و همکلاسی‌های ساداکو بقیه درنا ها را ساختند و کتابی از نامه‌های او را منتشر نمودند و در سراسر جهان اقدام به جمع‌آوری کمک‌های مالی برای ساخت بنای یادبود صلح کودکان در هیروشیما کردند.
در پنجم می ۱۹۵۸ (مصادف با روز کودک در ژاپن) در پارک یادبود صلح هیروشیما (Hiroshima Peace Memorial Park) از بنایی پرده برداری شد که با مشارکت مردم ژاپن و کمک‌های مالی خارجی افرادی از سراسر دنیا که داستان غم‌انگیز و امید بخش ساداکو را شنیده بودند، ساخته شده بود. این بنا «یادبود صلح کودکان» نام گرفت و به یاد ساداکو و درناهای کاغذی اش، بر بالای آن مجسمه دختر بچه‌ای قرار داشت که یک درنای کاغذی بزرگ را به روی سر گرفته بود. در پایین بنای یادبود، سنگی قرار داشت که بر روی آن نوشته شده بود بعدها داستان ساداکو نوشته شد و سال‌ها به عنوان یکی از کتاب‌های داستانی که دانش آموزان می‌بایست مطالعه کنند به مدارس اروپا راه پیدا کرد.
منبع : ویکی پدیا
