امام یا مرجع تقلید
می دانیم که امام یا مرجع تقلید بایستی زنده و در دسترس باشد و گرنه از معنا ساقط است . معضله تقليد از مجتهدین و اهميت مرجع تقلید در فرهنگ تشيع بی تردید ادامه تاریخی همان ارادت به امام حي و اهمیت داشتن یک امام زنده به عنوان اسوه هدایت در دوران غیبت امام زمان است.
ولی چرا این مهمترین اصل دین اسلام و محور تشيع بتدریج بسوى انقراض می رود اکثرا هم که بر این امر باقی مانده اند دارای هیچ جلوه نورانی و حجتی عقلانی و معنوی از دین نیستند و در جامعه هیچ اثر خلاقی ندارند و حتی نوعى تحجر و قشری گری و گاه خر مقدسی را تداعی می کنند و اثری منفی بر نسل جوان و مدرن بر جای می نهند و به همین جهت این اصل حیاتی تشیع روی به مرگ است زیرا تقلیدی خودسرانه و گزینشی آنهم فقط در امور عبادی است و نه اصل راه و روش زندگانی .
بی تردید هر مؤمن مخلص و صدیق و عالم یا عارفي در درجه ای از امامت قرار دارد و یکی از اوصیای امام و رسول در جامعه است همانطور که قرآن کریم می فرماید که « مؤمنین برخی اولیای برخی دیگرند» و این اتحاد قلوب مؤمنان همان قلمرو پیدایش حزب الله و نور هدایت و شفاعت برای مردم است زیرا «مؤمنی چون به دیدار مؤمن رود خدا را دیدار کرده است ».
پس این یک رابطه قلبی و عاطفی و حتى عاشقانه است و ارادتی روحانی را تداعی می کند و از جنس رابطه مراد و مرید می باشد و نه تقليد صوری از آداب و اطوار و احکام آنهم از راه دور و از روی کتاب و فتوا و آنهم فقط در امور عبادی . تقليد خودسرانه و از روی کتاب ربطی به امامت شيعه ندارد و بلکه اساسا از جنس تقليد اهل سنت از روی کتاب و حدیث و سیره نبوی می باشد.
اگر اطاعت بر مبنای ارادت و ایمان و عطوفت قلبی به مرجع زنده ای نباشد اطاعتى مؤمنانه و شیعی نیست بخصوص اگر فقط مربوط به امور عبادی باشد . فرق شیعه و سنی فقط در این امر است . امامت شیعی بایستی منشأ معرفت نفس مريد باشد .
از کتاب دائرةالمعارف عرفانی جلد دوم ص 188،استاد علی اکبر خانجانی
