حتماً برای شما هم پیش آمده که در طول روز کارهای زیادی داشته باشید: درس خواندن، انجام تکالیف، ورزش، کمک در خانه، استفاده از گوشی یا دیدن دوستان. اما وقتی شب میشود، متوجه میشویم هنوز کارهای مهمی را که باید انجام میدادیم، عقب انداختهایم. دلیل اصلی این موضوع نداشتن اولویتبندی است.
اگر ندانیم کدام کارها مهمترند و از کدام شروع کنیم، وقت و انرژیمان صرف کارهای کماهمیت میشود و در آخر، حس بدی پیدا میکنیم.
خبر خوب این است که اولویتبندی یک مهارت است و میتوان آن را یاد گرفت. با تمرین روزانه، میتوانیم کارهای مهمتر را زودتر انجام دهیم و در عین حال برای تفریح و استراحت هم وقت داشته باشیم.
اولین قدم این است که همه کارهایتان را بنویسید. ذهن ما ظرفیت محدودی دارد و اگر فقط در ذهن نگه داریم، خیلی از کارها فراموش میشود یا اهمیتشان دستکم گرفته میشود.
یک دفترچه کوچک یا اپلیکیشن ساده در گوشی انتخاب کنید و هر روز صبح یا شب قبل، همه کارهایی که باید انجام دهید را یادداشت کنید. حتی کارهای کوچک مثل "آب دادن به گلدانها" یا "مرور یک درس کوتاه" را هم بنویسید.
همه کارها ارزش یکسانی ندارند. بعضی کارها واقعاً مهماند، چون روی آینده و موفقیت ما تأثیر میگذارند (مثلاً مطالعه برای امتحان نهایی). بعضی کارها فوریاند، یعنی اگر همان لحظه انجام نشوند، مشکل ایجاد میشود (مثلاً تحویل تکلیف فردا).
نکته مهم این است که همیشه کارهای مهم را نادیده نگیریم. گاهی آنقدر درگیر کارهای فوری میشویم که از چیزهای مهم غافل میمانیم، در حالی که آینده ما را همان کارهای مهم میسازند.
برای اینکه بهتر تصمیم بگیریم، یک جدول ساده چهارخانه رسم کنید و کارهایتان را در آن قرار دهید:
مهم و فوری: کارهایی که باید همین امروز یا همین لحظه انجام شوند (مثل تکلیف فردا).
مهم اما غیر فوری: کارهایی که اگر هر روز کمی انجام دهید، در آینده نتیجه بزرگی دارند (مثل تمرین زبان یا مطالعه تدریجی برای امتحان پایان ترم).
غیر مهم ولی فوری: کارهایی که معمولاً میتوان به دیگران سپرد یا سریع انجام داد (مثل یک پیام ساده یا خرید کوچک).
نه مهم و نه فوری: کارهایی که انجام ندادنشان ضرری ندارد و فقط وقتگیرند (مثل پرسه زدن بیهدف در شبکههای اجتماعی).
این جدول کمک میکند بفهمیم باید بیشتر زمانمان را صرف کدام بخش کنیم: «مهمها».
بزرگترین اشتباه این است که روزمان را با کارهای کوچک و آسان شروع کنیم. چون وقتی به کارهای سختتر و مهمتر میرسیم، انرژیمان تمام شده است.
یک قانون معروف وجود دارد به نام «قورباغهات را قورت بده!» یعنی اول صبح سراغ سختترین و مهمترین کار بروید. وقتی آن را انجام دادید، بقیه کارها برایتان راحتتر خواهد شد.
برای هر کار، یک زمان مشخص در نظر بگیرید. مثلاً بگویید از ساعت ۴ تا ۵ درس علوم بخوانم، بعد نیم ساعت استراحت کنم. زمانبندی باعث میشود کارها کش پیدا نکنند و شما با تمرکز بیشتری آنها را انجام دهید.
همچنین کارهای بزرگ را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید. مثلاً به جای اینکه بگویید «ریاضی را کامل بخوانم»، بنویسید «امروز تمرینهای فصل ۲ را حل کنم».
در پایان روز، دوباره به لیست نگاه کنید. ببینید چند درصد کارها را انجام دادهاید و کدامها عقب افتادهاند. دلیل عقب افتادنشان چه بوده؟ سخت بودند یا وقت کم آوردهاید؟
این مرور کوتاه کمک میکند فردا انتخابهای بهتری داشته باشید.
اولویتبندی یعنی انجام کارهای درست در زمان درست.
اگر از همین امروز این مهارت را تمرین کنید، میتوانید هم در درسها موفقتر باشید و هم وقت بیشتری برای علایق شخصی و استراحت داشته باشید.
به یاد داشته باشید:
هیچکس نمیتواند همه کارها را انجام دهد.
اما همه میتوانند مهمترین کارها را انجام دهند.
پس از همین امروز یک کاغذ بردارید، کارهایتان را بنویسید و با روش بالا دستهبندی کنید. خواهید دید که چطور استرستان کمتر میشود و روزتان پرانرژیتر خواهد بود.
من مریم غیاثی هستم و به دانشآموزان پایه نهمی کمک میکنم که معنای زندگی خودشان را پیدا کنند و در مسیر رسیدن به آن با خود و علایقشان آشنا شوند و زندگیشان را به نحو بهتری زیست کنند. اگر تو هم به دنبال معنای زندگی خودت میگردی مسیر سبز را در رسانههای اجتماعی دنبال کن.
