( يَآ أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ )
یک حساب سر انگشتی نسبت به وضعیت اعمال و اخلاق خودمان داشته باشیم ببین به دور از هر گونه ، توجیه و عذرتراشی به خودت چه نمره ای میدهی . انسان هر قدر که رفتار خودش را توجیه کند ، تا حدی میتواند تشخیص بدهد که چه کاره هست . ( بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَىٰ نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ وَلَوْ أَلْقَىٰ مَعَاذِيرَهُ ) انسان به اخلاق خودش آگاه است هر چند که عذرتراشی کند . به جای عذر تراشی باید عذر خواهی کرد . کسی که عذر تراشی میکند اشتباه و گناه خود را نمی پذیرد ، در نتیجه ، رفتار خود را اصلاح نمی کند این نشانه کبر و خودخواهی آدمی ست ، ولی کسی که عذر خواهی می کند ، اشتباه و معصیت خود را پذیرفته و در پی اصلاح آن بر خواهد آمد . قبل از اینکه ، ریئس ، وزیر ، دکتر ، مهندس ، عالم و معلم باشیم باید اول آدم باشیم و صفات آدمی در اخلاق ما باشد .
رفتار و خصوصیات گذشته با رفتار و خصوصیات فعلی و کنونی خودت مقایسه کن ، ببین چه تغییری پیدا کرده . این تغییر ممکن است از سه جهت انجام گرفته باشد : تغییر جسمی که شامل : وزن ، قد ، شکل و قیافه .
تغییر در لوازم و امکانات زندگی : ممکنه قبلا از گوشی ساده برخوردار بودی ولی حالا گوشی پیشرفته و با امکانات بهتری در دست داشته باشی . بالاخره هر کسی گذشته ای داشته و حالا در وضعیت کنونی به سر می برد . برخورداری از امکانات و موقعیت خوب در زندگی ، شایسته و پسندیده است ، ولی باید مواظب بود نظری هم به وضعیت اخلاق و رفتار خود هم داشته باشیم ، ببینیم وضعیت اخلاقی و ایمانی ما دچار چه تغییری شده است ، آنجا اگر اضافه وزن پیدا کرده بودی ، تلاش میکردی که به اندام و وضعیت جسمی ، تناسب ببخشی و بار اضافی که برای سلامتی مضر است از خود جدا کنی . حال ، اگر انسان در گذر زمان ، از حیث اخلاق دچار آفات و بار گناه و خلاف شده باشد نمیتوانیم ساده از کنار آن بگذریم چون آدمی از تاثیرات نامحسوس گناه در امان نیست و باید به اندام و پیکر ایمان و اعمال صالح تناسب بخشید ، در غیر صورت ، آدمی ختم به خیر نمی شود . اگر آدمی از حیث ایمان و اخلاق نیک نسبت به گذشته اش در وضعیت بهتر باشد باید موضع شکر را نگهدارد و در تقویت ایمان خود بکوشد و موضع شادی و خرسندی ست .
اگر آدمی با توجیهات خودش ، به گناه و خلاف تبسم زند و زبان عذر خواهی را نگشاید و در پی اصلاح نباشد ، آبرو و شرافت خودش را به خطر خواهد انداخت ، خیلی ها بودند وقتی که در پی گناه رفتند ، گفتند : بار اول اشکال و خطری ندارد و هواس ما جمع هست و مواظب هستیم ، ولی هوس و میل به گناه از این چیزها زرنگ تر است و تا وقتی که آبرو و حیثیت آدمی را نریزد او را رها نخواهد کرد .
شخصی دچار نوعی گناه اخلاقی شده بود و از کرده خود پشیمان بود ، راهش را عوض کرد تا با رسول الله (صلی الله علیه وسلم) در این مورد سخن گوید ، در وقت نماز بود و رسول الله (صلی الله علیه وسلم )را در مسجد یافت ، قبل از اینکه ماجرا را برای رسول الله (صلی الله علیه وسلم) حکایت کند اقامه نماز شد و جماعت به نماز ایستاد ، پس از اتمام نماز ، در محضر رسول الله (صلی الله علیه وسلم) حاضر شد تا حکایت را باز گوید ، پیغمبر(صلی الله علیه وسلم) به او فرمودند : با ما نماز خواندی ، گفت : بله ، رسول الله (صلی الله علیه وسلم) فرمودند : آمرزیده شدی ، و از ایشان خواست که حکایت خلاف خود را بازگو نکند ، چون این شخص ، جهت و روش اخلاق و رفتار خود عوض کرد و به جمع مومنین پیوست . رسول الله (صلی الله علیه وسلم )این آیه را تلاوت فرمودن ( ان الحسنات یذهبن السیئات ) نیکی ها ، بدیها را از بین پی برند . از ایشان سوال شد که آیا این روش آمرزش برای این شخص هست ؟ فرمودند : برای همه امت است .
بنابراین خدای ما ، دستگیر است نا مچگیر ، درگه او ، درگه نا امیدی نیست ، ولی باید ، گام اول را در عذرخواهی و اصلاح برداشت تا قابلیت آمرزش پیدا کنی وگرنه با کبر و خودخواهی ، آمرزش حاصل نمی شود
✍️شیخ عبدالعزیز دریایی
امام جمعه شهر دشتی
