در بسیاری از مواقع خریدهای ما بر مبنای توصیه‌هایی که از دوستان یا اطرافیان دریافت می‌کنیم، صورت می‌گیرد.
دكتر رابرت سيالديني، پايه گذار نظريه تاييد اجتماعي گفته است انسان ها براي انجام تصيميمات خودشان، به عقايد و اقدامات بقيه افراد اتكا مي‌كنند.
منظور از تایید اجتماعی این است که ما برای اکثر تصمیم‌گیری‌هایمان به دیگران نگاه می‌کنیم و به حرف‌های آنها گوش می‌دهیم.
حتما حكايت معروف ملانصرالدين و آش را شنيده ايد؛ که سر یک کوچه ایستاده بود و دیگران را به دروغ به سمت کوچه خاصی هدایت می‌کرد و می‌گفت آنجا آش می‌دهند. بعد که دید خیلی‌ها دارند به آن سمت می‌روند، شک کرد که نکند واقعا خبری باشد! این شد که خودش هم از ترس بی‌کلاه ماندن سر به آن سمت رفت. اين حكايت قديمي مثال مشهوري از همان تاييد اجتماعي است!
انسان‌ها در واقع حیوانات اجتماعی هستند. ما به یکدیگر نیاز داریم و در خودمان همواره احساس نیاز به تعلق داشتن را درک می‌کنیم. ما انسان‌ها به اجتماعی زندگی کردن و برقراری روابط اجتماعی نیازمندیم. به همین خاطر هم تصمیماتی که اخذ می‌کنیم عموماً به‌طور آگاهانه یا ناآگاهانه تحت تأثیر تصمیمات، نظرات و کنش‌های افراد اطرافمان قرار می‌گیرد. تایید اجتماعی، موجب می‌شود که پیامد های یک اتفاق، رفتار های یک فرد و یا مجموعه ای از اتفاقات درست به نظر برسند
چرا به تاييد اجتماعي روي مي آوريم:
ذهن انسان عادت دارد که برای از بین بردن ترس ها و اضطراب درونی خود دنبال توجیه بگردد و سعی کند خود را راضی کند. یکی از روش هایی که می‌تواند ذهن انسان را قانع کند که ترسش بیهوده است تایید اجتماعی است. تایید اجتماعی به طور ناخوداگاه روی ذهن تاثیر می‌گذارد و باعث کم تر شدن نگرانی و یا در مواردی از بین رفتن آن می‌شود و موجب می‌شود یک مشتری تصمیم بگیرد بر ترس خود غلبه کرده و یک محصول را خریداری کند یا خیر. یا از خدمات یک برند استفاده کند یا خیر.
ما به این دلیل از تایید اجتماعی استفاده می‌کنیم که در بسیاری از مواقع نمی‌دانیم چه رفتاری باید از خودمان نشان دهیم. از تایید اجتماعی به این منظور استفاده می‌کنیم تا رفتار درست را در موقعیت‌های ناآشنا یاد بگیریم و خدای نکرده انسان ناموجهی به نظر نیاییم. همه‌ی ما از اینکه بی‌اطلاع و نادان به نظر بیاییم، بیزار هستیم و ناچاریم با کپی کردن از روی دست دیگران، خودمان را موجه و مطلع جلوه دهیم.
ما چیزهایی که دیگران توصیه می‌کنند را می‌خریم، چون فکر می‌کنیم آنها بیشتر از ما نسبت به خوب و بد موضوع اطلاع دارند. شاید هم چون می‌خواهیم مثل آنها باشیم این کار را می‌کنیم.
با توجه به مصرف زدگي جامعه و پيشروي افراد به سمت و سوي مادي گرايي، افراد مادي گرا خيلي بيشتر از تاييد اجتماعي استفاده مي كنند زيرا براي آنها تاييد توسط افراد مرجع و متخصص بسيار مهم تر از بقيه افراد جامعه است.
مثال هايي از تاييد اجتماعي:
يكي از معروف ترين كاربردهاي تكنيك تاييد اجتماعي، استفاده در سريال هاي خانگي معروف در گذشته است. احتمالا سريال معروف دوستان را تماشا كرده ايد و يا حتما نام آن را شنيده ايد. سريال دوستان یک مجموعه کمدی موقعیت آمریکایی است که توسط دیوید کرین و مارتا کافمن ساخته شد و از ۲۲ سپتامبر ۱۹۹۴ تا ۶ مه ۲۰۰۴ از شبکه ان‌بی‌سی پخش گردید. این مجموعه دارای ده فصل است و هنوز هم شبکه‌های مختلف آن را بازپخش می‌کنند سريال دوستان در مجموع ۶۲ نامزدی جایزه امی به دست آورد و در سال ۲۰۰۲ جایزه بهترین سریال کمدی را برای فصل هشتم به دست آورد. این سریال در فهرست «۵۰ سریال برتر تاریخ در رده ۲۱و در فهرست ۵۰ سریال برتر تاریخ مجله امپایر در رده ۷ قرار دارد.
در سال ۲۰۱۳، دوستان در فهرست بهترین سریال‌های نوشته شده از طرف انجمن نویسندگان آمریکا در رده 24 و در فهرست ۶۰ سریال برتر تاریخ در رتبه ۲۸ قرار گرفت.
اما استفاده خارق العاده اين سريال از تكنيك تاييد اجتماعي چه بود؟ استفاده از الگوي خنده هاي مصنوعي!
با استفاده از همین الگو توانست به یک شاهکار تلویزیونی تبدیل شود. طوري كه مردم به محض شنیدن خنده‌های حضار ناخودآگاه ميخنديدند و با اين خنده ها همراهي مي‌كردند
حتي در معرفي و پيشنهاد اين سريال توسط مردم به همديگر به نوعي از تكنيك تاييد اجتماعي استفاده شده است مانند بسياري ديگر از سريال هاي معروف و محبوب.
تا به حال شده كه در موقعيتي مانده باشيد كه ندانيد چه رفتاري درست است و با تقليد از ديگران، تصميم گرفته باشيد؟ شايد بگوييد نه ولي در واقع بسياري از رفتارهاي ما كپي و تقليد است؛ وقتي در مقايسه مشتريان دو رستوران، آن را انتخاب مي‌كنيد كه شلوغ تر است، وقتي پاكت خالي چيپس را در جا ليواني صندلي در سالن سينما فرو مي‌بريد چون همه اطرافيان همين كار را كردند، وقتي به طور ضمني افرادي را كه خودروي گران قيمتي را سوار مي‌شوند با كلاس و با شخصيت تصور مي‌كنيد حتي اگر با آنها هيچ برخورد و كلامي نداشته باشيد و ... در واقع رفتار ديگران را تقليد كرده ايد و از الگوي تاييد اجتماعي پيروي كرده ايد.
هرچند تاييد اجتماعي در بيشتر مواقع كمك كننده و مفيد است اما در برخي شرايط، تكنيكي از بازاريابي براي فروش بيشتر است. در اين مورد مي توان به نظرهاي فيك يا قلابي افرادي در نقش خريدار در سايت ها و شبكه هاي مجازي اشاره كرد. در واقع نظرات قلابي افراد كه مثلا خريداران قبلي محصول هستند به راحتي شما را به انتخاب يك محصول وا مي‌دارند حتي اگر آن محصول قبل از خواندن نظرات خريداران قبلي اصلا براي شما جذاب و مورد توجه نبوده باشد! در يك تحقيق مشخص شد ۷۰ درصد از افراد توصیه کاربرانی که اصلاً نمی‌شناسند را می‌پذیرند.
استفاده ديگري كه بيشتر توسط اينفلوئنسرها براي تبليغات استفاده مي‌شود اين است كه كالاي شما توسط يك اينفلوئنسر معروف معرفي مي‌شود و بازديد و كامنت زيادي مي‌خورد حتي اگر آن كالا انقدر كه معرفي مي‌شود خوب نباشد ولي به خاطر اين تبليغ، مورد استفاده يا مورد نظر ميليون ها نفر قرار گرفته است.
تاييد اجتماعي فرآيندي "بد" يا "خوب" نيست و هدف از اين نوشتار، آشنايي با اين الگوي اجتماعي است تا بتوانيم مسائل را بهتر درك كنيم و انتخاب هاي مناسب تري در زندگي داشته باشيم و از اين تكنيك در كسب و كارمان استفاده كنيم.
حتما بعدها روش‌هاي كاربردي اين الگو در كسب و كار را خدمتتان معرفي و تشريح خواهم كرد.
