آرتیشو یا کنگر فرنگی ( cynara scolymus ) گیاهی است از تیره کاسنی که دارای گل های بنفش رنگ و برگ های پهن و دراز مانند کاهو به ارتفاع تقریبی ۱۲۵ سانتی متر می باشد . زمان گل دهی این گیاه در اواخر بهار و اوایل تابستان می باشد و از برگ ، ساقه و ریشه آن برای تهیه فرآورده های گیاهی اسفاده می شود . این گیاه ، بومی جنوب اروپا و سواحل دریای مدیترانه است به نحوی که در ایتالیا از آن به عنوان سبزی اصلی پیتزای چهارفصل استفاده می گردد . از آنجایی که این گیاه از طریق نشا تکثیر می شود در مناطق مختلف ایران به ویژه مناطقی که دارای آب و هوای معتدل هستند کشت می گردد . از نظر متخصصان طب سنتی آرتیشو دارای طبع گرم و خشک است و اینولین ، تانن ، تیامین ، اینولاز ، کوفیتول ، آهن ، کلسیم، فسفر و ویتامین های A و C از جمله ترکیباتی هستند که به عنوان ماده موثر در این گیاه وجود دارند .
خواص :
عرق آرتیشو به علت وجود ماده اینولین یکی از بهترین و موثرترین موادی است که افراد دیابتی می توانند آن را مصرف کنند . همچنین عرق آرتیشو به علت وجود کوفیتول تنظیم کننده اعمال کبدی و کیسه صفرا بوده و باعث افزایش عمل گلیکوژن سازی در کبد می شود . ضد کم خونی ، کاهش کلسترول خون ، ضدتب ، دفع سموم از طریق ادرار ، موثر در درمان سوزش ادرار ، ضدروماتیسم ، ضد سردردهای یک طرفه ( میگرن ) ، ضد اختلالات یائسگی ، ضد التهاب و مفید در درمان عفونت ها از دیگر خواص مصرف عرق آرتیشو می باشد .
نحوه مصرف :
افراد با مزاج بلغمی و سودایی به میزان ۳ استکان در روز قبل از هر وعده غذایی عرق آرتیشو را برای مدت دو هفته میل نمایند بعد از یک هفته توقف باری یک دوره بعد ادامه دهند . کسانی که دارای مزاج دموی هستند به میزان ۶ قاشق غذاخوری این عرق را قبل از هر کدام از وعده های غذایی استفاده نمایند . میزان مصرف عرق آرتیشو برای افراد دارای مزاج صفراوی ، ۳ قاشق غذاخوری در شبانه روز به مدت حداکثر دو هفته است .
منع مصرف :
مصرف عرق آرتیشو برای بانوان باردار و مادران شیرده و همچنین کودکان زیر ۱۲ سال ممنوع می باشد . همچنین باید توجه داشت مصرف بیش از حد عرق آرتیشو باعث ایجاد سودا و حسایت در فرد مصرف کننده می گردد و نیز مصرف عرق آرتیشو ممکن است تاثیر داروهای کاهش کلسترول خون را افزایش دهد .
تهیه و تولید برخی از عرقیات به وسیله شرکت های تولید کننده علی رغم خواص فراوانی دارند به علت مصرف کم آنها در جامعه صرفه اقتصادی ندارد و به همین دلیل برخی از عرقیات در کشور نایاب بوده و به سختی یافت می گردد . عرق آرتیشو نیز از دسته این نوع عرقیات می باشد لذا سایت گیاهشهر به همراه شرکت نارون علوی کاشان سعی می کند تمام عرقیات مفید برای سلامتی هموطنان را تهیه و در دسترس عموم قرار دهد .
