شنبلیله گیاهی است علفی که ۳۲ گونه آن در ایران یافت می شود که مهمترین گونه آن t.persica نام دارد . این گونه علاوه بر ایران در کشورهای پاکستان ، افغانستان ، اردن ، فلسطین ، افغانستان ، مصر و شبه جزیره بالکان نیز یافت می شود . شنبلیله گیاهی یک یا چند ساله است که دارای گل های زرد متمایل به بنفش بوده و غلاف آن بسیار پردانه می باشد . زمان گل دهی این گیاه فروردین و اردیبهشت ماه بوده و زمان برداشت آن اواسط فصل تابستان است . بر اساس عقیده کارشناسان طب سنتی گیاه شنبلیله دارای طبع گرم و خشک است و بیشتر از دانه های آن برای تهیه و تولید فرآورده های گیاهی استفاده می گردد . دانه های شنبلیله حاوی ترکیبات شیمیایی زیادی از جمله کوئرستین ، اسید نیکوتینیک ، لعاب موسیلاژ ، رزین و کولین و نیز املاح معدنی فسفر و آهن می باشد .
خواص :
عرق شنبلیله هم پائین آورنده قند خون و هم کاهنده چربی خون می باشد و مصرف آن در تنظیم فشار خون بسیار موثر است. از فواید دیگر آن می توان به درمان کم خونی و نیز خاصیت چاق کنندگی آن اشاره کرد. ضمناً عرق شنبلیله حاوی ترکیبانی شبیه استروژن است و استفاده از آن موجب تنظم هورمون های زنانه می گردد . همچنین مصرف عرق شنبلیله و آب باعث افزایش تولید شیر گاو می گردد .
نحوه مصرف :
برای مصرف عرق شنبلیله بایستی روزی ۲ لیوان هر بار نصف لیوان عرق را با نصف لیوان آب مخلوط نموده و صبح ها و عصر ها میل نمود. در صورتی که عرق شنبلیله به منظور افزایش وزن و چاقی استفاده می شود بهتر است با عرق یونجه مخلوط شده و سپس میل شود.
منع مصرف :
افراد دیابتی و به خصوص کسانی که انسولین تزریق می کنند برای مصرف این عرق بایستی با پزشک خود مشورت نمایند. همچنین مصرف بیش از حد آن باعث ایجاد خلط غلیظ شده و احتمال نازایی را نیز افزایش می دهد.