با توجه به ریشه قوی فرهنگی و محبوبیت بالای چای در ایران برخی تصور میکنند که نوشیدنی چای یک نوشیدنی اصالتا ایرانی است. در حالی که سابقه مصرف این چای در ایران به کمتر از دو قرن میرسد. چای در واقع ریشه و اصالتی چینی دارد و اولین بار در چین کشف و تولید میشده است. اگر علاقمندید که با تاریخچه آن بیشتر آشنا شوید حتما مطلب تاریخچه چای در ایران و جهان را مطالعه کنید.
واژه چای از کجا آمده است؟
واژه چای برگرفته از گویش مردمان جنوب چین میباشد. مردم شمال و جنوب چین دو تلفظ متفاوت از چای را به کار میبردند. اهالی جنوب از واژه چای و اهالی شمال از واژه تی استفاده میکردند که بعدها گویش اول آن بیشتر در شمال آفریقا و آسیا متداول شد. در حالی که اروپاییان به تبعیت از اهالی شمال از واژه تی به عنوان نام این نوشیدنی بهره بردند.
پیدایش این گیاه که با نام کاملیا سینِنسیس نیز شناخته میشود به 5 هزار قبل در چین باز میگردد. زمانی که امپراتور وقت چین که در گیاه شناسی مهارت داشت به صورت اتفاقی آن را کشف کرد و به خاصیتهای آن پی برد. بعد از این کشف بود که مزارع زیادی در چین شروع به کاشت آن کردند و به تدریج صادرات آن به کشورهای دیگر آغاز شد.
در ایران قدمت چای با توجه به نوشتههای مورخان به اواخر قرن بانزدهم و اوایل قرن شانزدهم برمیگردد و سابقه آن را چیزی بالغ بر 200 سال تخمین زدهاند. قبل از ورود این نوشیدنی ایرانیهای مثل سایر ملل، نوشیدنیهای متداول آن زمان را استفاده میکردند. اما با ورود اسلام و ممنوع شدن این نوشیدنیها قهوه جایگزین شد. به دلیل مشقاتی که برای تهیه قهوه وجود داشت و رابطه خوب و مسیر تجاری با چین چای به تدریج جای خود را در فرهنگ ایرانی پیدا کرد. بعدها ایرانیها برای خارج شدن از وابستگی به چین و هند برای تامین چای و کاهش خروج ارز شروع به کاشت و تولید آن در ایران کردند. این کار به همت محمد میرزای چایکار ملقب به کاشف السلطنه که ژنرال کنسولگری ایران در هند بود میسر شد.
امروزه چای به یکی از نوشیدنیهای محبوب در مهمانیها و پذیراییهای ایرانیان بدل گشته و چای لاهیجان یکی از پرطرفدارترین انواع آن میباشد.