گونه‌ای جدید از برنج دوستدار محیط زیست

جمعیت روبه فزونی جهان هم اکنون با مشکلی بزرگ برای تامین غذای خود مواجه است. در یک سو ما نیاز به برنج بیشتری برای تامین غذای جمعیت خود داریم و از سوی دیگر کنترل گازهای گلخانه‌‌‌‌‌ای همچون متان و تغییرات دمایی زمین به مشکلی بزرگ برای کل کره‌‌‌‌‌ی زمین تبدیل شده است. این مشکل پارادوکس بزرگی را پیش روی بشرت نهاده است اما گویا گروهی از دانشمندان در دپارتمان انرژی ایالات متحده‌‌‌‌‌ی آمریکا با بهره گیری از مهندسی ژنتیک توانسته‌اند برنجی را تولید کند که نه تنها دانه‌‌‌‌‌های بیشتری را به دست می‌‌‌دهد، بلکه هیچ متانی را نیز تولید نمی‌‌‌کند.

برنج غذای اصلی نیمی از مردم زمین را تشکیل می‌‌‌دهد و به گفته‌‌‌‌‌ی سازمان غذا و کشاورزی (FAO) این محصول دومین گیاه از نظر ارزش و سومین گیاه از نظر تولید در جهان است. مشکل از آن جا ناشی می‌‌‌شود که شالیزارهای برنج با شرایط گرم و خاک مرطوبی که دارند مکان بسیار مناسبی برای کلونی‌‌‌‌‌های باکتری‌‌‌‌‌هایی هستند که می‌‌‌توانند اکسید کربن حل شده درون گِل را به متان تبدیل کنند. این شالیزارها در واقع اصلی ترین منبع تولید متان اتمسفر هستند و تا 17 درصد انتشار جهانی از آن‌‌‌‌‌ها متصاعد می‌‌‌شود. اهمیت این موضوع در آن جاست که گاز متان می‌‌‌تواند تا 20 برابر گاز دی اکسید کربن گرما را در خود حبس کند.

ترفند کار در این گونه‌ی جدید برنج این است که با جذب دی اکسید کربن توسط گیاه، باکتری‌‌‌‌‌ها از گرسنگی می‌‌‌میرند (کنایه‌‌‌‌‌ی جالبی در این بین وجود دارد، گرسنگی باکتری‌‌‌‌‌ها یا انسان ها! می‌‌‌توانید شباهت آن‌‌‌‌‌ها را حدس بزنید؟)

به طور معمول، در طول فرایند فتوسنتز دی اکسید کربن به شکر و نشاسته تبدیل می‌‌‌شود؛ بنابراین با فرستادن میزان بیشتری از این دی اکسید کربن به درون گیاه می‌‌‌توان محصول بیشتری را نیز انتظار داشت. این امر در عمل نیز اتفاق می‌‌‌افتد و برنج‌‌‌‌‌هایی که از این گونه پروش می‌‌‌یابند فربه تر و البته مغذی ترند و با بهره گیری از ساقه‌‌‌‌‌های آن‌‌‌‌‌ها نیز می‌‌‌توان سوخت فسیلی بیشتری را نیز تولید کرد. این گروه نیز برای شروع کار از این ایده الهام گرفتند که اگر برنج نیز همچون غلات عمل کند، می‌‌‌توان متان کمتری را به اتمسفر فرستاد. گیاهی که آن‌‌‌‌‌ها پرورش داده‌اند حاصل حدود 10 سال کار تحقیقاتی پیوسته است که دانشمندانی از آمریکا، سوئد و چین در آن همکاری داشتند؛ به اضافه اینکه سه سال تحقیقات میدانی نیز در چین در این خصوص صورت گرفته بود.

به گفته‌‌‌‌‌ی این تیم، با این گیاه می‌‌‌توان دو هدف را با یک تیر زد و در واقع ضمن اینکه شالیزارها هیچ متانی تولید نمی‌‌‌کنند، می‌‌‌توان سوخت زیستی بیشتری نیز تولید کرد که از هر نظر به نفع محیط زیست است و کل این کار با افزودن یک ژن از گونه‌‌‌‌‌ی نایابی از برنج به گونه‌‌‌‌‌ای معمول به دست آمده است که خود چند ژن دیگر را تحریک می‌‌‌کند تا گیاه بتواند کربن بیشتری را به ساقه و دانه‌‌‌‌‌ی خود هدایت کند و باکتری‌‌‌‌‌ها فرصت استفاده از این کربن را پیدا نکنند. آنها هم اکنون در حال بررسی سازوکار این عملکرد ژنتیکی هستند.

با بهره گیری از این گیاه جدید و گرسنگی دادن باکتری ها! می‌‌‌توان شالیزارهای بیشتری را برای جمعیت گرسنه ساخت؛ ضمن اینکه با تولید سوخت‌‌‌‌‌های زیستی می‌‌‌توان از تولید گازهای گلخانه‌‌‌‌‌ای سوخت‌‌‌‌‌های فسیلی نیز جلوگیری کرد. نتایج پژوهش این گروه در نشریه‌ی علمی معتبر Nature به چاپ رسیده است.

https://gilankesht.ir/

گیلان کشت