فیستول مقعدی معمولاً بدنبال یک آبسه (دمل) اطراف مقعد به وجود می آید که معمولاً آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی داشته و در 50 درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فیستول می گردد. علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.
بنا به تعریف یک فیستول باید حداقل 2 دهانه داشته باشد که بوسیله یک مجرای توخالی به یکدیگر متصل می شوند.
اغلب فیستول های مخرج یا مقعدی از غدد مترشح بلغم(muccos) مستقر در کانال مخرج منشا می گیرند. این غدد ابتدا عفونی می شوند و سپس عفونت به آبسه منجر می شود و زمانیکه آبسه باز یا پاره شود فیستول پدید می آید که ممکن است زیر پوستی- زیر مخاطی- داخل عضلانی و یا زیر عضلانی باشد.
و نیز فیستول می تواند قدامی یا خلفی و یا منفرد یا مرکب یا نعل اسبی باشد.
شکایت اصلی بیمار معمولا ترشح مداوم یا متناوب از مقعد است. معمولا سابقه آبسه عود کننده که خودبخود یا با جراحی تخلیه شده است وجود دارد گاهی یک برجستگی که از آن چرک خارج می شود یا بهبود یافته دیده می شود. مجرای فیستول مانند طنابی لمس می شود و مسیر آن در مجاورت اسفنکتر و سوراخ اولیه قابل لمس است.
معمولا بيمار از ترشح چرك از ناحيه مقعد شكايت دارد كه بدون درد است ولي گاهي علت مراجعه دمل هاي مكرر در ناحيه مقعد است كه هرچند وقت يكبار بيمار را بعلت درد شديد و تب زمين گير ميكند.
فیستول هایی که به مدت طولانی عفونی و بدون درمان مانده اند می توانند سبب عفونت های منتشر بشوند. سرطان(کارسینوم) در فیستول هایی مزمن و درمان نشده درموارد زیادی گزارش شده است و درمان موثر فیستول در واقع پیشگیری از این واقعه است.
نکته مهم در درمان فیستول مقعدی آنست که درمان داروئی به کمک آنتی بیوتیک و غیره هیچ جایگاهی نداشته و تنها درمان موثر انجام جراحی با لیزر فیستول یا بصورت سنتی می باشد.
درمان جراحی (فیستولوتومی) معمولا تنها درمان موثر است و جهت انجام آن سوراخ خارجی و داخلی(اولیه) باعبور پروب (میله فلزی نازک و قابل انعطاف و نرم) و با استفاده از آب اکسیژنه و بلدومتیلن رقیق باید پیدا شوند و مجرا یا مجاری فیستول باید بطور کامل مشخص شوند و مجرا در تمامی طول آن بازunroffed شود بطوریکه فیستول به شکل یک زخم باز درآید و باید مطمئن شد که زخم حاصل از عمق به سطح بطور خود به خود ترمیم می شود. و در تمام روش های درمانی اعم از جراحی معمولی و یا لیزر 5 تا 10 درصد بسته به طول و عمق فیستول احتمال عود وجود دارد.
خوشبختانه در اكثريت موارد فيستول زياد عمقي نميباشد و براحتي با ليزر فیستول قابل درمان است. جراح بعد از انجام بيحسی موضعي با يك ميله مخصوص (probe) اقدام به مشخص كردن مسير ميكند و سپس مسير فيستول بكمك ليزر co2بطور كامل باز و يا برداشته ميشود. بعلت حداقل صدمه توسط ليزر بيمار براحتي از روز بعد ميتواند دفع مدفوع را راحت داشته باشد و مراحل ترميم بسيار سريعتر از جراحى معمولی با چاقو اتفاق مي افتد.
