نویسنده: سهیلا یعقوبی
کتاب کودک بسیار حساس، شیوه ی تربیتی مناسبِ کودکان بسیار حساس را شرح می دهد. پژوهش ها نشان می دهند که 15 الی20 درصد از کودکان، بسیار حساس به دنیا می آیند. بسیار حساس بودن یک ویژگی سالم، ذاتی و ارثی است که باعث می شود این کودکان اطلاعات محیطی و درونی را عمیقاً پردازش کنند، به جزئیات توجه زیادی نشان دهند، همدلی بالایی داشته باشند و واکنش های هیجانی شدیدی بروز دهند. کودکان بسیار حساس در سایۀ درک و آگاهی والدین می توانند به سالم ترین و تأثیرگذارین اعضای جامعه تبدیل شوند. کتاب کودک بسیار حساس تلاش می کند این درک و آگاهی را افزایش دهد و در مسیر فرزندپروری، راهنمای والدین باشد.
کتاب کودک بسیار حساس از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول کتاب به ویژگی بسیار حساس بودن و بزرگترین مسائل رایج کودکان بسیار حساس (صرف نظر از سنشان) می پردازد. نیمۀ دوم، روی گروه های سنی خاص تمرکز می کند، از نوزادی گرفته تا جوانی و ترک خانه.
کتاب با قدردانی نویسنده آغاز می شود و آن گاه مترجم تلاش می کند در قسمت «سخن مترجم» شِمایی کلی از کودکان بسیار حساس را برای خواننده ترسیم کند و هدف از ترجمه ی این اثر را شرح دهد. در قسمت «یادداشت نویسنده» دکتر الین آرون، روانشناس و پژوهشگر، آخرین پژوهش های انجام شده تا سال 2015 دربارۀ ویژگی بسیار حساس بودن را مطرح می کند و از این طریق به خواننده ی کتاب درباره واقعیت داشتنِ کودکان بسیار حساس، قوت قلب می دهد.
در قسمت مقدمه، نویسنده دلیل نوشتن کتاب را بیان می کند و خصوصیات کودکان بسیار حساس را در قالب پرسشنامۀ کودک بسیار حساس ارائه می دهد و پس از آن، فصل های کتاب آغاز می شود:
فصل اول، درک بهتری از کودکانی که ظاهراً «خجالتی» و «ایرادگیر» به نظر می رسند فراهم می کند و ویژگی نرمال بسیار حساس بودن را از اختلالات دوران کودکی متمایز می کند.
فصل دوم، چالشها و لذت های بزرگ کردن یک کودک متفاوت را شرح می دهد.
فصل سوم، به مزایا و همین طور چالش های والدین غیرحساس (والدینی که خودشان بسیار حساس نیستند) در برخورد با کودکان بسیار حساس می پردازد.
فصل چهارم، مزایا و چالش های والدینی که خودشان نیز بسیار حساس هستند را مطرح می کند و راه حل های مناسب را مطرح می کند.
فصل پنجم، به چهار کلید بزرگ کردن یک کودک بسیارحساسِ شاد می پردازد. در این فصل خواننده با اصول افزایش حرمت نفس آشنا می شود و می آموزد که چگونه با کودک خود در مورد ویژگی بسیار حساس بودن گفتگو کند.
فصل ششم، با چگونگی شناسایی نوزادان حساس و روش مراقبت از آن ها آغاز می شود. سپس به مسائل دو تا شش ماهگی مثل مشکل خواب می پردازد و در آخر، موضوعات مهم در رابطه با کودکان شش تا دوازده ماه را مطرح می کند.
فصل هفتم، بر کودکان حساس یک تا پنج سال تمرکز می کند و در مورد کنار آمدن با تغییر، کاهش تجارب بیش برانگیختگی و مدیریت ِهیجانات ِشدید به خواننده کمک می کند.
فصل هشتم، راه هایی را برای حمایت از کودکان حساس یک تا پنج ساله در محیط های اجتماعی ارائه می دهد و موضوعاتی همچون مکث کردن هنگام مواجهه با چیزهای جدید و رفتن به پیش دبستانی را مورد بررسی قرار می دهد.
فصل نهم، به مسائل کودکان بسیار حساس در دوران مدرسه (سن پنج تا دوازده سالگی) می پردازد. این فصل شیوۀ مدیریت تغییرات و استرس خانواده و روش برخورد با کودکان بسیار حساسِ دشوار را مطرح می کند.
فصل دهم، به کودکان بسیار حساسِ سنین مدرسه، در محیط های اجتماعی و تحصیلی اختصاص دارد و موضوعاتی همچون کمالگراییِ تحصیلی و قلدری را مدنظر قرار می دهد.
فصل یازدهم، به نوجوانان و جوانان حساس می پردازد. نویسنده در این فصل شمایی از تجربۀ منحصربفرد نوجوانان حساس را ترسیم می کند و آن گاه به موارد بخصوصی مثل کنار آمدن اعضای خانواده با یکدیگر در خانه، کمک به نوجوانان در طول دوره ی دبیرستان و مدیریت روابط عاشقانه می پردازد.
در نهایت، توصیه هایی برای معلمان مطرح شده است تا بتوانند به تحقق پتاسیل های بالای کودکان بسیار حساس کمک کنند. حدود بیست صفحه ی پایانی کتاب به منابع علمی و پژوهشی اختصاص دارد؛ موضوعی که خبر از واقعیت ویژگی بسیار حساس بودن می دهد و اعتبار دوچندان به کتاب می بخشد.
در آخر، بخشی از رزومه کاری نویسنده ی کتاب، دکتر الین ارون، آورده شده است.
بخشی از نظرات خوانندگان کتاب کودک بسیار حساس می توانید در اینجا بخوانید.
