در میان گیاهان دارویی موجود در طبیعت، برخی گونهها بسیار کمیاباند و فقط در شرایط خاصی رشد میکنند. اسامی گیاهان دارویی کمیاب همیشه برای پژوهشگران، متخصصان طب سنتی و فعالان دارویی جذاب بوده است. این گیاهان به دلیل خواص درمانی خاص و پراکندگی محدودشان، ارزش زیادی دارند. شناخت و معرفی این گیاهان نهتنها به درمانهای طبیعی کمک میکند، بلکه باعث حفظ محیطزیست و تقویت دانش سنتی نیز میشود.
در ادامه شما با تعدادی از گیاهان دارویی کمیاب چه در ایران و چه در دنیا آشنا میشوید:

به نقل از سایت گل سناتور (golesenator):
""
گلها نهتنها به دلیل زیبایی و رنگهایشان، بلکه بهخاطر انرژی مثبتی که به محیط میبخشند، تأثیر چشمگیری بر خلقوخو، سلامت و آرامش دارند. هر گل با ویژگیهای منحصربهفرد خود، میتواند انرژی مثبتی را به خانه یا آپارتمان شما منتقل کند و به تقویت روحیه و بهبود وضعیت ذهنی کمک کند.
""
گیاهی خوشبو و گوشتکی از خانواده چتریان است که بهطور بومی در ارتفاعات غرب ایران میروید. مردم محلی از برگها و ساقههای این گیاه برای کاهش فشار خون، بهبود زخمها و تسکین التهابات استفاده میکنند.
کاهشدهنده فشار خون
ضد التهاب و مسکن (تسکین درد)

گل زرد نارنجی یا قرمز با گلآذین آویزان که در کوههای زاگرس و البرز ایران یافت میشود. از پیاز این گیاه در طب سنتی برای درمان سرفه و مشکلات تنفسی استفاده شده است.
تسکین سرفههای شدید و خلطآوری
مفید برای آسم و برونشیت (کاهش التهابات تنفسی)

گیاهی دارویی نادر بومی رشتهکوه بینالود در خراسان که بیشتر بهصورت محلی شناخته میشود. پونهی بنالود در طب محلی بهعنوان آرامبخش اعصاب و مقوی معده کاربرد دارد و برای درمان سردرد، سوءهاضمه و رماتیسم (بهصورت موضعی) بهکار میرود.
آرامبخش اعصاب و ضد افسردگی
کاهش سردرد و میگرن
تقویت دستگاه گوارش (رفع سوءهاضمه)

گیاهی بسیار کمیاب و معطر در غرب ایران. این گیاه از خانواده نعناعیان است و اسانس آن کاربرد دارویی دارد. ویژگیهای عمومی نعناع شامل اثرات ضدالتهاب، مسکن و آنتیمیکروبی است.
ضد التهاب و مسکن (تسکین درد)
ضد میکروب (باکتری و قارچ) و آنتیاکسیدان

گیاهی نادر از خانواده چتریان بومی استانهای خراسان شمالی و خراسان رضوی. جنس Dorema معمولاً گیاهان معطر و دارویی دارد که ترکیبات ترپنی، کومارین و فنلی فراوانی دارند. استخراجهای این جنس خواص ضدباکتری، ضدالتهاب و آنتیاکسیدانی قوی نشان دادهاند.
ضد التهاب قوی
ضد میکروب (میکروبی و قارچی)
آنتیاکسیدان قدرتمند

درختچهای بومی استان خراسان رضوی که بهجای دیگری گزارش نشده است. عصاره میوهی آن حاوی ترکیبات فلاونوئیدی و آنتوسیانینی زیادی است و مطالعات نشان داده خواص آنتیاکسیدانی و ضدباکتری (ضدعفونیکننده) دارد.
اثرات آنتیاکسیدانی قوی (غنی از فلاونوئید و آنتوسیانین)
فعالیتهای ضد باکتری و ضد قارچ
(پژوهشی نشان داده در کاهش فشار خون موثر است)

گیاهی از تیره چتریان که در کوههای ایران بهویژه مناطقی از کردستان و کرمانشاه میروید. این گیاه بهعنوان غذا (ترشی یا پخته) مصرف و در طب سنتی برای التیام زخمها و درمان سرفه و آسم استفاده میشود.
ضد آسم و برونشیت (بهبود تنفس)
ضد انگلهای گوارشی و ضد یبوست
مقوی و محرک جنسی (آفرودیزیاق) و ترمیم زخم

گیاهی دارویی بومی شمالشرق ایران (منطقه هزارمسجد) که نام محلی آن «کُما» یا «ساسکُما» است. در طب سنتی مردم آن دیار از ریشه و برگ این گیاه برای درمان انگلهای رودهای، رفع دلدردهای نوزادان و کنترل قند خون استفاده میکنند.
ضد انگلهای رودهای (کرمکش)
تسکیندهنده درد و دلدرد (بهویژه معده نوزادان)
کاهشدهنده قند خون (کمک به کنترل دیابت)

ریواسی چندساله از تیره هفتبندیان که در مناطق سردسیر غرب آسیا رشد میکند. این گیاه بومی آسیای مرکزی است و در ایران نیز میروید. تحقیقات نشان داده ریواس ترکستانی دارای ترکیبات فلاونوئیدی و آنتراکوئینونی است که خواص ضد دیابت، ضد سرطان و محافظتی برای قلب، کلیه و کبد دارد.
کاهشدهنده قند خون (اثر ضد دیابت)
محافظ قلب، کلیه و کبد (کاهش آسیبهای قلبی-عروقی)
اثر ضد سرطانی (به واسطه ترکیبات فلاونوئیدی و آنتراکوئینونی)

از گونههای گرانبهای جنس جینسینگ و بومی آمریکای شمالی. ریشه آن بهعنوان «تونیک عمومی» مصرف میشود. جینسینگ آمریکایی بهخاطر گینسنوزیدهایش خواص ضدالتهاب، کاهشدهنده قند خون و محافظ قلب شناخته شده است.
کاهشدهنده قند خون (ضد دیابت)
ضد التهاب و آنتیاکسیدان قوی
محافظتکننده قلب (بهبود عملکرد قلبی-عروقی)
گیاهان دارویی کمیاب جهانی
از منابع معتبر و مطمئن خرید کنید. (ترجیحاً دارای مجوز و شناسه کیفیت)
به تاریخ برداشت و انقضا توجه کنید.
ظاهر، رنگ و بوی طبیعی گیاه را بررسی کنید. (نشانه تازگی و سلامت)
از خرید گیاهان بدون بستهبندی بهداشتی بپرهیزید.
در مصرف، دوز توصیهشده را رعایت کنید.
پیش از مصرف، با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.
در صورت بروز حساسیت یا عوارض، فوراً مصرف را قطع کنید
.
در آخر ما برای شما تعداد از اسامی گیاهان دارویی کمیاب همراه با خواصشان را به شما معرفی کرده ایم ولی حتما قسمت نکات مهم برای گیاهان دارویی کمیاب را با دقت مطالعه کنید که یک زمانی به خودتان یا بقیه آسیبی نزنید و بهتر است که خودتان از خوردن و استفاده خودسرانه پرهیز کنید.
گلپر کوهی (Kelussia odoratissima)
سوسن چلچراغ (Fritillaria imperialis)
گیاه پونه سای بینالودی (Nepeta binaludensis)
مفراح (Nepeta crispa)
درمنه کپتداغ (Dorema kopetdaghense)
قرهقات (Ribes khorasanicum)
کندل کوهی یا بیلهر (Dorema aucheri)
آنقوزه (Ferula latisecta)
ریواس ترکستانی (Rheum turkestanicum)
جینسینگ آمریکایی (Panax quinquefolius)