سنبل آبی یک گیاه آبزی شناور چند ساله از جنس Eichhornia از خانواده Pontederiaceae است که بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آمریکای جنوبی به ویژه در حوزه آمازون است. این گیاه اغلب یک گونه مهاجم خارج از محدوده بومی خود در نظر گرفته می شود.
سنبل آبی یکی از سریع ترین گیاهانی است که می شناسیم. تولید مقادیر زیاد بذر و قابلیت ماندگاری سی سال از دیگر خصوصیات آن است. برخی از پرورش دهندگان محبوب جمعیت خود را در دو هفته دو برابر می کنند.
گیاه سنبل آبی در تالاب های گرمسیری به وفور رشد می کند و باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی (مانند ایجاد مشکلاتی برای ماهی ها و دیگر گیاهان آبزی) شده است، زیرا در برخی مناطق مانند استرالیا مناطق وسیعی از رودخانه ها و نهرها را اشغال می کند. باتلاق این گیاه آنقدر سطح آب را می پوشاند که حتی حرکت کشتی ها نیز مشکل ساز است.
همچنین بخوانید: (پرورش گیاهان زینتی گلخانه ای)
سنبل آبی می تواند تا ارتفاع یک متر بالاتر از سطح آب رشد کند. دارای برگ های بزرگ، گرد، براق و بیضی شکل به طول 10 تا 20 سانتی متر است که روی آب شناور هستند. سنبل آبی عمدتاً در رودخانه سند در جنوب پاکستان یافت می شود.
این ساقه بنفش سیاه آزاد و مستقیم است که دارای 8 تا 15 گل زیبا است. به طور کلی سنبل به رنگ صورتی و دارای شش گلبرگ است. سنبل آبی گلدار باLimnobium spongia اشتباه گرفته می شود.
این گیاه می تواند دریاچه ها و برکه ها را کاملاً بپوشاند و از رسیدن اشعه خورشید به گیاهان آبزی، ماهی ها و لاک پشت ها و کشتن آنها جلوگیری کند، اما با کشت کنترل شده می تواند به حفظ پاکیزگی و اکسیژن رسانی استخرهای دست ساز کمک کند.
گلهای آبی رنگی شبیه گل سنبل پیازی تولید می کند. به سرما حساس است و زمستان های معتدل را تحمل نمی کند.
هوای بیرون و نور متوسط برای این گیاه مناسب است و دمای شب نباید خیلی بیشتر از دمای روز باشد. سنبل آبی اغلب در تابستان شکوفا می شود. مدت گلها کوتاه و حدود یک روز است.
این گیاه بسیار مقاوم بوده و ظرفیت بالایی در جذب فلزات سنگین از جمله کروم، کبالت، نیکل، سرب و جیوه دارد که می تواند برای تصفیه پساب های صنعتی و همچنین حذف سایر مواد سمی مفید باشد. همچنین عاملی برای حذف آرسنیک از آب آشامیدنی آلوده است و ابزار مفیدی برای حذف آرسنیک از آب لوله کشی در بنگلادش است.
این گیاه مواد مغذی آب را به صورت محلول می گیرد و مناسب است این گیاه از چربی اشباع شده در آب به میزان 1 در هزار و ماهی یک بار استفاده کند.
تکثیر گیاه توسط نهال های جدیدی که در انتهای استولون تشکیل می شوند انجام می شود. سنبل آبی به لطف دمبرگ اسفنجی و تغییر شکل یافته اش می تواند روی سطح آب شناور باشد و توسط استولون ها (ساقه هایی با ساقه یا تکه هایی با ریشه مانند توت فرنگی) تولید مثل می کند.
این نیروگاه برای استفاده به عنوان ذخیره‌سازی انرژی و تولید گاز از زیست توده (بیوگاز) بسیار کارآمد است.
این گیاه بسیار مقاوم است و ظرفیت بالایی در جذب فلزات سنگین از جمله کروم، کبالت، نیکل، سرب و جیوه دارد که می تواند برای تصفیه فاضلاب صنعتی و همچنین برای حذف سایر مواد سمی مفید باشد. همچنین یک عامل برای حذف آرسنیک از آب آشامیدنی آلوده و یک عامل مفید برای حذف آرسنیک از آب لوله کشی در بنگلادش است.
در حیاط با حوض می توان سنبل ها را در کنار سایر گیاهان آبزی مانند نیلوفر آبی و همچنین گیاهان آبزی مانند چمن و نخل نگهداری کرد و ترکیب خوبی از آنها ایجاد کرد.
این گیاه ممکن است به صورت تک گیاهی یا گلدانی مشکلی نداشته باشد، اما به دلیل میزان تکثیر این گیاه در آب، این گیاه به عنوان یک گونه مهاجم و خطرناک آن را در کوچکترین محیط آبی غیر قابل کنترل می کند. . و گسترش سریع زندگی گونه های مختلف جانوری در محیط زیست را از بین می برد.
علاوه بر این، سنبل آبی قدرت بالایی در پاکسازی محیط اطراف دارد و فلزات سنگینی مانند جیوه و سرب را که از طریق آب کارخانه های صنعتی وارد آب می شوند را جذب می کند، بنابراین تجمع سنبل آبی در محیط بسیار خطرناک است. عامل اصلی در ایجاد بیماری ها از جمله انواع سرطان.
با توجه به اینکه سنبل آبی گیاهی غیر بومی است، در صورت داشتن شرایط مناسب رشد، حیات سایر موجودات آبی و آبزی را به خطر می اندازد. ریشه این گیاه مواد مضر، فلزات سنگین و مواد سمی را جذب می کند و به همین دلیل به عنوان گیاهی سمی و سرطان زا شناخته می شود.
گل سنبل آبی اولین بار در سال 1390 در تالاب عینک در شهرستان راست کشف شد و متاسفانه هم اکنون در سطح وسیعی از کشور خرید و فروش می شود.
