باسلوق یکی از شیرینیهای سنتی و محبوب ایرانی است که اصالت آن به استانهای مرکزی ایران بهویژه اراک و مراغه برمیگردد. این دسر لطیف و لذیذ با ترکیبی از نشاسته، شکر، گلاب و مغزهایی مانند گردو و بادام تهیه میشود و به دلیل طعم مطبوع و بافت نرمش، طرفداران زیادی دارد. باسلوق در مناسبتها و مجالس مختلف مثل شب یلدا، عید نوروز، مراسم سنتی و حتی به عنوان پذیرایی در دورهمیهای کوچک، مورد استفاده قرار میگیرد.
جدول کالری باسلوق
مواد غذایی (هر 100 گرم)
کالری
باسلوق بدون مغز:320
باسلوق با مغز گردو:380
باسلوق با مغز بادام:370
فواید باسلوق
سرشار از انرژی: باسلوق به دلیل استفاده از شکر و نشاسته، انرژی لازم برای فعالیتهای روزانه را تامین میکند.
حاوی آنتی اکسیدان: استفاده از مغزهایی مانند گردو یا بادام در باسلوق میتواند به افزایش سطح آنتیاکسیدان بدن کمک کند.
آرام بخش: گلاب موجود در باسلوق خاصیت آرامشبخشی دارد و میتوانداسترس را کاهش دهد.
منبع فیبر: به خصوص باسلوقهایی که با مغزها تهیه میشوند، دارای فیبر هستند و به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک میکنند.
چه کسانی که نباید باسلوق مصرف کنند
بیماران دیابتی: باسلوق به دلیل داشتن شکر بالا برای افرادی که دیابت دارند مناسب نیست، مگر اینکه با جایگزینهای سالم و کمشکرتهیه شود.
افراد با اضافه وزن: کسانی که به دنبال کاهش وزن هستند، باید در مصرف باسلوق احتیاط کنند، زیرا کالری بالایی دارد.
کسانی که به مغزها حساسیت دارند: افرادی که به بادام یا گردو حساسیت دارند، باید از مصرف باسلوق با مغز خودداری کنند.
طرز تهیه باسلوق خانگی
در ادامه به شما طرز تهیه باسلوق با رسپی کامل و نکات لازم برای یک باسلوق خوشمزه و عالی را آموزش میدهیم.
آمادهسازی نشاسته: نشاسته را در یک کاسه بزرگ با آب سرد مخلوط کنید و خوب هم بزنید تا کاملاً حل شود و هیچ تکهای باقی نماند.
اضافه کردن شکر: مخلوط نشاسته را در قابلمهای بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید. شکر را به آن اضافه کنید و به آرامی هم بزنید تا شکر به خوبی حل شود.
پخت تا غلیظ شدن: مخلوط را به آرامی روی حرارت ملایم هم بزنید تا غلیظ شود و به حالت ژلهای برسد. باید دقت کنید که مواد ته نگیرد و به آرامی غلیظ شود.
افزودن گلاب و روغن: پس از غلیظ شدن مواد، گلاب و روغن را اضافه کنید و به آرامی هم بزنید. گلاب به باسلوق طعم و عطر خوشایندی میدهد و روغن به نرمی آن کمک میکند.
اضافه کردن رنگ خوراکی (اختیاری):اگر دوست دارید باسلوق رنگی باشد، میتوانید در این مرحله چند قطره رنگ خوراکی اضافه کنید و خوب هم بزنید تا رنگ یکنواخت شود.
قرار دادن در قالب: یک ظرف یا سینی را با پودر نارگیل بپوشانید. با استفاده از قاشق یا چاقوی چرب شده، مخلوط را به شکل گرد یا مربعی درآورده و روی پودر نارگیل قرار دهید. سپس یک تکه مغز گردو در وسط هر قطعه باسلوق بگذارید و مواد را خوب شکل دهید.
استراحت و خنک شدن: سینی را به مدت چند ساعت در یخچال قرار دهید تا باسلوق کاملاً سفت شود و آماده برش خوردن باشد.
نکات مهم برای درست کردن یک باسلوق عالی
حرارت کم: حتماً باسلوق را روی حرارت ملایم بپزید، زیرا حرارت بالا باعث ته گرفتن آن میشود.
هم زدن مداوم: برای جلوگیری از گلوله شدن و یکنواخت شدن بافت، مخلوط را مداوم هم بزنید.
استفاده از پودر نارگیل: پودرنارگیل علاوه بر زیبایی، باعث میشود باسلوق به ظرف نچسبد و ظاهر جذابتری داشته باشد.
انتخاب مغز مناسب: برای داشتن طعم و بافت بهتر، میتوانید از مغزهای تازه و باکیفیت استفاده کنید.
با رعایت این مراحل و نکات، میتوانید یک باسلوق خانگی خوشمزه و باکیفیت تهیه کنید و از طعم و عطر آن لذت ببرید.
فرق اصلی باسلوق با مسقطی
باسلوق و مسقطی هر دو از شیرینیهای سنتی ایرانی هستند اما تفاوتهای قابل توجهی در مواد اولیه و بافت دارند. باسلوق که بیشتر در شهرهایی مانند اراک و مراغه رایج است، با نشاسته، شکر و گلاب تهیه میشود و بافتی متراکمتر و سفتتر دارد. این شیرینی معمولاً به شکل توپهای کوچک با مغز گردو یا بادام تهیه شده و با پودر نارگیل پوشانده میشود.
در مقابل، مسقطی که منشأ آن بیشتر به استانهای جنوبی ایران مانند شیراز و بندرعباس برمیگردد، بافتی نرمتر و ژلهای دارد و ترکیب آن شامل نشاسته، شکر، روغن، گلاب و زعفران است. مسقطی معمولاً به صورت ورقهای برش میخورد و به دلیل استفاده از زعفران و هل، عطری قویتر دارد. هر دو شیرینی برای پذیرایی و مجالس استفاده میشوند اما باسلوق بیشتر برای مجالس و مسقطی بهعنوان دسر در کنار چای مصرف میشود.
سوالات متداول
چرا باسلوقم به قالب نمیچسبه یا به سختی شکل میگیره؟
یکی از دلایل میتواند کافی نبودن غلظت مواد یا عدم استفاده از پودر نارگیل برای پوشاندن ظرف باشد. استفاده از حرارت کم و هم زدن مداوم در غلیظ شدن و شکل گرفتن باسلوق تاثیر زیادی دارد.
چگونه باسلوق را بپزیم که ته نگیرد؟
برای جلوگیری از ته گرفتن باسلوق، بهتر است آن را روی حرارت ملایم بپزید و به طور مداوم هم بزنید. اضافه کردن روغن نیز به نرمتر شدن و جلوگیری از چسبیدن باسلوق کمک میکند.
بهترین روش برای نگهداری باسلوق چیست؟
باسلوق را در یخچال و در ظرف دربسته نگهداری کنید تا تازگی و طعم آن حفظ شود. در دمای پایین میتوان تا چند هفته آن را تازه نگه داشت.
آیا میتوان باسلوق را با رنگهای طبیعی رنگی کرد؟
بله، میتوانید از رنگهای طبیعی مانند زعفران، پودر چغندر یا آب گل سرخ برای رنگدهی به باسلوق استفاده کنید.
چرا باسلوقم بوی بدی داره؟
اگر از گلاب یا مواد تازه و باکیفیت استفاده نکنید، ممکن است باسلوق بوی نامطبوعی بگیرد. گلاب کهنه و روغنهای نامرغوب هم میتوانند باعث بوی نامطلوب شوند.
باسلوق با چه موادی قابل تزئین است؟
باسلوق معمولاً با پودر نارگیل و مغز گردو یا بادام تزئین میشود. همچنین میتوان از پودر پسته یا گلبرگهای خشکشده هم استفاده کرد تا ظاهر زیباتری به باسلوق بدهد.